Thonë se është një njeri me ndjenja, i cili në moshën 64-vjeçare, pavarësisht ashpërsisë që kërkon një drejtues, di ende të preket dhe të qajë. Një fakt i pazakontë në politikën dhe zakonet orientale.
William Lai Ching-te përjetoi dhimbje të mëdha si fëmijë, kur babai i tij minator vdiq në një shembje tuneli në minierë. Ishin vitet 1960 dhe Tajvani nuk ishte ende në kontroll të një industrie teknologjike që furnizon botën me 90% të gjysmëpërçuesve shumë të teknologjisë së lartë. Nëna e tij, e cila jetonte në një periferi të klasës punëtore të Taipeit, ku ende qëndronin boshtet e minierës, duhej të rriste vetëm Ching-te dhe pesë vëllezër e motra të tjerë.
I biri nuk ka harruar sakrificat që bëri nëna për ta rritur dhe për ta dërguar në universitet.
“Kur ai flet për të emocionohet, e pashë me sy të përlotur duke u përpjekur të ndalonte lotët. Nuk është dobësi, këmbëngulja e tij përballë sfidave të jetës private dhe politike e lejoi të dilte dhe nuk ka turp të thotë se nga e nisi” tha një ish-ministër.
Lai studioi mjekësi, rehabilitim motorik dhe u specializua në Universitetin e Harvardit, kur jetonte në Amerikë zgjodhi emrin William, si një mirësjellje për mësuesit që kishin vështirësi në shqiptimin e Ching-te. Në shtëpi, në vitet 1980 ai ishte një mjek ekspert në trajtimin e palcës kurrizore, por kur Tajvani filloi rrugëtimin e tij demokratik, mjeku hyri në politikë.
Ai ishte deputet në Juan (parlamentin) legjislativ, atëherë kryetar bashkie i qytetit jugor të Tainan. Në vitin 2017 kërcimi i madh: i zgjedhur si kryeministër nga Presidenti Tsai Ing-ëen. Dhe në të njëjtin vit, fraza që është bërë e famshme dhe e diskutueshme: “Unë jam një punonjës politik për pavarësinë e Tajvanit”. I bërë më i kujdesshëm nga përgjegjësitë e qeverisë, ai korrigjoi qëndrimin e tij: “Nuk është e nevojshme të shpallet pavarësia, sepse Tajvani është në fakt një vend sovran dhe i pavarur”. Rregullimi është gjithashtu një sinjal fleksibiliteti dhe pragmatizmi drejtuar Shteteve të Bashkuara, të shqetësuara se duhet të mbrojnë një aleat radikal të aftë për të shtyrë dhe justifikuar agresionin e Pekinit.
Interesante, pavarësisht se Pekini e quajti atë “shkatërrues i paqes”, Partia Komuniste Kineze nuk e futi atë në “listën e zezë” të atyre që nuk do të mund të shkelin kurrë në tokën kineze: disa analistë aludojnë se ndoshta Xi Jinping e njeh forcën e kundërshtarit dhe dëshiron të mbajë një dritare të hapur për një dialog hipotetik. Presidenti i ri është më konservator se zonja Tsai.
Por Lai ka dhuntinë e ndjeshmërisë. Si kryeministër në vitin 2018, atij iu desh të menaxhonte një aksident të tmerrshëm treni me 18 të vdekur dhe 187 të plagosur rëndë. Ai ka shkuar në vendngjarje, ka folur me familjarët e viktimave dhe lotët i kanë dalë nga sytë. Ai hoqi pluhurin nga aftësitë e tij si mjek rehabilitues pas traumës dhe kërkoi që spitalet e ndryshme t’i dërgonin të dhënat mjekësore të pacientëve. “Ai i studioi ato, më pas thirri spitalet dhe pyeti nëse të mbijetuarit po bënin përparim, vazhdoi kështu për javë të tëra, pa e bërë publike çështjen. Në ato ditë, zyra e tij në Yuan dukej si ajo e një drejtori shëndetësor”, tha një gazetar tajvanez që punonte në zyrën e tij si zëdhënës.
Megjithatë, Lai di edhe të bërtasë me zemërim në publik, një tjetër fakt i pazakontë në zakonin aziatik: gjatë një debati parlamentar për buxhetin ushtarak ai u bërtiti kundërshtarëve të Kuomintang-ut që donin ta reduktonin atë pavarësisht kërcënimit kinez: “Ju dëshironi rrënimin tonë”. Tani që është president ai thotë: “Deri më tani ne kemi refuzuar t’i dorëzohemi Kinës dhe t’i përkulemi autoritarizmit, kjo dëshmon se fati është në duart tona”.
