Ndërsa afrohet përvjetori i dytë i pushtimit gjithëpërfshirës të 24 shkurtit të Rusisë, perspektivat ushtarake të Ukrainës duket se po zbehen. Zelensky ka hequr dorë nga shpresat për një fitore të shpejtë dhe po përgatitet për një luftë të zgjatur.
Nën mbulesën e errësirës, trupat ukrainase kalojnë lumin për të shkaktuar dëme në njësitë ruse dhe për të dhënë pak lajme pozitive që kur kundërofensiva e verës përfundoi me dështim.
Situata është më se e vështirë. Pranë fshatit Krinki, pozicionet e tyre në tokë moçalore dhe llogore e bëjnë më të pamundur ofensivën pasi terreni është i prirur të përmbytet, nëse nuk është i mbushur tashmë me kufoma ruse të kalbura.Temperaturat e ftohta e bëjnë ofensivën edhe më të vështirë, duke ngadalësuar operacionet dhe duke e bërë të pamundur pushimin.
Trupat ukrainase po pësojnë humbje të mëdha, tha një ushtar ukrainas i quajtur Vana, por refuzoi të japë më shumë detaje, për shkak të sekretit ushtarak.
“Rusët kanë një avantazh numerik prej të paktën katër ose pesë ushtarësh për çdo ukrainas. Pjesë e problemit është edhe infrastruktura logjistike. Për shkak se ukrainasit duhet të kalojnë lumin me varka të vogla për të qëndruar të fshehtë dhe ata nuk janë në gjendje të mbajnë armë më të mëdha”, tha ai.
Qëllimi përfundimtar ishte krijimi i një pozicioni nga i cili ushtria ukrainase mund të fillonte sulme të reja në territorin e kontrolluar nga Rusia.
Kjo duket më pak e mundshme nga dita në ditë. Në javët e fundit, blogerët ushtarakë rusë dhe analistët perëndimorë thonë se forcat ruse kanë rimarrë disa nga pozicionet në bregun lindor.
I pyetur nëse Ukraina mund të ruajë pozicionin e saj afatgjatë atje, Vanya u përgjigj troç: Sigurisht që jo. Është një fakt që Trupat e Marinës nuk ishin në gjendje të mbanin tempin e sulmit dhe sigurisht e humbën iniciativën shumë kohë më parë.
Ai pret që trupat të kthehen në pozicionet mbrojtëse në bregun perëndimor të lumit. Përndryshe ata rrezikojnë të pësojnë humbje të mëdha.
Ndërsa afrohet përvjetori i dytë i pushtimit gjithëpërfshirës të 24 shkurtit të Rusisë, perspektivat ushtarake të Ukrainës duket se po zbehen. Zelensky ka hequr dorë nga shpresat për një fitore të shpejtë dhe po përgatitet për një luftë të zgjatur.
Një zyrtar perëndimor me njohuri për Ukrainën beson se ka “pak perspektivë për përparim operacional nga të dyja palët në vitin 2024”, e lëre më në muajt e ardhshëm. Ky realitet është njohur në Kiev, ku presidenti Volodymyr Zelensky deklaroi në fillim të dhjetorit se kishte filluar një “fazë e re”.
Pasi trupat e tij nuk arritën të rimarnin zona të mëdha të Jugut siç ishte planifikuar, ai urdhëroi ushtrinë të ndërtonte fortifikime të reja përgjatë seksioneve kyçe të vijës së frontit prej 1000 km, duke shënuar një ndryshim nga një pozicion sulmues në një pozicion mbrojtës.
Zyrtari perëndimor flet për strategjinë e “mbrojtjes aktive”, e cila përfshin ruajtjen e linjave mbrojtëse, por edhe kërkimin e pikave të dobëta për t’u shfrytëzuar në kombinim me sulmet ajrore me rreze të gjatë. Kjo taktikë do t’i lejojë Ukrainës të “ndërtojë forcat e saj” këtë vit dhe të përgatitet për vitin 2025, kur një kundërsulm mund të ketë një shans më të mirë.
Por disa faktorë ka të ngjarë të përcaktojnë fatin e Ukrainës. Kryesorja midis tyre është pasiguria që rrethon ndihmën ushtarake perëndimore, duke përfshirë municionet.
Ka pyetje të hapura për vendosmërinë e Perëndimit, nëse ai mund dhe do të vazhdojë të mbështesë Ukrainën në luftën e saj. Dhe, nëse ndodh, deri në çfarë mase.
Shqetësimi më i madh qëndron në Uashington, ku Shtëpia e Bardhë njoftoi dërgimin e fundit të armëve dhe pajisjeve ushtarake në Ukrainë më 27 dhjetor.
Megjithëse vendet evropiane, duke përfshirë Britaninë e Madhe dhe Gjermaninë, ofrojnë njëfarë mbështetje financiare, SHBA-ja është furnizuesi më i madh i Ukrainës me pajisje ushtarake.
Por republikanët më konservatorë në Kongres po mbajnë dhjetëra miliarda dollarë në fondet e ardhshme ushtarake për Kievin. Derisa Kongresi të veprojë, nuk do të ketë më mbështetje.
Fiona Hill, një eksperte e lartë për Rusinë që shërbeu si këshilltare për sigurinë kombëtare në Shtëpinë e Bardhë, i tha Politico-s në dhjetor se Ukraina ka arritur deri tani “për shkak të mbështetjes së jashtëzakonshme ushtarake nga aleatët evropianë dhe partnerët e tjerë”.
Edhe nëse Shtëpia e Bardhë arrin një marrëveshje me Kongresin për të dhënë ndihmën ndaj Ukrainës, duket e pamundur që ajo të jetë në gjendje të sigurojë një katalizator vendimtar në aftësitë dhe teknologjitë që do t’i lejonin Ukrainës të rifitonte me vendosmëri epërsinë këtë vit.
I pyetur se kur shkurtimi i ndihmës së SHBA-së për Ukrainën do të fillonte të ndikojë në fushën e betejës, një tjetër zyrtar perëndimor tha: Ne kemi besim se ukrainasit kanë atë që duhet për të mbajtur pozicionet e tyre.
Gjatë vizitës së tij në Uashington në dhjetor, Zelensky dha një ton urgjence, duke iu lutur republikanëve të Kongresit që të miratojnë menjëherë 60 miliardë dollarë ndihmë të re ushtarake për vendin e tij.
Fokusi duhet të jetë në mbrojtjen ajrore për të mbrojtur infrastrukturën kritike të Ukrainës, diçka që ishte veçanërisht e dukshme këtë muaj kur afro 4 milionë banorët e Kievit u zgjuan nga zhurma e dronëve sulmues dhe raketave balistike ruse dhe raketave të lundrimit.
Të gjitha shenjat tregojnë për më shumë për t’u ndjekur.
Jens Stoltenberg, sekretari i përgjithshëm i NATO-s, paralajmëroi në nëntor se Rusia kishte grumbulluar raketa për dimër dhe planifikoi t’i lëshonte ato në valë të mëdha në javët e ardhshme në një përpjekje për të zhytur Ukrainën në errësirë.
Ky parashikim i zymtë vjen ndërsa lufta e paprovokuar e Kremlinit hyn në vitin e tretë.
Një kontrast i theksuar u pa me vizitën e Zelenskit në kryeqytetin amerikan në fillim të vitit 2023, kur ai mori duartrokitje të vazhdueshme nga ligjvënësit amerikanë teksa u tha atyre “ju mund ta shpejtoni fitoren tonë”. Ukraina dukej se kishte dorën e sipërme në fushën e betejës pasi kundërofensiva në Kharkiv lindor dhe Kherson jugor çuan në çlirimin e pjesëve më të mëdha të territorit nga forcat ruse që kur ato u dëbuan nga Kievi dhe Chernihiv në pranverën e vitit 2022.
Përparimi u dha trupave një nxitje të madhe morale dhe një shoqërie të lodhur ukrainase besimin se lufta mund të përfundonte me fitore.
“Në atë kohë, vendi jetonte me ndjenjën se e vetmja gjë që pengonte përfundimin e luftës ishte moti”, shkroi së fundmi gazetari ukrainas Pavlo Kazarin për agjencinë e pavarur ukrainase të lajmeve Truth.
Rusia, ndërkohë, ishte duke u rrëmbyer nga disfatat e saj. Kur filloi një ofensivë në janar 2023, ukrainasit mbajtën pozicionin e tyre. Ata më në fund arritën një përparim në qytetin lindor të Bahkmutit, ku përdorën taktikat e tokës së djegur. Ajo doli të ishte një fitore, pasi dhjetëra mijëra ushtarë rus u vranë në luftimet e ashpra dhe u shpenzuan sasi të mëdha municionesh artilerie.
Por në muajt që pasuan, kundërofensiva e Ukrainës dështoi në qëllimet e saj, duke përfshirë rimarrjen e territorit të kontrolluar nga Rusia dhe duke shkaktuar probleme në urën tokësore për në Krime.
Mijëra ushtarë ukrainas u vranë ose u plagosën dhe qindra automjete luftarake dhe armë të furnizuara nga perëndimi u shkatërruan.
Si rezultat, morali ukrainas ka rënë, ndërsa sondazhet sugjerojnë se uniteti i paprecedentë i shfaqur në fillimin e luftës mund të prishet. Më e rëndësishmja, vendi tani përballet me një sfidë rekrutimi.
Shefat e tij të ushtrisë i kërkuan Zelenskit të rekrutonte më shumë se 500,000 ushtarë të rinj, një numër që merr parasysh humbjet e Ukrainës dhe faktin që shumë trupa kanë luftuar për gati dy vjet pa pushim.
Megjithatë, presidenti tha se duhet të dëgjojë “më shumë argumente” për të mbështetur masën dhe është gjithashtu i shqetësuar për marrjen e një vendimi jopopullor në një kohë kur ai po sheh rënien e numrit të anketave të tij.
Shqetësimet nuk janë krejtësisht të kota. Tani për tani, forcat ruse janë në ofensivë.
Ushtria ruse po përpiqet të rrethojë qytetin strategjik industrial Avdiivka, duke kërkuar të pushtojë të gjithë rajonin e Donetskut. Në dhjetor 2023, rusët morën gjithashtu atë që kishte mbetur nga qyteti i shkatërruar i Marinka, 40 kilometra në verilindje.
Megjithatë, Kirill Budanov, kreu i departamentit të inteligjencës ushtarake të Ukrainës, argumenton se sulmet ruse deri më tani nuk kanë arritur të bëjnë ndonjë përparim të rëndësishëm. “Përpjekja e tyre e fundit patetike ka nisur prej dy muajsh. Asnjë efekt”.
Por sukseset e Rusisë në fushën e betejës e kanë detyruar Ukrainën të marrë një qëndrim më mbrojtës, një strategji e mbështetur nga aleatët më të fortë të Kievit.
Ministria e Mbrojtjes e Estonisë publikoi një raport në dhjetor duke thënë se Ukraina duhet të kalojë në një “mbrojtje strategjike” për t’i dhënë kohë vendit dhe aleatëve.
Kjo është në përputhje me strategjinë që Uashingtoni thuhet se po propozon në Ukrainë. Amerikanët po bëjnë presion për një qasje më konservatore. Në vend të sulmeve tokësore, fokusi do të ishte mbajtja e terrenit që ka tani, duke forcuar pozicionet dhe duke ndërtuar furnizime dhe forca në muajt e ardhshëm.
Ndërkohë, sipas pikëpamjes së SHBA-së, trupat ukrainase mund të vazhdojnë të kërkojnë pika të dobëta në mbrojtjen ruse për t’i shfrytëzuar kur të krijohet mundësia.
Në mënyrë të ngjashme, Ukraina mund të vazhdojë, dhe potencialisht të intensifikojë, sulmet me raketa me rreze të gjatë dhe me dron, që kanë rezultuar të suksesshme në sulmet ndaj flotës ruse të Detit të Zi në Krime dhe fushave ajrore atje, për shembull.
Oleksandr Shirsky, komandanti numër dy i Ukrainës i ngarkuar me forcat tokësore, tha se strategjia nuk përbënte një ndryshim drastik. “Objektivat tona mbeten të pandryshuara: të mbajmë pozicionet tona, duke rraskapitur armikun dhe duke shkaktuar viktima maksimale”, tha ai për Reuters.
Ka të tjerë në Kiev që shqetësohen se mbështetja vetëm në një strategji mbrojtëse do të ishte e dëmshme për përpjekjet e Ukrainës për luftë.
Përqendrimi vetëm në mbrojtjen pa një komponent sulmues do të ishte “një gabim me përmasa historike”, paralajmëron Andriy Zagorodniuk, ish-ministri i Mbrojtjes i Ukrainës. Pa të, Putini “do t’i tregojë të gjithë botës se Ukraina nuk mund ta fitojë luftën”.
Ka arsye që forcat ukrainase të mbeten optimiste. Që nga fillimi i ofensivës rreth Abdiivka në tetor, inteligjenca amerikane vlerëson se ushtria ruse ka pësuar më shumë se 13,000 viktima dhe mbi 220 humbje automjetesh luftarake, ose ekuivalenti i gjashtë batalioneve manovruese.
Megjithatë, zyrtari raportoi se në nëntor 2023, Rusia kishte mesatarisht 1000 të vdekur dhe të plagosur çdo ditë.
Një arsye tjetër që Ukraina të përqendrohet në forcimin e mbrojtjes së saj, sugjeruan zyrtarët ukrainas të sigurisë që folën në kushte anonimiteti, është se Rusia mund të planifikojë një ofensivë në shkallë të gjerë që në verë.
Qëllimi do të ishte kapja e plotë e rajoneve Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhia që Putin pretendoi se i kishte aneksuar në shtator 2022.
Përveç kësaj, zyrtarët thonë se një përpjekje tjetër në Kharkiv apo edhe në Kiev nuk përjashtohet.
Një vlerësim i deklasifikuar së fundmi nga agjencitë e inteligjencës amerikane vë në dukje se qëllimi përfundimtar i Putinit në Ukrainë, pushtimi i vendit dhe nënshtrimi i popullit të tij, mbetet i pandryshuar.
Kjo shpjegon pse Rusia vazhdon të operojë në Ukrainën lindore në akse të shumta, veçanërisht rreth Avdiivka, por edhe drejt Lyman dhe Kupyansk në verilindje, thuhet në dokument.
Rusia është përforcuar muajt e fundit nga dërgesat e raketave artilerie nga Koreja e Veriut dhe rritja e prodhimit të armëve dhe municioneve të ndihmuara nga çipat kinezë për makineri prodhuese. Këto përpjekje i kanë vënë ata në një pozitë më të mirë se sa ishin pasi u dobësuan në Betejën e Bahkmutit në 2023, thonë zyrtarët.
Nëse rusët do të jenë të suksesshëm është një pyetje tjetër. Për më tepër, ukrainasit kanë dëshmuar se janë të aftë për të mbrojtur territorin e tyre.
Të dyja palët duhet të përballen me dimrin brutal. Ndërsa temperaturat nën zero padyshim do të kenë një ndikim në logjistikën dhe operacionet ushtarake ruse, ato nuk do t’i ndalojnë plotësisht ato, thotë ish-ministri i Mbrojtjes Zagorodniuk. Përveç kësaj, ai paralajmëron: “Rusia gjithmonë përpiqet të sulmojë në dimër”.
Megjithatë, një ngërç ushtarak mund të përfitojë nga Moska, sipas inteligjencës amerikane. Putin beson se një ngërç do të ndalojë mbështetjen perëndimore për Ukrainën dhe në fund do t’i japë Kremlinit dorën e sipërme.
Burimi: Financial Times
