Zyrtarët në Bruksel thuhet se kanë hartuar një plan sekret për të sabotuar ekonominë e Hungarisë nëse Viktor Orbán vendos këtë javë të bllokojë sërish një paketë mbështetjeje prej 50 miliardë eurosh për Ukrainën.
Në një dokument të hartuar nga zyrtarët e BE-së dhe parë nga Financial Times, Brukseli ka përshkruar një strategji për të synuar në mënyrë eksplicite dobësitë ekonomike të Hungarisë, për të rrezikuar monedhën e saj dhe për të nxitur një kolaps të besimit të investitorëve në një përpjekje për të dëmtuar “punët dhe rritjen ekonomike” nëse Budapesti refuzon për të hequr veton kundër ndihmës për Kievin.
Viktor Orban, kryeministri i Hungarisë, është zotuar të bllokojë përdorimin e buxhetit të BE-së për të ofruar 50 miliardë euro ndihmë financiare për Ukrainën në një samit urgjent të liderëve të enjten.
Nëse ai nuk tërhiqet, liderët e tjerë të BE-së duhet të zotohen publikisht se do të bllokojnë përgjithmonë të gjitha fondet e BE-së për Budapestin me synimin për të trembur tregjet, duke nxitur një rritje të monedhës të vendit dhe një rritje të kostos së huamarrjes së saj, deklaroi Brukseli.
“Kjo është Europa që i thotë Viktor Orban “mjaft është mjaft”. Ju mund të keni një pistoletë, por ne kemi bazukën”, tha Mujtaba Rahman, drejtor për Europën në Eurasia Group.
“Pa këtë financim, tregjet financiare dhe kompanitë europiane dhe ndërkombëtare mund të jenë më pak të interesuara për të investuar në Hungari”, thuhej në dokument.
Një dënim i tillë mund të shkaktojë shpejt një rritje të mëtejshme të kostos së financimit të deficitit publik dhe një rënie të monedhës. Janos Boka, ministri i BE-së i Hungarisë, tha për FT se Budapesti nuk ishte në dijeni të kërcënimit financiar, por se vendi i tij “nuk i dorëzohet presionit”.
“Hungaria nuk krijon një lidhje midis mbështetjes për Ukrainën dhe aksesit në fondet e BE-së dhe refuzon që palët e tjera ta bëjnë këtë,” tha ai.
“Hungaria ka dhe do të vazhdojë të marrë pjesë në mënyrë konstruktive në negociata.”
Por në shenjë të presionit në rritje ndaj Budapestit për të arritur një kompromis, Boka tha se Budapesti i dërgoi një propozim të ri Brukselit të shtunën, duke specifikuar se tani ishte i hapur për përdorimin e buxhetit të BE-së për paketën e Ukrainës.
Dokumenti, i detajuar nga një zyrtar në Këshillin e BE-së, organi i Brukselit që përfaqëson shtetet anëtare, parashtron dobësitë ekonomike të Hungarisë duke përfshirë “deficitin publik shumë të lartë”, “inflacionin shumë të lartë”, monedhën e dobët dhe nivelin më të lartë të BE-së të pagesave për shërbimin e borxhit si pjesë e produktit të brendshëm bruto.
Brukseli ka përdorur më parë levën e tij financiare kundër shteteve anëtare, të tilla si me Poloninë dhe Hungarinë për shqetësimet e sundimit të ligjit dhe Greqinë gjatë krizës së eurozonës, por një strategji për të kërkuar në mënyrë eksplicite të minojë ekonominë e një shteti anëtar do të shënonte një hap të ri të madh për bllokun.
Tre diplomatë të BE-së thanë për FT se shumë vende e mbështetën planin. “Gjendja është bërë më e ashpër,” tha njëri. “Çfarë lloj bashkimi kemi nëse lejojmë këtë lloj sjelljeje?”
“Aksionet janë të larta. Është shantazh”, tha një tjetër.
Boka tha për FT se Budapesti dëshironte “të eksploronte mundësinë e një zgjidhjeje më konstruktive dhe europiane” dhe ka propozuar se mund të mbështeste planin prej 50 miliardë eurosh nëse do t’i jepej një veto vjetore për pagesat.
Vendet e tjera të BE-së e kanë refuzuar tashmë këtë sugjerim pasi kanë frikë se Orban do të kërkonte ta bllokonte atë çdo vit dhe të nxirrte lëshime të mëtejshme. Por një nga diplomatët shtoi se nuk kishte asnjë mënyrë që Orban të kishte një veto mbi financimin.
Boka tha se presioni politik mbi Hungarinë është i vazhdueshëm dhe i fortë, por se ai nuk ndikoi në negociatat e qeverisë së tij.
“Duhej të bënim një hap dhe besojmë se pala tjetër do të jetë po aq fleksibël”, shtoi ai.
Ndërsa 26 shtete anëtare kanë një plan B për të dërguar para në Kiev jashtë buxhetit të BE-së, kjo do të kërkonte ratifikimin e parlamenteve kombëtare, duke shkaktuar vonesa dhe pasiguri.
Disa kryeqytete kanë shqyrtuar nëse është e mundur të përdoret neni 7 i Traktatit për Bashkimin Europian, i cili do t’i lejonte Brukselit t’i hiqte Budapestit të drejtën e votës ose, tha një diplomat, të bllokonte disbursimin e parave.
Por të tjerët e kanë kundërshtuar nocionin duke qenë se kërkon mbështetje unanime dhe shumë vende ngurrojnë të vendosin një sanksion kaq serioz.
Boka tha se ishte e rëndësishme që uniteti i BE të “ruhej”, pasi kjo është arsyeja pse ne jemi të gatshëm të bëjmë kompromise për sa kohë që ato nuk prekin interesat tona jetike.
Ai shtoi megjithatë se nëse përpjekja për kompromis dështon, propozimi origjinal i Hungarisë për një fond të veçantë të Ukrainës jashtë buxhetit të BE-së do të ishte preferenca e Budapestit.
