Zgjedhjet presidenciale të Francës janë ende shumë larg, por fitorja eventuale e Marine Le Pen është një sfidë me të cilën francezët do të duhet të përballen tani, në mes të rritjes së së djathtës ekstreme në Evropë, sipas The Economist.
Marine Le Pen dhe partia e saj kanë fituar mbështetje sipas sondazheve të fundit, duke sinjalizuar një kthesë me të cilën skena politike franceze nuk është mësuar dhe siç theksojnë mediat britanike, çdo vetëkënaqësi është e gabuar.
Por, Marine Le Pen, ndryshe nga babai i saj, Jean-Marie Le Pen, një figurë historike e së djathtës ekstreme franceze, pretendon presidencën.
Le Pen është në rrugën e fitores
Që kur Le Pen mori drejtimin e Frontit Kombëtar nga babai i saj në vitin 2011, duke e riemëruar atë në “Tubimin Kombëtar”, ajo e ka kthyer një fraksion paria në një parti të aftë për të qeverisur.
Më shumë se 60% e francezëve tani e shohin Tubimin Kombëtar si një parti politike si çdo parti tjetër.
Pothuajse dy të tretat e votuesve besojnë se mund te forcohet në pushtet, nga 40% në 2018. Shumica e francezëve nuk e shohin më atë si një “kërcënim për demokracinë”.
Përgjigja e Macron
Zgjedhjet e ardhshme presidenciale të vendit do të mbahen në vitin 2027. Por mund të ndodhin shumë gjëra për të parandaluar një fitore të Le Pen, veçanërisht shfaqjen e një pasuesi të besueshëm të Emmanuel Macron, i cili nuk mund të kërkojë një mandat të tretë radhazi sipas Kushtetutës franceze.
Macron ka filluar të promovojë një gjeneratë të re liderësh, duke përfshirë kryeministrin 34-vjeçar Gabriel Attal. Një nga ish-kryeministrat e tij, Edouard Philippe, është ndër ata që përgatiten për një kandidaturë. Megjithatë, Le Pen do të jetë një kundërshtare e fortë.
Në vitin 2022, ajo fitoi mbështetjen e pothuajse 42% të votuesve dhe herën e dytë do të fitojë edhe më shumë.
Çfarë do të thotë një fitore për të djathtën ekstreme në Francë
Franca nuk është një vend si çdo tjetër. Është një fuqi bërthamore, me pushtet shumë të centralizuar në duart e një personi të vetëm, presidentit, i cili ka aftësinë të shpërndajë Parlamentin, të emërojë dhe shkarkojë kryeministrin dhe të emërojë kreun e forcave të armatosura, ndërmarrjeve shtetërore, institucioneve.
Në Italinë fqinje, ku sundimi relativisht i moderuar i Giorgia Melonit ka lehtësuar shqetësimet e disa vëzhguesve për një presidencë të Le Pen, kryeministri emërohet nga presidenti i vendit, i cili ushtron njëfarë kontrolli mbi ekzekutivin.
Aleatët e saj më të afërt politikë në Evropë janë burra të fortë, autoritarë, duke përfshirë Hungarinë Viktor Orban.
Gjithashtu ia vlen të theksohet se një presidencë e Le Pen do të rrezikonte themelet e Bashkimit Europian dhe do të vinte në pikëpyetje angazhimin e Francës ndaj aleancës perëndimore.
Udhëheqësja e ekstremit të djathtë mund të ketë braktisur thirrjet e saj për një ‘Frexit’ ose Franca për t’u larguar nga euro, por planet e saj për të mbajtur një referendum për të përfshirë në Kushtetutë supremacinë e ligjit francez mbi ligjin e BE-së, do ta vinin atë në konflikt me BE-në.
Ndryshe nga Meloni, Le Pen ka thënë se dëshiron të tërheqë Francën nga krahu ushtarak i NATO-s dhe kundërshton anëtarësimin e Ukrainës si në Aleancë ashtu edhe në BE.
Në rastin më të mirë, një presidencë e Le Pen do të paralizonte themelin franko-gjerman të Bashkimit Europian. Në rastin më të keq, një aleancë midis liderëve nacionalistë-populistë të Francës, Hungarisë, Sllovakisë dhe, ndoshta, Holandës mund ta inkurajojë Melonin që t’u drejtohet atyre.
Duke votuar së bashku, këto vende mund të mbledhin 35% të nevojshme për të bllokuar vendimet në Këshillin e Bashkimit Europian. Një BE e përçarë do të ishte shumë ndryshe nga ajo që ekziston sot.
Megjithëse zgjedhjet presidenciale do të mbahen pas tre vjetësh, Franca dhe partnerët e saj duhet ta konsiderojnë seriozisht Le Pen dhe një fitore të saj në zgjedhje.
Një presidencë e Le Pen nuk është më e pamundur. Asgjë nuk do të ishte më e pamatur sesa të supozohej se nëse Le Pen fiton, Franca, Europa apo NATO do të jenë si më përpara./Marrë nga “The Economist”
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
