Jared Kushner, dhëndri i Donald J. Trump, konfirmoi të premten se po mbyllte marrëveshje të mëdha të pasurive të paluajtshme në Shqipëri dhe Serbi, shembulli më i fundit i familjes së ish-presidentit që bën biznes jashtë vendit, edhe pse Trump kërkon për t’u kthyer në Shtëpinë e Bardhë.
The New York Times shkruan se planet e Kushner në Ballkan duket se kanë ardhur pjesërisht përmes marrëdhënieve të ndërtuara gjatë kohës që Trump ishte në detyrë. Kushner, i cili ishte një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë, tha se ka punuar për marrëveshjet me Richard Grenell, i cili shërbeu për një kohë të shkurtër si ushtrues detyre i drejtorit të inteligjencës kombëtare nën Trump dhe gjithashtu si ambasador në Gjermani dhe i dërguar i posaçëm në Ballkan.
Shkrimi vijon më tej se një nga projektet e propozuara do të ishte zhvillimi i një ishulli në brigjet e Shqipërisë në një destinacion turistik luksoz. Të dy këto dy projektet e para përfshijnë tokë të kontrolluar tani nga qeveritë, që do të thotë se një marrëveshje do të duhej të finalizohej me qeveritë e huaja.
Një projekt i tretë, gjithashtu në Shqipëri, do të ndërtohej në gadishullin e Zvërnecit, një zonë bregdetare prej 1000 hektarësh në jug të Shqipërisë që është pjesë e komunitetit turistik të njohur si Vlorë, ku do të ndërtoheshin disa hotele dhe qindra vila.
Pjesëmarrja e Kushner do të jetë nëpërmjet firmës së tij të investimeve, Affinity Partners, e cila ka 2 miliardë dollarë financim nga Fondi i Investimeve Publike të Arabisë Saudite, mes investitorëve të tjerë të huaj. Në një deklaratë, një zyrtar i Affinity Partners tha se nuk ishte përcaktuar nëse fondet saudite mund të jenë pjesë e ndonjë projekti që zoti Kushner po shqyrton në Ballkan.
“Ne jemi shumë të emocionuar. Ne nuk i kemi finalizuar këto marrëveshje, kështu që ato mund të mos ndodhin, por ne kemi punuar shumë dhe jemi shumë afër”, tha Kushner në një intervistë.
Kushner krijoi kompaninë e tij të investimeve pasi la punën e tij në Shtëpinë e Bardhë si këshilltar i lartë. Ai kapitalizoi marrëdhëniet që kishte ndërtuar në negociatat e qeverisë në Lindjen e Mesme, të cilat përfshinin një marrëdhënie të ngushtë me princin e kurorës Mohammed bin Salman, sundimtarin de fakto të Arabisë Saudite.
Kushner përfundoi duke siguruar 2 miliardë dollarë nga fondi i pasurisë sovrane të Arabisë Saudite dhe qindra miliona dollarë më shumë nga fondet e pasurisë në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Katar. Ai ka ndërmarrë disa hapa publik deri më tani për të investuar në fakt pjesë të mëdha të këtyre parave.
Grenell bëri gjithashtu lidhje të vlefshme gjatë kohës që ishte në qeveri, duke përfshirë disa që duket se i kanë dhënë ekipit Kushner një rrugë të brendshme për investime në Ballkan. Gjatë kohës së tij në administratën Trump, zoti Grenell ka punuar në zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes Serbisë dhe Kosovës.
Richard Grenell ndërtoi marrëdhënie të vlefshme gjatë kohës që ishte në qeveri, duke përfshirë disa që duket se i kanë dhënë ekipit Kushner një rrugë të brendshme për investime në Ballkan.Kredia…Adriana Zehbrauskas për New York Times
Këto diskutime indirekt përfshinin Shqipërinë, pasi shumica e qytetarëve të Kosovës janë shqiptarë etnikë dhe Shqipëria luan një rol në diskutimet rajonale.
Grenell ka qëndruar i afërt me zotin Trump që kur ish-presidenti la detyrën, duke e mbrojtur atë publikisht dhe duke i folur rregullisht. Ai e ka thënë privatisht se shpreson të jetë sekretar i shtetit në një administratë të dytë Trump, sipas një personi që e ka diskutuar këtë çështje me Grenell dhe që i ka përshkruar bisedat në kushte anonimiteti.
Grenell, në një intervistë, nuk pranoi të adresonte në procesverbal çdo interes për marrjen e mundshme të një posti si sekretar i shtetit. Ai tha vetëm se nuk kishte vendosur nëse do t’i bashkohej ndonjë administrate të ardhshme Trump.
Robert Weissman, president i Public Citizen, i cili gjurmonte marrëveshjet e biznesit që i konsideronte si konflikt interesi gjatë administratës Trump, tha se këto marrëveshje të planifikuara ishin joetike dhe do të ngrinin vetëm pyetje të reja për familjen Trump, veçanërisht nëse zoti Trump rizgjohej.
“Në këtë pikë të ciklit zgjedhor Jared Kushner duhet të ngrijë çdo plan të ri investimi. Ky plan i veçantë investimi duket se përfshin më të keqen nga çdo tendencë korruptive e administratës Trump dhe familjes Trump“, tha Kushner.
Përfshirja e familjes Trump në marrëveshjet e biznesit të huaj u bë një fokus kryesor gjatë mandatit të Trump, me kritikët që në fund paditën dhe pretenduan se familja po përfitonte ilegalisht nga pagesat e huaja – të referuara si shpërblime në Kushtetutë, ndërsa Trump ishte në detyrë. Këto çështje u hodhën poshtë si të diskutueshme nga Gjykata e Lartë kur Trump la detyrën, por ato mund të rihapen nëse ai do të kthehej në Shtëpinë e Bardhë.
Që nga largimi i detyrës, ish-presidenti amerikan është bërë partner në një projekt zhvillimi në Oman, një marrëveshje që ai u arrit nga një firmë saudite e pasurive të patundshme që ka lidhje me qeverinë saudite.
Kushner hodhi poshtë çdo sugjerim se ai po merrte trajtim preferencial për shkak të kohës së tij në qeveri, ose se ndonjë nga punët lidhej me ish-presidentin.
“Askush nuk po më ‘më jep’ marrëveshje. Unë operoj me mjaft përpikëri dhe këto investime do të krijojnë shumë vlera për komunitetet lokale, partnerët tanë dhe investitorët tanë”, u shpreh Kushner, i cili këmbënguli se nuk po planifikonte të kthehej në Uashington nëse vjehrri i tij fitonte përsëri presidencën.
Kushner dhe zonja Trump vizituan Shqipërinë dy herë që kur Trump u largua nga detyra. Ata udhëtuan vendin me Grenell, madje u takuan edhe me kryeministrin e Shqipërisë.
Kushner dhe znj.Trump, së bashku me Grenell, janë fokusuar pjesërisht në Sazan, një ishull mesdhetar në jug të Shqipërisë që deri në fund të Luftës së Ftohtë ishte përdorur nga Bashkimi Sovjetik dhe nga komunistët. Qeveria e Shqipërisë si bazë ushtarake e fshehtë për nëndetëset. Plani është që në ishull të ndërtohet një hotel dhe vila luksoze.
Ishulli i thyer prej dy miljesh katrore ka qindra bunkerë dhe tunele të epokës së Luftës së Ftohtë të projektuar për t’i bërë ballë sulmeve bërthamore dhe ka qenë kryesisht bosh që nga fundi i Bashkimit Sovjetik. Por është vetëm një gjysmë ore me skaf nga Vlora, një destinacion turistik në Shqipërinë jugore ku qeveria e Arabisë Saudite po shpenzon tashmë para për të përmirësuar shërbimin e energjisë elektrike dhe shërbimet e tjera publike për të ndihmuar në promovimin e turizmit në Shqipëri.
Grenell ka qenë i zëshëm për përpjekjet e tij për t’i kthyer marrëdhëniet që ai ndërtoi në Shqipëri dhe gjetkë në Ballkan në përfitime personale. Ai është kthyer vazhdimisht në rajon dhe është takuar me drejtues të industrisë së hotelerisë, si dhe me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama.
“Ne po kërkojmë mundësi për të investuar përmes investimeve të huaja në Ballkan, por më konkretisht në Shqipëri, dhe bregdeti shqiptar është i mrekullueshëm”, zoti Grenell në një nga një seri intervistash televizive dhe gazetash që ka bërë në Shqipëri në tre vitet e fundit.
Grenell shtoi në një intervistë televizive gati 90-minutëshe në Shqipëri vitin e kaluar se nuk kishte asgjë të keqe me arritjen e marrëveshjes së tij, sepse ai tani ishte jashtë qeverisë.
“Unë jam duke punuar në projekte, projekte të kapitalit privat, për të cilat mund të fitoj para. Askush nuk duhet të kërkojë kurrë falje që dëshiron të fitojë para.”
Korrikun e kaluar Grenell së bashku me Ivanka Trump dhe Kushner u takuan edhe me Ramën në Tiranë, kryeqytetin e Shqipërisë dhe u fotografuan të gjithë bashkë.
Rama ka bërë presion prej afro një dekade për të hapur Sazanin drejt rizhvillimit si destinacion turistik, si dhe kërkon mënyra të tjera për të tërhequr investitorë të huaj në Shqipëri për të zgjeruar ekonominë e saj turistike.
Auron Tare, një ish-deputet i Kuvendit të Shqipërisë që ka shërbyer si këshilltar i Rama, mori zonjën Trump dhe Kushner në ishullin e Sazanit në vitin 2021 si pjesë e një vizite në Shqipëri që përfshinte një lundrim me një jaht dhe një udhëtim me helikopter nëpër bregdet.
