Hidradeniti suppurativa (HS) zakonisht karakterizohet nga gunga të dhimbshme dhe nganjëherë tunele nën lëkurë.
Të quajtura edhe fistula, këto tunele zakonisht ndodhin në zonat ku ka gjëndra djerse dhe ku lëkura shpesh fërkohet së bashku, si sqetullat, ijët, zona e vitheve ose poshtë ose midis gjinjve.
Megjithëse gungat shpesh mund të trajtohen me sukses me ilaçe lokale ose orale, tunelet mund të jenë më sfiduese për t’u trajtuar dhe mund të kërkojnë heqje kirurgjikale. Ja çfarë duhet të dini për gjendjen dhe si ta trajtoni atë.
Pse HS krijon tunele?
Megjithëse ekspertët nuk e dinë saktësisht pse ose si shfaqet hidradeniti suppurativa (HS), ata e dinë se është një gjendje inflamatore kronike që prek gjëndrat e djersës dhe gjëndrat e flokëve.
HS fillon për shkak të bllokimit të folikulave të flokëve në zonat ku ka fërkim, rezultat i faktorëve si prodhimi i tepërt i vajit, grumbullimi i lëkurës së vdekur dhe rritja e tepërt e baktereve. Shumë ekspertë mendojnë se folikulat e bllokuara të flokëve mund të shkaktojnë një përgjigje inflamatore në trup, e cila në këtë mënyrë krijon gunga.
Ndërsa ënjtja përkeqësohet, këto gunga mund të kthehen në tunele nën lëkurë pasi lezionet e HS hapen dhe shërohen vazhdimisht gjatë shpërthimeve.
Thënë kështu, në një studim të vitit 2022, studiuesit zbuluan se vetë tunelet mund të përkeqësojnë inflamacionin e sëmundjes. Ndërsa më parë shkencëtarët mendonin se ato ishin thjesht rezultati përfundimtar i inflamacionit, ata tani mendojnë se mund të përkeqësojnë në mënyrë aktive HS ekzistuese.
Për këtë arsye, ekspertët besojnë se vetëm trajtimi i skuqjes ose lëkurës nuk mjafton për të ndaluar simptomat e HS. Trajtimi aktiv i tuneleve dhe inflamacionit themelor, qoftë përmes operacionit apo mjekimit, mund të ndihmojë në ngadalësimin e procesit inflamator.
Si duken tunelet HS?
Tunelet HS duken si të kuqe ose të zbardhura, pjesë të ngritura të lëkurës. Tek njerëzit me nuanca më të errëta të lëkurës, ato mund të duken vjollcë, kafe të errët ose gri. Ata priren të shfaqen në grupe në zonat ku lëkura fërkohet së bashku, si sqetullat ose vithet. Ato mund të jenë të shkurtra deri në disa centimetra ose deri në disa centimetra të gjata.
Tunelet zakonisht janë të rrethuara nga manifestime të tjera të zakonshme të HS si pustula dhe flluska. Me kalimin e kohës, tunele të shumta do të formohen pranë njëri-tjetrit dhe do të lidhen, gjë që mund të shkaktojë dhimbje në rritje, acarim dhe, potencialisht, dëmtim afatgjatë të lëkurës.
Tunelet priren të jenë të buta në prekje dhe mund të jenë të mbushura me qelb ose gjak. Ato mund të përmbajnë vrima të vogla ku rrjedh lëngu, duke shkaktuar kullim kronik. Tunelet priren të rriten më gjatë dhe më të mëdhenj me kalimin e kohës, veçanërisht pa trajtim. Lëkura që rrethon tunelet është gjithashtu zakonisht shumë e përflakur.
Me kalimin e kohës, ato kanë tendencë të çojnë në dhëmbëza të rëndësishme si litar si brenda tuneleve ashtu edhe në lëkurën përreth.
Si ndihen tunelet nga HS?
Shumë pacientë i përshkruajnë tunelet HS si të dhimbshme, me dhimbje që mund të përkeqësohet kur tunelet bëhen më të gjata, më të thella dhe më të përflakura.
Sidoqoftë, në fazat e hershme, tunelet mund të jenë thjesht të buta dhe pak të dhimbshme në prekje. Por ndërsa ato përkeqësohen, shumë njerëz i drejtohen ilaçeve të forta me recetë për të ndihmuar në menaxhimin e dhimbjes. Pa trajtim, dhimbja dhe shqetësimi mund të prishin ndjeshëm cilësinë e përditshme të jetës së dikujt.
Përpara se të formohet një tunel, mund të vëreni gjithashtu një gungë në lëkurë dhe të ndjeni një siklet. Kjo njollë mund të vazhdojë të fryhet dhe të bëhet e dhimbshme ndërsa tuneli HS fillon të formohet.
Si të shpëtoni nga tunelet HS?
Megjithëse HS aktualisht nuk ka ende një kurë të njohur, ka mënyra të ndryshme për ta menaxhuar atë, duke përfshirë:
Ndryshimet e stilit të jetesës: Para çdo gjëje tjetër, mjekët shpesh rekomandojnë të lini duhanin (nëse pini duhan) dhe të arrini një peshë të shëndetshme. Në një studim të vitit 2019, studiuesit vunë në dukje se pirja e duhanit rregullisht dhe të kesh një peshë më të lartë trupore janë faktorët kryesorë të rrezikut për tunelet e përsëritura.
Mjekimi: Tunelet mund të qetësohen me injeksione fiziologjike, terapi biologjike ose injeksione kortikosteroide. Një studim i vitit 2022 zbuloi se injeksionet e brodalumabit biologjik, i cili bllokon rrugët inflamatore, bëri që ato të tkurren ndjeshëm dhe të kullojnë më pak qelb.
Kirurgjia: Për të hequr plotësisht tunelet, shpesh kërkohet ndërhyrje kirurgjikale. Në fazat e hershme të zhvillimit të tunelit, heqja e çatisë mund të jetë e mjaftueshme për të hequr tunelet, që përfshin heqjen e sipërme ose “çatitë” e tuneleve në mënyrë kirurgjikale dhe heqjen e mbeturinave të përflakur në mënyrë që ato të shërohen. Në raste më të rënda, tunelet mund të kenë nevojë të hiqen plotësisht. Pas heqjes kirurgjikale, trajtimi i inflamacionit themelor mund të ndihmojë në parandalimin e përsëritjes së tyre.
Në fund të fundit, trajtimi i HS kërkon një plan trajtimi të individualizuar, kështu që nëse është e mundur, bisedoni me mjekun për atë që funksionon më mirë për nevojat tuaja.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Gjendrat e qimeve nën krahë ose në ijë ju infektohen?
Çfarë është hidradenitis suppurativa që dëmton lëkurën
