MENU
klinika

Priten stuhi dhe uragane

Ngjarja e fuqishme e motit El Niño, shkencëtarët të shqetësuar

17.04.2024 - 10:43

Ngjarja e fuqishme e motit El Niño, e cila së bashku me ndryshimet klimatike ka ndihmuar në shtyrjen e temperaturave globale në nivele të reja, ka përfunduar, thonë shkencëtarët.

Byroja Australiane e Meteorologjisë thotë se Oqeani Paqësor është “ftohur ndjeshëm” javën e kaluar. Ky episod i natyrshëm që filloi qershorin e kaluar solli ujëra më të ngrohta në sipërfaqen e Paqësorit, duke shtuar nxehtësi shtesë në atmosferë.

Por ajo që do të ndodhë më pas është e pasigurt, thonë studiuesit. Një varg rekordesh të fundit mujore globale të temperaturave të larta ka bërë që disa shkencëtarë të frikësohen se bota mund të jetë duke u kthyer në një fazë të re të ndryshimit edhe më të shpejtë të klimës.

Shkencëtarët thonë se muajt pas përfundimit të El Niño do të japin një tregues të fortë nëse temperaturat e larta të fundit janë për shkak të ndryshimeve të përshpejtuara klimatike apo jo.

Çdo disa vjet, fillimi i El Niño sjell ndryshime dramatike të motit në shumë pjesë të botës. Rritja e ujit të ngrohtë që del në sipërfaqe në brigjet e Perusë në Amerikën e Jugut është e lidhur me thatësirat dhe përmbytjet në pjesë të ndryshme të botës. Emri i plotë i modelit është El Niño-Southern Oscillation ose ENSO.

Ai karakterizohet nga tre faza të ndryshme, El Niño i nxehtë, kushte neutrale ose një periudhë më e ftohtë e quajtur La Niña.

Ky El Niño aktual u shpall qershorin e kaluar dhe arriti kulmin në dhjetor. Uji më i ngrohtë që rezulton në Paqësor ka ndihmuar në shtyrjen e temperaturave mesatare globale në nivele të larta, me muajin mars që ka bërë dhjetë muaj rresht për të thyer rekordin për atë periudhë.

Por tani, ndoshta më shpejt se sa pritej, El Niño është zhdukur. Pyetja kritike është se çfarë ndodh më pas dhe për këtë shkencëtarët janë të ndarë. Studiuesit amerikanë kohët e fundit thanë se kishte 60% mundësi që një La Niña të zhvillohej midis qershorit-gushtit dhe një shans 85% që kjo të ndodhte deri në vjeshtë.

Por Byroja Australiane thotë se deklarata të tilla të trajtohen me kujdes. Ata presin që kushtet neutrale të zgjasin të paktën deri në korrik. Ata tregojnë për gjendjen aktuale të nxehtë të oqeaneve globale që ata besojnë se po ndikon në ENSO.

“Meqenëse kushtet aktuale globale të oqeanit nuk janë vëzhguar më parë, konkluzionet se si mund të zhvillohet ENSO në vitin 2024 që bazohen në ngjarjet e së kaluarës mund të mos jenë të besueshme,” thanë ata në një deklaratë.

Nëse formohet një La Niña ka vërtet rëndësi, thonë studiuesit. Mund të ketë një ndikim të rëndësishëm në stuhitë dhe uraganet, me disa ekspertë që parashikojnë se nëse La Niña arrin, do të paralajmëronte një sezon shumë aktiv uraganesh në Atlantik.

Efekti ftohës i La Niña-s gjithashtu mund të ngadalësojë pak shpejtësinë e ngrohjes globale. Kjo mund të tregojë se temperaturat rekord të përjetuara gjatë vitit të kaluar ishin diçka si një mister dhe jo dëshmi se bota ka kaluar në një fazë më të shpejtë të ngrohjes.