MENU
klinika

Kush është njeriu që tërboi “dragoin”?

Kina fut Tajvanin në “rrethin e kuq”, bën provat e fundit

25.05.2024 - 11:21

Të enjten, Kina filloi, siç tha ajo, stërvitjet ushtarake ndëshkuese rreth Tajvanit, të cilat i quajti një përgjigje ndaj “veprimeve separatiste”, duke dërguar aeroplanë ushtarakë të armatosur rëndë dhe duke organizuar sulme mashtruese. Stërvitjet ushtarake në ngushticën e Tajvanit dhe rreth një grupi ishujsh të kontrolluar nga Tajvani pranë bregut të Kinës erdhën vetëm tre ditë pasi presidenti i ri i Tajvanit, Lai Ching-te, i njohur edhe si William Lai, të cilin Pekini e përshkruan si “separatist”. Kina, e cila pretendon Tajvanin demokratik si territorin e saj, dënoi fjalimin e Lai-t në inaugurim të hënën, në të cilin ai i bëri thirrje Kinës të ndalonte kërcënimet e saj dhe tha se të dy anët e ngushticës nuk ishin “në varësi të njëra-tjetrës”. Lai vazhdimisht ofroi të negocionte me Kinën, por u refuzua. Ai beson se vetëm populli i Tajvanit mund të vendosë për të ardhmen e tyre dhe hedh poshtë pretendimet e Pekinit për sovranitet.

Stërvitjet e fundit

Në raportimin për sulmin e fundit kinez në Tajvan, BBC i vuri një theks të veçantë Lait. Siç raportohet nga korrespondenti i tyre në Taipei,Rupert Wingfield-Hayes, Kina e quan Lai “më të keqin nga të gjithë” mbrojtësit e pavarësisë tajvaneze deri më tani. Në Pekin, siç thuhet, katër figura janë vendosur në ‘panteonin’ e armiqve më të mëdhenj që mbrojnë pavarësinë e Tajvanit. I pari është ish-presidenti i ndjerë i Tajvanit dhe Kuomintang Lee Teng-hui, më pas ish-presidenti i Partisë Progresive Demokratike (DPP) Chen Shui-bian , ish-presidenti Tsai Ing-wen dhe presidenti i sapozgjedhur Lai, i cili menjëherë u bë më i urryeri nga të gjithë. Në një koment të botuar së fundmi, transmetuesi shtetëror CCTV thirri Lai për “shitje të teorisë së dy kombeve”. “Lai tejkaloi Lee Teng-hui, Chen Shui-bian dhe Tsai Ing-wen në promovimin e pavarësisë së Tajvanit”, thuhet në koment.

“Armiku” i ri

Thuhet se Tajvani e sheh Lain si “nipin e artë të pavarësisë së Tajvanit” dhe është quajtur “rreziku më i madh i fshehur” që mund të ndezë një konflikt midis anëve të ngushticës së Tajvanit. Pasi Lai u betua të hënën, Global Times e përshkroi atë si një udhëheqës “injorant” dhe “të pamatur”. Një editorial të mërkurën tha se fjalimi inaugurues i Lait “ishte i mbushur me armiqësi dhe provokime, gënjeshtra dhe mashtrime”. Televizioni Qendror i Kinës e përshkroi fjalimin e Lait si një “njohje të plotë të pavarësisë së Tajvanit” dhe tha se ishte “jashtëzakonisht i dëmshëm” për paqen dhe stabilitetin në ngushticën e ishullit. Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi e quajti fjalimin e tij “një turp i plotë”. Megjithatë, oficerët ushtarakë në pension thonë se ushtrime të tilla ushtarake në shkallë të gjerë ishin planifikuar shumë përpara inaugurimit të së hënës. Siç theksojnë ata, për përgatitjen e stërvitjeve ushtarake të kësaj shkalle duhen muaj.

Rreziku për luftën globale

Tensionet midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës janë gjithnjë e më të hidhura dhe rreziku që rezulton i konfliktit në Paqësor është një ngjarje e besueshme që kërcënon stabilitetin global. Në këtë drejtim, sinjalet paralajmëruese vazhdojnë të mbërrijnë nga Uashingtoni në lidhje me kontigjentin ushtarak të dislokuar në rajon, i cili nuk është adekuat – ose më mirë: jo i përditësuar, për t’u përballur me një rival të kalibrit të Pekinit në nivel lokal. Nuk është rastësi që një nënkomision i Kongresit Amerikan ka theksuar se si marina amerikane nuk po lëviz aq shpejt sa të dërgojë municion në mënyrë efikase në anijet e saj në det. Kjo është një e metë që shton hijen e përfaqësuar nga Forca Raketore e Ushtrisë Kineze.

Fati i Rusisë

Meegjithatë, në kaosin aktual që mbretëron në botë, një tjetër luftë e madhe, në të cilën mund të shndërrohet konflikti midis Kinës dhe Tajvanit, është më e pakta që i duhet planetit. Këtë e dinë edhe kinezët, amerikanët dhe evropianët. Luftërat kanë pasoja për të gjithë botën, siç tregohet nga agresioni rus kundër Ukrainës. Ato shkaktojnë ndarje në botë, trazira në treg dhe vënë në pikëpyetje përparimin në fusha thelbësore për të ardhmen e njerëzimit. Dhe Kina e di mirë se nuk dëshiron të ketë fatin e Rusisë.