MENU
klinika

Analiza

Paaftësia strategjike e Benjamin Netanyahu

24.05.2024 - 09:47

Strategu ushtarak prusian Carl von Clausewitz tha se “lufta është vazhdimi i politikës me mjete të tjera”. Ajo që mbahet mend më pak është se Clausewitz paralajmëroi gjithashtu se është “imperative, të mos hedhim hapin e parë pa marrë parasysh të fundit”.

Në Shtetet e Bashkuara, hapi i fundit përgjithësisht konsiderohet “strategjia e daljes”.

Pas 11 shtatorit, administratës së Bushit i mungonte një strategji daljeje për Afganistanin, veçanërisht pasi u përpoq të pushtonte Irakun në mars 2003. Si rezultat, pati dy tërheqje katastrofike nga SHBA.

Kryeministri Benjamin Netanyahu ka një reputacion si një mjeshtër taktik politik brenda kontekstit të politikës izraelite. Kjo pikë është e diskutueshme, por ajo që është e paqartë është se ai është një strateg i keq.

Lufta në Gaza është dëshmi e qartë por dy shembuj të tjerë të lidhur janë të rëndësishëm.

E para, natyrisht, është marrëdhënia simbiotike 15-vjeçare e Netanyahut me Hamasin (pavarësisht nga premtimet e tij për të shtypur Hamasin në 2008 dhe fushatat pasuese).

Së dyti ishte nxitja e tij për tërheqjen e SHBA- së nga marrëveshja bërthamore e Iranit (e njohur si JCPOA) pa asgjë për ta zëvendësuar atë, një veprim i kundërshtuar nga shumica e institucioneve të sigurisë izraelite, duke përfshirë Gabi Eisenkot, atëherë shefi i shtabit të ushtrisë dhe aktualisht një “ vëzhgues” në kabinetin e luftës.

Çështja nuk është nëse JCPOA kishte të meta serioze. Por a ishte marrëveshja më e mirë se asgjë?

Pasi administrata Trump u tërhoq nga marrëveshja në vitin 2018, Irani kishte një rrugë të qartë për pasurimin e uraniumit pa kufizime.

Një studim i fundit nga Fondacioni për Mbrojtjen e Demokracive vlerësoi se Irani mund të sigurojë uranium të mjaftueshëm për të prodhuar shtatë armë bërthamore brenda 30 ditëve.

Netanyahu ka treguar tërëisisht një qasje tjetër ndaj administratës së Biden, stafit të  Forcave të Mbrojtjes të Izraelit dhe madje edhe gjeneralëve në kabinetin e tij të luftës duke refuzuar të angazhohet në çdo diskutim të “të nesërmes”.

Këshilltari i Sigurisë Kombëtare Jake Sullivan, në një konferencë shtypi më 13 maj, parashtroi 10 pika kryesore në lidhje me konfliktin.

Pika shtatë: “Presioni ushtarak është i nevojshëm, por jo i mjaftueshëm për të mposhtur plotësisht Hamasin.

Nëse përpjekjet ushtarake të Izraelit nuk shoqërohen nga një plan politik për të ardhmen e Gazës dhe popullit palestinez, terroristët do të vazhdojnë të qëndrojnë aty dhe Izraeli do të jetë vazhdimisht nën kërcënim.

E vërteta e kësaj deklarate është e pamohueshme. Izraeli po lufton sërish në Gazën veriore.

Zëdhënësit e IDF, duke përfshirë kundëradmiralin Daniel Hagari më 14 maj, vazhdojnë t’i referohen faktit se çdo fund i luftës kërkon një alternativë ndaj Hamasit, por “u takon politikanëve”.

Më në fund, më 15 maj, në një sfidë të drejtpërdrejtë ndaj Netanyahut, Ministri izraelit i Mbrojtjes Yoav Gallant deklaroi në një fjalim televiziv: “I bëj thirrje kryeministrit Benjamin Netanyahu të marrë një vendim dhe të deklarojë se Izraeli nuk do të ketë kontroll civil mbi Rripin e Gazës, se Izraeli nuk do të qeverisë në Rripin e Gazës dhe se një alternativë qeverisëse ndaj Hamasit në Rripin e Gazës do të ngrihet menjëherë.”

Deklarata e Gallant çoi në thirrjet se ai duhej të shkarkohej nga ministri ekstremist i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben Gvir dhe Ministri i Financave Bezalel Smotrich dhe nga shumë në partinë Likud të Netanyahut.

Në të kundërt, Benny Gantz dhe Gabi Eisenkot, të dy ish-shefat e shtabit dhe anëtarë të kabinetit të luftës, mbështesin Gallantin.

Gallant vazhdoi të thoshte se pa një alternativë qeverisëse ndaj Hamasit, “mbeten vetëm dy opsione negative: sundimi i Hamasit në Gaza ose sundimi ushtarak izraelit në Gaza”. Asnjëra nuk duhet të jetë e pranueshme.

Pasi ka punuar me zell për 15 vjet për të injoruar çështjen palestineze dhe për të shmangur vendimet e vështira, nuk është çudi që Netanyahu vetëm mund të shpallë “fitore totale” (e cila është ende e papërcaktuar).