Emmanuel Macron po mendon dhe thotë të paimagjinueshmen për një president të Republikës franceze. Këtë fundjavë ai sugjeroi që armët bërthamore franceze – graali i shenjtë i sigurisë franceze, që synojnë të garantojnë që Franca të mos rijetojë kurrë 1940 – mund të vihen në dispozicion të mbrojtjes së Bashkimit Evropian.
Për Macron ky është një moment i krijimit ose prishjes që BE-ja të mbetet një fuqi botërore ose të përballet me harresë
Komentet e tij tërhoqën kritika të ashpra nga i gjithë spektri politik.
“Macron po bëhet një rrezik kombëtar”, pohoi Thierry Mariani i Rassemblement National. “Dhe pas armës bërthamore të Francës”, shtoi ai, “do të jetë selia e përhershme e Francës në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, e cila do t’i shitet BE-së me çmim të ulët”. Bellamy, e përshkroi deklaratën e Macron si ‘seriozitet ekstrem’ sepse prek ‘thelbin e sovranitetit francez’. La France Insoumise e majtë u bashkua në korin e kritikave duke demonstruar se si arma bërthamore e Francës gëzon konsensus ndërpartiak. Vetëm koalicioni i Gjelbërve dhe Macron e mbështeti idenë.
Pra, çfarë po bën Macron?
Së pari, është një taktikë devijuese nga qëndrimi mediokër i koalicionit të tij në votime përpara zgjedhjeve parlamentare evropiane. Sipas një sondazhi të madh të opinionit sot, kandidatja e Macron-it, e panjohura, e padashur dhe fatkeqe Valérie Hayer është me 17 për qind, pas Jordan Bardella-s së RN me 32 për qind, me poshtërimin e shtuar që ajo ende mund të kapërcehet nga socialisti i moderuar. Raphäel Glucksmann me 14 për qind. Një fitore e RN-së e kësaj përmasash do të ishte më e madhja e çdo partie në çdo zgjedhje evropiane që nga fillimi i tyre në 1979. Një disfatë dërrmuese e koalicionit pro-BE të Macron nga RN-ja euroskeptike dhe perspektiva e një shpërbërjeje të parlamentit, siç ka bërë Marine Le Pen bëri thirrje dhe vetë Macron ka kërcënuar në mënyrë kërcënuese, ka dominuar mediat franceze.
Së dyti, është zbatimi i një besimi të gjatë dhe thellësisht të mbajtur që nga viti 2017 se Evropa duhet të organizojë një mbrojtje autonome të besueshme dhe të mos mbështetet më tek amerikanët. Macron e bëri të qartë këtë në një fjalim në Sorbonë në 2017 dhe në “Sorbonne 2” më 25 prill. Për të, ky është një moment që BE-ja të mbetet një fuqi botërore ose të përballet me harresën: ‘Evropa jonë sot është e vdekshme dhe mund të vdesë’. momenti.
Së fundi, gatishmëria e dukshme e presidentit për të vënë në dispozicion të BE-së asetin më të madh të Francës, vendos një shenjë të qartë që Macron të marrë një rol udhëheqës në BE pasi ai të jetë larguar nga presidenca në 2027 pas mandatit të tij maksimal dy-mandat. .
Por instrumentalizimi i armëve bërthamore të Francës është i mbushur me pasiguri. Franca luftoi për të prodhuar një bombë bërthamore, më në fund e bëri këtë në vitin 1960 pas SHBA (1945), BRSS (1949) dhe Britanisë (1952). Ishte një haraç për vendosmërinë e gjeneralit de Gaulle dhe, si në rastin më të madh, vepra politike e gjeneralit ishte e mbuluar me mite. Si një mit, amerikanët i mohuan Francës çdo ndihmë në zhvillimin e saj, duke dhënë kështu përshtypjen se forca de frappe (forca franceze e parandalimit bërthamor) ishte ‘tërësisht e rritur’ dhe kështu shumë më franceze dhe e pavarur. Megjithatë, në realitet nga fundi i viteve 1960 deri në mesin e viteve 1970, Presidenti Nixon autorizoi ndihmë sekrete jozyrtare për zhvillimin e bombës franceze, siç zbulon artikulli i Richard Ullmann i vitit 1989 “Lidhja e fshehtë franceze” dhe dokumentet e deklasifikuara pasuese. Megjithatë, arma bërthamore ka qenë dhe mbetet një objekt krenarie dhe simbol i autonomisë strategjike franceze. Në dëshirën për ta vënë atë në dispozicion të BE-së do të alarmojë shumicën e francezëve, jo më pak sepse Brukseli do të tërhiqet në diskutime mbi rrethanat e përdorimit të tij.
Për të qenë i drejtë me Macron, koncepti i Francës që përdor armë bërthamore për të mbrojtur aleatët e saj nuk është i ri. Doktrina bërthamore e Francës, si ajo e Britanisë, është e ndërtuar mbi nocionin e mbrojtjes deri në fund të ‘interesave jetike’ të shtetit. Por ‘paqartësia strategjike’ kultivohet qëllimisht për atë që do të thotë ‘jetike’. Për më shumë se një dekadë, rishikimet e mbrojtjes së Britanisë dhe Francës kanë deklaruar se një sulm strategjik ndaj interesave jetike të secilit shtet do të përbënte një sulm ndaj tjetrit. Dhe paraardhësit e Macron, duke u kthyer te Hollande, Sarkozy dhe madje edhe Shirak, lanë të kuptohet se në kontekstin e Evropës parandalimi bërthamor nuk mund të konceptohej i izoluar. Prandaj, ky lloj sigurimi bërthamor francez nuk është i ri. Por në një kohë kur shumica e francezëve mendojnë se vendi i tyre po zbret në divizionin e dytë dhe kur Euroskepticizmi i përhapur është në rritje, bisedat për vënien e atuit ndërkombëtar të Francës në dispozicion të Evropës mund të rrisin vetëm ankthin dhe të reflektohen në rezultatet e 9 qershorit./ Marrë nga The Spectato
