Kryeministri sllovak u përball me një atentat pasditen e djeshme. Por kush është Robert Fico?
Një avokat 59-vjeçar, Fico u bë kryeministër i Sllovakisë tetorin e kaluar. Por kjo nuk ishte detyra e parë që mori: kryeministri aktual, në fakt, ka drejtuar tashmë qeverinë në dy periudha të tjera, e para midis 2006 dhe 2010 dhe e dyta midis 2012 dhe 2018. Themeluesi i Smer, një formacion i futur fillimisht mes partive të ndryshme të qendrës dhe që gradualisht iu afrua pozicioneve të gjykuara si populiste dhe të orientuara më shumë nga e majta, në zgjedhjet e 30 shtatorit të kaluar mori 23% të votave me partinë e tij dhe kështu fitoi thirrjen për formimin e qeverisë së re.
Pas betimit të detyrës më 23 tetor, Fico mori detyrën dhe doli kundër mbështetjes për Ukrainën. Për këtë arsye, së bashku me kryeministrin hungarez Viktor Orban, Fico konsiderohet si një nga krerët e qeverisë më të largët nga linja politike e shumicës së shteteve të NATO-s dhe më afër Rusisë.
Por lidhja e asaj që ndodhi me qëndrimet e mbajtura në politikën e jashtme nga Fico mund të duket mjaft e thjeshtë. Gjithashtu sepse tani për tani sllovakët kujdesen pak për luftën ose, të paktën, në një masë më të vogël se fqinjët e tyre polakë. Çështja e vërtetë është se në Bratislavë prej vitesh ka mbretëruar njëfarë kaosi politik dhe gjyqësor dhe avancimi elektoral i Smer është parë, ndër të tjera, si një shenjë e prekshme e votës së protestës
Një ekonomi me performancë të dobët, një rritje e konsiderueshme e çmimeve dhe një rikuperim nga pandemia që nuk ndodhi kurrë plotësisht, janë përbërësit që e kanë bërë Sllovakinë një vend mjaft të brishtë, si politikisht ashtu edhe social. Pastaj është çështja që lidhet me korrupsionin: Vetë Fico, për shembull, duhej të jepte dorëheqjen në 2018 pas protestave në rrugë kundër qeverisë së tij pas vrasjes së gazetarit Jan Kuciak. Ky i fundit, i vrarë së bashku me partneren e tij, kishte zbuluar në disa artikuj të tij, marrëdhëniet mes ‘ndranghetës’ kalabreze dhe aparatit shtetëror sllovak. Vdekja e tij kontribuoi në hapjen e mëtejshme të kutisë së Pandorës për përzierjen midis pjesëve të institucioneve dhe organizatave kriminale.
Me pak fjalë, Bratislava vitet e fundit ka marrë pamjen e një fuçie baruti të madhe, gati të shpërthejë në zemër të Evropës. Ndoshta pakkush ka menduar për një goditje të mundshme ndaj një kryeministri në detyrë, por ajo që ndodhi këtë të mërkurë është shenjë e problemeve serioze me të cilat po përballet vendi prej disa kohësh. Prandaj, deri më sot është e pamundur, të paktën menjëherë, të kuptohet nga cili drejtim politik apo shoqëror erdhën të shtënat. Vetëm hetimet, ka shumë të ngjarë, do të jenë në gjendje të hedhin dritë mbi gjarpërimet e mëtejshme të çrregullta të lëmshit të ngatërruar sllovak.
