Ka pabarazi të konsiderueshme pensionesh në të gjithë Evropën.
Pensionet e lidhura me të ardhurat përbëjnë në masë të madhe burimin kryesor të të ardhurave për evropianët e moshës 65 vjeç e lart. Megjithatë, më pak se gjysma e konsumatorëve të BE-së janë të sigurt se do të kenë para të mjaftueshme për të jetuar të qetë gjatë gjithë daljes në pension. Në disa vende, ky nivel besimi bie në 30% ose edhe më pak. Kjo ngre shqetësime për mjaftueshmërinë e pensioneve.
Mbrojtja e të moshuarve kundër varfërisë është një funksion kyç i sistemeve të pensioneve. Pensioni i pleqërisë është pagesa periodike që synon të sigurojë të ardhura për përfituesin pas daljes në pension nga punësimi me pagesë në moshën ligjore ose standarde;
Pabarazi të mëdha në pensione në të gjithë Evropën
Sipas Eurostat, pensionet e pleqërisë në të gjithë Evropën ndryshojnë ndjeshëm si në terma nominalë ashtu edhe në standardet e fuqisë blerëse (PPS).
Në vitin 2021, shpenzimet mesatare mujore bruto të pensionit të pleqërisë për përfitues brenda BE-së variuan shumë, nga 2,575 euro në Luksemburg deri në 226 euro në Bullgari, me mesataren e BE-së që qëndron në 1,224 euro.
Nga vendet kandidate për në BE, Islanda raportoi mesataren më të lartë me 2,762 euro, ndërsa Shqipëria kishte më të ulëtën me 131 euro.
‘Fuqitë e Mëdha të BE-së” dhe vendeve nordike mbi mesataren e pensioneve të BE-së
Pensioni i pleqërisë tejkaloi mesataren e BE-së në të gjitha vendet e “Katër fuqive të Mëdha” të BE-së. Italia raportoi pensionin më të lartë me 1,561 euro, ndërsa Franca, Spanja dhe Gjermania treguan shifra pothuajse identike, secila rreth 1,450 euro.
Vendet nordike gjithashtu performuan fuqishëm, me pensione mesatare të pleqërisë që tejkalojnë ato të katër fuqive
Vendet e Ballkanit regjistrojnë pensionet më të ulëta
Shtatë renditjet më të ulëta mbahen të gjitha nga vendet e Ballkanit. Shpenzimi mesatar për pensionet e pleqërisë në Luksemburg ishte gati 11 herë më i lartë se ai në Bullgari, duke nënvizuar pabarazitë e konsiderueshme. Edhe duke e zbritur Luksemburgun si më të jashtzakonshëm, mesatarja e BE-së mbeti gati gjashtë herë më e lartë se ajo e regjistruar në Bullgari.
Disa nga këto pabarazi pensionesh mund t’i atribuohen niveleve të ndryshme të çmimeve në vendet anëtare të BE-së, pasi Eurostat vëren se kostoja e përgjithshme e jetesës ndryshon ndjeshëm në të gjithë rajonin.
Pabarazitë e pensioneve ngushtohen ndjeshëm në terma të PPS-së
Në standardet e fuqisë blerëse (PPS), një njësi valutore artificiale e cila rregullon dallimet e nivelit të çmimeve midis vendeve, pabarazitë ulen ndjeshëm.
Në terma PPS, pensioni mesatar i pleqërisë varion nga 437 në Bullgari në 1681 në Luksemburg. Kjo do të thotë që një përfitues pensioni në Luksemburg ka marrë një pension bruto gati katër herë më të lartë se ai në Bullgari.
Sipas sondazhit të Eurobarometrit 2023 nga Autoriteti Evropian i Sigurimeve dhe Pensioneve Profesionale (EIOPA), vetëm 42% e konsumatorëve të BE-së ndihen të sigurt se do të kenë para të mjaftueshme për të jetuar të qetë gjatë gjithë daljes në pension.
Nivelet e besimit tregojnë ndryshime të konsiderueshme midis vendeve, me Luksemburgun (61%), Holandën (59%) dhe Danimarkën (58%) që raportojnë besimin më të lartë. Anasjelltas, nivelet më të ulëta të besimit janë parë në Letoni (23%), Slloveni (27%) dhe Poloni (28%).
Korrelacion i fortë: Pensionet kundrejt besimit të daljes në pension
Euronews Business ka gjetur një korrelacion të fortë pozitiv midis nivelit të besimit financiar për të jetuar rehat gjatë daljes në pension dhe masës së pensionit mujor të pleqërisë.
Ky korrelacion tregon se nivele më të larta besimi mbizotërojnë në vendet me pensione më të larta, ndërsa besimi tenton të ulet në vendet me shuma më të ulëta pensionesh./Living
