MENU
klinika

Fati i Sunak, 'në fije të perrit'!

Një epokë e re e pret Britaninë pas 4 korrikut

29.06.2024 - 14:46

Një epokë e re e pret Britaninë e Madhe pas 4 korrikut, sondazhet e kanë bërë të qartë se kush do t’i fitojë zgjedhjet, ja pse fati politik i kryeministrit Rishi Sunak varet në “fije të perit”

Kryeministri aktual britanik Rishi Sunak dhe sfiduesi i tij kryesor Keir Starmer u përballën në debatin përfundimtar televiziv përpara zgjedhjeve të përgjithshme të 4 korrikut. Nuk ishte një luftë madhështore. Në njërën anë ishte kryeministri, fati i të cilit varej në një fije peri dhe në anën e kundërt ishte një robot politik, siç e quanin spektatorët “me dashuri” liderin e Laburistëve. Në përballjen e fundit televizive parazgjedhore, Sunak sulmoi fort dhe padyshim fitoi, por gjithçka ishte e kotë sepse vendimi praktikisht ishte marrë tashmë. Laburistët ka të ngjarë të fitojnë zgjedhjet me një shumicë të madhe brenda një jave. Nëse parashikimet rezultojnë të sakta, konservatorët do të humbasin pushtetin pas 14 vjetësh në pushtet dhe Sunak do të bëhet kryeministri i parë në historinë britanike që humbet një vend në parlament në zgjedhjet e përgjithshme.

Përballja

Gjatë përballjes, Sunak dhe Starmer prekën çështjet e emigracionit, kufijve, taksave, të drejtave të grave dhe krizës së strehimit. Sunak mësoi nga gabimet e konfrontimeve të mëparshme dhe shkoi menjëherë në sulm, duke akuzuar Starmer se i bën qytetarët të duken si budallenj për plane joreale për të reduktuar migracionin, ndërsa Starmer akuzoi Sunak, një nga njerëzit më të pasur në vend, se ishte “jashtë kontaktit”, “dhe shumë të pasur për të kuptuar shqetësimet e shumicës së britanikëve”. Sunak vazhdimisht u bëri thirrje qytetarëve që të mos “dorëzohen” ndaj laburistëve, ndërsa Starmer theksoi se zgjedhjet janë një mundësi që vendi të kthejë një fletë të re pas 14 vitesh sundimi konservator të shënuar nga masa shtrënguese, Brexit dhe luftime të brendshme partiake. Debati u la në hije nga protestat pro-palestineze, të cilat u zhvilluan para godinës ku ndodhi përballja.

Bastet zgjedhore

Se çfarë mendojnë realisht britanikët për dy kandidatët kryesorë për kryeministër të ardhshëm britanik, mund të lexohet nga pyetjet e audiencës, të cilat treguan qartë se njerëzit kanë humbur besimin ndaj tyre, veçanërisht pas zbulimit të skandalit të basteve zgjedhore. Së pari, Sunak tërhoqi mbështetjen për dy nga ndihmësit e tij pasi u zbulua se ata kishin vënë bast për datën e zgjedhjeve dhe më pas, në një kthesë të papritur, një kandidat i Partisë së Punës u pezullua gjithashtu pasi u zbulua se ai kishte vë bast se ai nuk do të fitonte vendin për të cilin po garonte. Pakënaqësia e popullit britanik me ofertën politike është më se e dukshme dhe triumfi i mundshëm i laburistëve në zgjedhjet e ardhshme do të jetë një reflektim i indinjatës së popullit ndaj premtimeve të thyera dhe paaftësisë së konservatorëve.

Taktika e dëshpëruar

Në këtë “armagedon”, siç e përshkruajnë ata, Starmer planifikon të mbushë parlamentin me të majtë, të cilët do të kalojnë dispozita antidemokratike. E ashtuquajtura “supershumicë”, me të cilën konservatorët trembin britanikët, i referohet sistemeve të votimit në të cilat vendoset një prag më i lartë për disa dispozita sesa shumica e thjeshtë. Kapërcimi i atij pragu zhbllokon fuqi shtesë. Për shembull, nëse një parti ka një supershumicë në Kongresin e SHBA, kjo i jep asaj kompetenca shtesë, të tilla si propozimi i amendamenteve kushtetuese ose anulimi i një vetoje presidenciale. Por në Britaninë e Madhe dispozita të tilla nuk zbatohen, ndaj termi “supershumicë” është thjesht një taktikë e dëshpëruar e konservatorëve.

Rreziku nga populizmi

Ekonomia ka qenë në harresë prej vitesh, ndërkohë që borxhi publik vazhdon të rritet në qiell dhe krizat vazhdojnë të grumbullohen vit pas viti në vend që të zgjidhen. Përveç krizës shëndetësore dhe të imigracionit, Britania është përfshirë edhe nga krizat e strehimit dhe financimit të universiteteve publike që nga ky vit. Frika më reale nga ardhja e së majtës në pushtet janë pasojat që do të pasojnë nëse laburistët nuk janë të suksesshëm në pushtet. Nëse laburistët rezultojnë të jenë po aq të këqij apo edhe më keq se konservatorët, votuesit mund t’u drejtohen partive populiste të krahut të djathtë në zgjedhjet e ardhshme, siç ndodh tashmë në Hungari, Spanjë, Itali.