“Republika Srpska (RS) nuk e ka kundërshtuar kurrë sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnjë dhe Hercegovinës (BiH) në përputhje me Marrëveshjen e Dejtonit dhe shkëputja nuk ka qenë kurrë politika jonë”, tha presidenti i RS Milorad Dodik pak ditë më parë, jo shumë kohë pasi “dora e tij e djathtë”, anëtarja aktuale serbe e Presidencës së BiH-së, Zheljka Cvijanoviç, u takua me William Burns, drejtor i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës Amerikane (CIA), në Sarajevë.
“Nëse mediat e regjimit nuk do ta kishin publikuar këtë, do të kishin menduar se llogaria e Dodikut në Twitter ishte hakuar”, tha Jelena Triviç, kryetarja e Frontit Popullor të opozitës në RS, pothuajse menjëherë pas kësaj deklarate, të cilën kreu i SNSD e publikoi gjithashtu në rrjetet sociale. Transformimi mahnitës i Milorad Dodik nga një separatist i hidhëruar, i cili pret mundësinë e parë të favorshme për të shkëputur Serbinë nga Bosnja dhe Hercegovina, në një politikan të moderuar, ditët e fundit është bërë objekt i analizave dhe vlerësimeve të shumta.
Retorika e Dodik
Që kur erdhi në pushtet në RS gati dy dekada më parë, Milorad Dodik fitoi zgjedhjet kryesisht falë retorikës nxitëse nacionaliste, premtimeve për të rivendosur pushtetet origjinale të Dejtonit të Republikës Srpska, si dhe njoftimeve të shpeshta të një referendumi për pavarësia e Republikës Srpska dhe shkëputjen e saj nga Bosnje dhe Hercegovina . Përshkallëzimi i kërcënimeve të Dodikut për fundin e shpejtë të Bosnje dhe Hercegovinës dhe Republika Srpska e pavarur filloi afërsisht katër vjet më parë, kur historia e pronës shtetërore doli përpara Gjykatës Kushtetuese të Bosnjë-Hercegovinës.
Më pas, në fund të shkurtit 2020, në një seancë speciale të Asamblesë Kombëtare të RS që ai thirri, Dodik tha në mënyrë të famshme: “Mirupafshim BiH, mirëprisni daljen e RS”.
Kthesa drastike
Një nga deklaratat e fundit me një ton të ngjashëm Dodik e bëri vetëm pak muaj më parë, në fund të majit të këtij viti, kur pas miratimit të Rezolutës për Srebrenicën në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, ai tha se pas gjithçkaje “zgjidhja e vetme është shpërbërja paqësore në BiH”. Duke parë deklaratat, mesazhi i Dodik pas mbërritjes së Burns në Sarajevë për liderët e opozitës në Srpska dukej pothuajse surreal.
“Sa seanca të posaçme të Asamblesë Kombëtare u mbajtën, sa referendume të shpallura, sa marifete verbale për pavarësinë e Republikës Srpska u deshën, që Dodik të na thotë se respekton integritetin territorial të Bosnjë-Hercegovinës dhe se shkëputja nuk ka qenë kurrë politika e tij”, tha presidenti i Frontit Popullor pas “tërheqjes” së Dodik, pas vizitës së drejtorit të CIA-s në Sarajevë.
Mesazhet “e hidhura”
Edhe pse publiku dhe media vazhdojnë të spekulojnë se çfarë ka diskutuar realisht drejtori i CIA-s me Cvijanoviçin dhe çfarë lloj mesazhesh i ka përcjellë, mbizotëron mendimi se mesazhet e Barnes nuk kanë qenë aspak të këndshme për Dodikun. Analistja politike Ivana Mariç tha për “Blic” se qytetarët e Bosnje-Hercegovinës e kanë parë Milorad Dodik të ndryshojë retorikën shumë herë kur merr një mesazh “delikat” nga SHBA. Ajo shton se ajo që i është dërguar Dodikut padyshim që nuk është për publikun, por siç thotë ajo, kreu i SNSD-së e ka kuptuar shumë mirë mesazhin dhe për këtë arsye u “zmbraps”.
“Është e qartë se amerikanët kanë disa gjëra të egra inkriminuese kundër Dodikut, të cilat, sinqerisht, nuk është shumë e vështirë për t’i pasur, por është gjithashtu e qartë se këto janë disa gjëra që nuk janë për publikun, por që e trembën Dodikun dhe e bënë atë të harronte çdo gjë që po fliste me parë. Mesazhi i tij i fundit se ai gjithmonë ka respektuar integritetin dhe sovranitetin e Bosnje dhe Hercegovinës duhet t’i ketë lënë të gjithë ata që mendonin se kishin filluar të përgatiteshin për pavarësinë e Republika Srpska, dhe tani ata nuk e dinë se kush e filloi atë histori në radhë të parë”, përfundoi Mariçeva.