Kryeministri Denys Shmyhal mbeti në postin e tij, ndërsa gjysma e qeverisë është rinovuar me një logjikë centralizimi të orkestruar nga një prej njerëzve më të afërt me Volodymyr Zelensky. Në një osmozë të vërtetë mes kabinetit të ministrave dhe Zyrës së Presidentit, tre anëtarë të rëndësishëm të stafit presidencial janë emëruar në drejtimin e tre ministrive strategjike. Riorganizimi që po zhvillohet në Kiev mban firmën e Andriy Yermak, kreut shumë të fuqishëm të strukturës që rrethon Zelenskyn, i cili me këtë manovër ka forcuar ndikimin e tij në ekzekutiv. Parlamenti i Kievit, kishte treguar autonomi të papritur dhe kishte refuzuar dorëheqjet e zëvendëskryeministres Iryna Vereshchuk dhe Vitaliy Koval, drejtor i Fondit të Pronës Shtetërore. Për shkak të situatës së pasigurisë, u vendos që të shtyhej votimi për largimet më delikate, atë të ministrit të Jashtëm Dmytro Kuleba.
Si filloi riorganizimi
Por historia e riorganizimit fillon në korrik. Yermak përpiqet të ‘eliminojë’ Shmyhal dhe të vendosë në vend të tij Yuliya Svyridenko, zëvendëskryeministren e parë dhe kreun e Zhvillimit Ekonomik. Davyd Arakhamiya ishte kundër operacionit: sipas zëdhënësit të “Shërbëtorëve të Popullit”, nominimi nuk do të kishte marrë votat në Rada dhe nëse Shmyhal do të ishte shkarkuar dhe një zëvendësues nuk do të ishte emëruar, e gjithë qeveria do të kishte gjetur veten në një ngërç. Jo vetëm kaq: do të vinte në pikëpyetje edhe vlefshmërinë ligjore të ndryshimit të kryeministrit, një manovër që me ligjin ushtarak në fuqi do të sillte ndërprerjen e kompetencave të gjithë qeverisë. Një zëvendësim i mundshëm i detyruar dhe i paqartë nga pikëpamja procedurale i Shmyhalit mund të kishte krijuar tensione me aleatët perëndimorë: kryeministri konsiderohet si një “palë kyç” në marrjen e ndihmës; të gjitha memorandumet janë nënshkruar me të dhe marrëveshjet e huasë, për kryeqytetet perëndimore, është e rëndësishme që të mos ketë dyshim për legjitimitetin e atyre që nënshkruajnë këto dokumente për Ukrainën. Prandaj, vendimi për të vazhduar vetëm me riorganizimin.
“Në thelb,” tha një burim qeveritar për RBC-Ukrainë, “Yermak e ka shkëmbyer qëndrimin e Shmyhal me shkarkimin e ministrave që ai nuk i pëlqen.” Kuleba do të zëvendësohet nga Andrii Sybiha, një diplomat shumëvjeçar dhe nënkryetar i Zyrës së Presidentit, rol në të cilin ai ka marrë pjesë në të gjitha negociatat dhe takimet e Zelensky. “Ka gjasa,” raporton Ëashington Post, “që Sybiha do të shoqërojë Zelensky në udhëtimin e tij në Shtetet e Bashkuara këtë muaj, kur ai do të jetë në Nju Jork për Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara dhe shpreson t’i zbulojë një ‘plan fitoreje’ Presidentit Joe Biden.”
Detajet
Një tjetër anëtar i stafit presidencial, nënpresidenti Mykola Tochytskyi, do të drejtojë Ministrinë e Kulturës dhe Politikës së Informacionit. Si diplomat, ai mburret me një nder të gjatë në strukturat e Ministrisë së Jashtme dhe në zyrat përfaqësuese të Ukrainës jashtë vendit deri në emërimin e tij në strukturën më të afërt me Zelensky në prill të këtij viti. Një burim brenda rrethimit të Zelensky shpjegoi për RBC-Ukrainë se plani është të transformojë ministrinë e tij në një strukturë pothuajse ekskluzivisht të dedikuar ndaj informacionit. Ideja është e pranishme për një kohë të gjatë dhe në nivelet më të larta është diskutuar për krijimin e një ministrie të dedikuar dhe një korporate të veçantë shtetërore, të ashtuquajturën “Ukrpropaganda”, e cila do të merrej me luftën e informacionit kundër armiqve rusë brenda dhe jashtë Ukrainës. Oleksandr Kamyshin do të bëjë të kundërtën dhe dorëheqja e tij shpjegohet në mënyra të ndryshme. Sipas një versioni, ministri i Industrive Strategjike ka pasur keqkuptime me kolegët e mbrojtjes, partnerë të ministrisë së tij.
Sipas burimeve të tjera, ai nuk shkonte mirë me ndërmarrjet ushtarake. Në çdo rast, Kamyshin mbetet në ekipin qeveritar dhe do të shkojë të punojë në Presidencën, ndoshta me statusin e këshilltarit strategjik, dhe do të merret me çështje që lidhen me armatimin dhe infrastrukturën. “Zelenskyi tha se i duhet vërtet Kamyshin dhe se po përpiqet ta promovojë atë,” tha një nga deputetët e pranishëm në takimin e “Shërbëtorëve të Popullit.” Vendin e tij ndoshta do ta zë Herman Smetanin, kreu i Ukroboronprom, një kompani publike e kontrolluar nga Kabineti i Ministrave që bashkon shumë kompani në sektorin e mbrojtjes. Iryna Vereshchuk, zëvendëskryeministre dhe ministre për riintegrimin e territoreve të pushtuara përkohësisht, do të shkojë gjithashtu të punojë në stafin e Zelensky. Vendin e saj nuk do ta zërë askush: pritet që struktura e saj të bëhet pjesë e Ministrisë së Rindërtimit, e cila do t’i besohet Oleksiy Kuleba, deri më tani nënkryetar i Zyrës së Presidentit për politikat rajonale, i cili do të marrë postin e “zëvendëskryeministrit për Rindërtimin – Ministër për Komunitetin dhe Zhvillimin e Territorit.”
Emërimet
Denys Malyusyka, një nga ministrat e paktë që ka mbajtur postin për të gjithë mandatin e Zelensky që nga viti 2019, largohet nga drejtimi i Drejtësisë, i cili do t’i besohet zëvendëskryeministres për Integrimin Evropian dhe Euro-Atlantik, Olga Stefanishyna. Arsyeja për emërimin është se negociatat për anëtarësimin e Ukrainës në Bashkimin Evropian përfshijnë zhvillimin e një kuadri ligjor në të cilin Ministria e Drejtësisë luan një rol kyç. Stefanishyna do të ruajë pozicionin dhe statusin e saj aktual si kryenegociatore me BE-në. Matviy Bidny do të mbetet në krye të Ministrisë së Sporteve, Svitlana Grinchuk do të vazhdojë të udhëheqë Ministrinë e Energjisë dhe do të marrë pozicionin e kreut të Ministrisë së Ekologjisë në vend të Ruslan Strilets. Zëvendësministrja e Mbrojtjes Natalya Kalmykova, e cila më parë drejtonte Fondin e Veteranëve të Ukrainës, do të bëhet drejtuese e Departamentit të Çështjeve të Veteranëve. Sot, më në fund, Rada i tha po dorëheqjes së Vitali Kovalit nga posti i drejtorit të Fondit të Pronës Shtetërore pasi votimi i djeshëm dështoi për mungesë shifrash. Sot ai është emëruar në krye të Politikave Bujqësore dhe Ushqimit. Opozita kritikon: “Të gjitha veprimet e autoriteteve flasin për centralizimin sistematik të pushtetit nga presidenti dhe zyra e tij”.