Gazeta e famshme italiane “La Stampa” shkruan se në Shëngjin dhe Gjadër, qendrat e emigrantëve janë pothuajse gati për t’u hapur.
Por ka një problem, nuk ka kanalizim? “Shkarkojmë në lumin Drin”. Dhe vendasit bëjnë një tregti të zhurmshme me qira
Ende ka një problem. Rrjeti i kanalizimeve.
“Për momentin është vendosur që gjithçka të hidhet në lumin Drin, sipas informacioneve të mia, emigrantët e parë mund të mbërrijnë këtu nga data 10 shtator deri në fund të muajit. Ata po nxitojnë për t’i çuar atje”.
Aleksandër Preka është menaxheri komunal i këtij qyteti të vogël në veri të Shqipërisë.
Një vend i harruar në hartën e botës, i famshëm për një aeroport ushtarak të mbyllur në 1996 dhe asgjë tjetër.
“Kemi qenë tre mijë banorë në kohën e komunizmit, kemi mbetur gjashtëqind. Por tani po vijnë të gjithë këta njerëz të rinj dhe që do të vijnë”.
Tani është e qartë, e dukshme për syrin, e përcaktuar jashtëzakonisht.
Këtu është fusha: kontejnerët, rrjetat, gardhet. Kudo ka karabinierë dhe policë italianë.
“Këto shtëpi jepen me qira për një shumë prej 30 deri në 50 eurosh në muaj, ushtarët tuaj e kanë marrë 400 euro në muaj për dy vjet”, thotë Aleksandër Preka nga dyqani i tij i ushqimeve.
Është i vetmi dyqan në kilometra rrugë: Ka qepë, hudhra, patate, pije të gazuara, ëmbëlsira dhe cigare.
Heshtjen, rreth e rrotull, e thyen vetëm ekskavatori që ende godet mbi tokën e djegur për të vendosur tubat e fundit.
Qendra e parë e paraburgimit të emigrantëve italianë e ndërtuar në tokë të huaj tashmë është gati.
Nuk kishte asnjë dyshim se puna do të vazhdonte në portin e Shëngjinit: hotspoti për treqind persona mund të hapej nesër.
Ndodhet midis varkave, plazhit dhe një parku të vogël argëtimi.
Kjo do të jetë ndalesa e parë për emigrantët që u nisën drejt Italisë dhe u deportuan në Shqipëri, me zgjedhje të qeverisë italiane në marrëveshje me qeverinë shqiptare.
Nga atje ata nuk do të shohin asgjë: i gjithë perimetri është i rrethuar.
Por mbase do të dëgjojnë këngët e fundit të verës që shpërthejnë nga lokalet buzë detit.
Më pas, pas procedurave të identifikimit, ata do të ngarkohen në autobusë dhe do të dërgohen në Gjadër.
Pesëmbëdhjetë kilometra, në brendësi.
Këtu mungon ende lidhja me kanalizimet dhe fillojnë dyshimet.
Qendra e paraburgimit administrativ Gjadër është ndërtuar në ajër.
Toka ishte e papërshtatshme. Nuk kishte themele.
Nuk kishte asnjë sistem elektrik, nuk kishte ujë.
Kjo është arsyeja e vonesave.
Dje ata po testonin lidhjen e internetit, e cila do të jetë thelbësore për të menaxhuar në distancë mijëra raste për mijëra jetë në pritje të gjykimit.
E pranuar apo e refuzuar? Dhe kur do ta disponojnë zyrtarët italianë këtë punë? Me çfarë sigurie juridike?
Kampi do të ketë 1150 vende për paraburgim dhe 24 për një burg të vogël të brendshëm. Ka shumë pyetje të pazgjidhura.
Për ndërtimin e dy strukturave deri më tani janë shpenzuar 800 mijë euro.
Por është një shpenzim, të cilit i mungojnë të gjithë ata “zëra në fund të listës” që kanë të bëjnë me udhëtimin, ushqimin dhe akomodimin për ata që do të marrin pjesë – ose do të duhet të marrin pjesë – në këtë operacion në Shqipëri.
Është dashur të jetë gati në maj.
Do të jetë në ditët në vijim, më së voni në vjeshtë.
Të gjitha punimet janë të autorizuara me procedura të veçanta.
Materialet u blenë nga qeveria italiane nga kompani në Trento, Colaziocorte dhe Carimate.
Ato janë pjesë për ndërtimin e kontejnerëve të cilët përgjithësisht përdoren nga të zhvendosurit nga tërmetet ose ndonjë fatkeqësi tjetër.
Sot punëtorët që ngritën kampin janë shqiptarë, kosovarë dhe malazezë.
Ata punojnë gjithë verën, edhe të shtunave dhe të dielave, sepse e dinë atë frazë që përsërit kryetari i bashkisë së qytetit.
“Ata janë me nxitim për të marrë emigrantët e parë. Nuk mund të vonojmë më”.
Dhe në fakt ka nisur rekrutimi për treqind punëtorë shqiptarë që do të duhet të mbështesin operatorët italianë në menaxhimin e dy ambienteve të paraburgimit.
Njoftimi i sapo publikuar nis kështu: “Kompania Medihospes e cila do të menaxhojë kampet e refugjatëve Shëngjin dhe Gjadër, duke filluar nga muaji gusht, kërkon staf emergjence për shërbimet brenda kampeve sipas profileve të mëposhtme”.
Kërkojnë psikologë, ndërmjetës kulturorë, përkthyes, punonjës socialë, teknikë IT.
Për një “punonjës për shërbime të thjeshta”, punë që përfshin detyrat e shpërndarjes dhe dërgesës së ushqimit, shoqërimin e emigrantëve, pastrimin e akomodimit dhe ambienteve të përbashkëta, paga bazë do të jetë 1 mijë e 200 euro në muaj për 38 orë punë në javë.
“Por a e dini sa fiton një mësues i shkollës së mesme shqiptare? Më pak se 600 euro në muaj”.
Në lokalin e vetëm në Gjadër flasin për këtë.
Nga paratë që po mbërrijnë bashkë me emigrantët.
Për faktin se punëtorët në këtë zonë nuk kishin fituar asnjëherë 30 euro për një ditë pune.
“Po bëj të gjitha instalimet për lidhjen në ueb”, thotë punëtori Andrit Prenga.
“Jemi pranë përfundimit të punës. Por ende mungojnë kontejnerët e fundit, mungon porta e hyrjes, pastaj është problemi se ku do të shkarkojnë ujërat e zeza”.
Ata kanë vendosur që do të derdhen në lumë, dhe nga lumi në det.
Në luftën mes të varfërve, të fundit do të jenë ata brenda kafazeve.
Ata janë gati t’i mbushin ato. Anijet e të dëbuarve janë gati të mbërrijnë.
“Nuk është aq e lehtë të ikësh nga këtu. Mali u dogj. Ju nuk mund të fshiheni në bimësi. Dhe gjithsesi, nëse duan të ikin, le të ikin. Të gjithë e dimë se nuk do të qëndronin me ne”.
Në drejtim të bregut, rreshtat e ndërtesave dymbëdhjetëkatëshe ndërpresin pamjen e horizontit dhe fshehin detin.
Një restaurator ka mbuluar restorantin e tij të ri me piktura ku paraqitet “dashamirësja” Giorgia Meloni.
Rreshtat e çadrave janë ende të mbushura me turistë përgjatë bregdetit të Shëngjinit.
Po kush janë turistët shqiptarë?
Vetë shqiptarët, të cilët kthehen në shtëpi nga e gjithë Evropa për pushime.
“Nuk e di nëse ajo që do të ndodhë këtu është e drejtë”, thotë z. Artur Bahiti.
“Por për mua emigrantët janë të mirëpritur. Sepse edhe unë kam qenë emigrant dhe nuk do ta harroj kurrë”.