Vendimi i gjykatës së Romës për rrëzimin e riatdhesimit të shtetasve të huaj të transferuar në Shqipëri ishte kryesisht i parashikueshëm. Masa u urdhërua për 12 të huajt, të cilët janë pjesë e 16 emigrantëve (10 nga Bangladeshi dhe 6 nga Egjipti) të transportuar drejt Shqipërisë nga anija Libra e Marinës italiane. Katër të tjerët ishin kthyer në Itali me një varkë patrullimi: dy u deklaruan të mitur, dy të tjerë raportuan probleme shëndetësore.
Të gjithë urdhrat e lëshuara në dy javët e fundit bazohen në një vendim të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë, e cila më 4 tetor ripërcaktoi kriterin e “vendit të sigurt” duke vendosur kufizime të rrepta për mundësinë e riatdhesimit të emigrantëve në vendet e tyre të origjinës. Çështja e shqyrtuar në Luksemburg kishte të bënte me një shtetas moldav i cili mbërriti në Republikën Çeke dhe ndaj tij ishte aktivizuar procedura e dëbimit. Por, siç ndodh gjithmonë me vendimet e Gjykatës së Drejtësisë, parimi duhet të zgjerohet dhe për këtë arsye duhet të zbatohet nga të gjitha shtetet anëtare.
Kjo do të mjaftonte për ta bërë të vështirë kuptimin e sherrit politik që shpërtheu, pak minuta pas depozitimit të urdhëresës për emigrantët e dërguar në Shqipëri. Qendra e djathtë sulmoi menjëherë gjyqtarët, duke e cilësuar një vendim të bazuar në elementë politikë. Opozita nxitoi të pretendonte se kishte të drejtë kur sulmoi marrëveshjen e nënshkruar me Tiranën, duke mos marrë parasysh faktin se çështja është e përgjithshme. Kështu të dyja palët kanë treguar se nuk kanë trajtuar thelbin e vërtetë të problemit dhe pasojat që mund të ketë në Itali, por në përgjithësi në Evropë mbi menaxhimin e flukseve migratore dhe në veçanti mbi pamundësinë e riatdhesimit të të huajve që nuk kanë të drejtë për të qëndruar.
Linja e zgjedhur nga qeveria Meloni me hapjen e qendrave në Shqipëri ka një objektiv ekskluzivisht parandalues, edhe sepse 3000 vende nuk mund të përfaqësojnë zgjidhjen e mbipopullimit të strukturave. Mesazhi është i qartë: “Mos u nisni për në Itali, edhe nëse keni ndërmend të shkoni në shtete të tjera evropiane, sepse ne do t’ju pengojmë që në asnjë mënyrë të mos prekni tokën tonë”.
Emigrantë në Shqipëri, ndalimi i pavlefshëm për asnjë prej migrantëve
Asnjë nga 12 ndalimet e po aq emigrantëve brenda qendrës së Gjadrit në Shqipëri nuk u vërtetua. Për gjyqtarët e seksionit “mohimi i vlefshmërisë së paraburgimeve në strukturat dhe zonat shqiptare, të barasvlershme me zonat kufitare apo tranzite italiane, vjen për shkak të pamundësisë së njohjes si “vende të sigurta” të shteteve të origjinës së personave të ndaluar, me pasojë e moszbatueshmërisë së procedurës kufitare dhe, siç parashikohet nga Protokolli, e transferimit jashtë territorit shqiptar të personave migrantë, të cilët kanë të drejtë të çohen në Itali”. Bazuar në vendimin e 4 tetorit, Gjykata Evropiane e Drejtësisë sqaroi se për t’u konsideruar “i sigurt” një vend nuk duhet të jetë në rrezik të formave të persekutimit apo diskriminimit, siç janë Egjipti dhe Bangladeshi.
12 emigrantët, për të cilët gjykata e Romës nuk u vërtetoi ndalimin në qendrën italiane të riatdhesimit në Gjader, do të nisen sot nga Shqipëria me një anije të marinës për t’u kthyer në Itali, duke zbarkuar në Bari dhe më pas emigrantët mund të dërgoheshin në një qendër për azilkërkuesit. Edhe pse mbledhja e Komisioneve Territoriale refuzoi kërkesën e tyre për azil, migrantët kanë ende mundësinë e apelimit brenda 14 ditëve për të kërkuar sërish njohjen e këtij statusi. Emigrantët u shpëtuan natën e 13 tetorit nga Policia Financiare në ujërat ndërkombëtare të zonës SAR italiane dhe u transferuan në bordin e anijes Libra të Marinës në portin e Shëngjinit dhe prej andej në qendrën e paraburgimit Gjader.
Përplasjet politike
“Është shumë e vështirë të punosh dhe të përpiqesh t’i japësh përgjigje këtij kombi kur ke edhe kundërshtime nga disa prej institucioneve që duhet të ndihmojnë në dhënien e përgjigjeve”, tha kryeministrja Giorgia Meloni, duke përcaktuar vendimin “paragjykues”. të gjyqtarëve të Romës për emigrantët në Shqipëri.
Dhe ajo shtoi: “unë kam thirrur një mbledhje të Qeverisë të hënën për të miratuar rregullat për të kapërcyer këtë pengesë sepse mendoj se nuk i takon gjyqësorit të thotë se cilat vende janë të sigurta, por është në dorën e qeverisë”. Më parë kryeministrja kishte shkruar në rrjetet sociale: “Pd, M5S dhe AVS i kanë paraqitur një pyetje Komisionit Europian nëse synon të hapë një procedurë shkeljeje ndaj Italisë për marrëveshjen për flukset migratore me Shqipërinë. Disa parti italiane në fakt po i kërkojnë Evropës të sanksionojë kombin e tyre dhe qytetarët e saj, me qëllimin e vetëm për të sulmuar politikisht këtë qeveri. Një turp që nuk mund të kalojë pa u vënë re”.
“Kam respekt për gjyqtarët. Ne do të luftojmë brenda mekanizmave gjyqësorë. Ne do të apelojmë dhe do të shkojmë në Gjykatën e Lartë. Këtu i mohohet e drejta e qeverisë për të aktivizuar procedurat e përshpejtuara: të bëjë brenda një muaji atë që përndryshe do të duheshin tre vjet”. Kështu deklaroi ministri i Brendshëm Matteo Piantedosi në një konferencë për shtyp në Ventimiglia lidhur me vendimin e gjykatës së Romës për emigrantët e vendosur në një qendër në Shqipëri. Ai shtoi se “jo vetëm që do të ecim përpara me ankesat gjyqësore, por do të ecim përpara edhe me këto nisma, sepse nga viti 2026 ajo që Italia po arrin në Shqipëri dhe më tej, do të bëhet ligj europian”.
Por opozita sulmon politikat e qeverisë. “Tani duhet të çmontoni gjithçka, të ktheheni dhe t’u kërkoni falje italianëve”, shprehet Elly Schlein, pas vendimit të gjyqtarëve për qendrat në Shqipëri. Për Schlein marrëveshja me Shqipërinë “shkel ligjin, është e jashtëligjshme”. Qendrat janë “një projekt që shkel ligjin. 800 milionë të hedhura që mund të ishin përdorur për kujdesin shëndetësor. Dëmi i thesarit po afrohet”
“Giorgia Meloni duhet t’u kërkojë falje italianëve, duke filluar nga ata që e votuan, sepse i mashtroi. Ky është një mashtrim qindra milionë euro me të cilin Meloni, pasi kuptoi se nuk mund të zbatonte bllokadën e çmendur detare të premtuar në fushatën elektorale, donte t’i bënte italianët të besonin se kishte gjetur një mënyrë për të mbajtur emigrantët duke i dërguar jashtë shtetit. Një mashtrim i organizuar aq keq sa u prish vetëm 48 orë pas zbatimit të tij me urdhër të magjistraturës për të liruar dhe dërguar në Itali 12 emigrantët e parë të transferuar në Shqipëri, duke shpenzuar gati 300 mijë euro vetëm për naftë”, deklaruan deputetët e Lëvizjes 5 Yjet.