Jurist, ish-gjeneral, historian dhe fizikant, sado të ndryshëm të jenë këta të katër, ata kanë dy gjëra të përbashkëta: ata vijnë nga Estonia dhe do të mbajnë poste të rëndësishme brenda Bashkimit Evropian (BE), që do të thotë se puna e tyre do të prekë drejtpërdrejt ose tërthorazi edhe Serbinë. Bëhet fjalë për Kaja Kalkas, shefe e ardhshme e diplomacisë së BE-së, Matia Masikas, drejtor i përgjithshëm në shërbimin e jashtëm të BE-së, Riho Teras, raportues i ardhshëm i PE për Kosovën dhe Aivo Orav, shef i Zyrës së BE-së në Kosovë. Duke pasur parasysh marrëdhëniet e ngushta mes Beogradit dhe Moskës dhe se Estonia po zhvillon marrëdhënie të ngushta me Ukrainën, pyetja është nëse përzgjedhja e katërshes estoneze do të ketë ndonjë ndikim në Serbi. Analistët janë të ndarë, siç shkruan media serbe “Blic”. Disa thonë se do të kenë qëndrime të ashpra kur bëhet fjalë për marrëdhëniet me Rusinë dhe luftën në Ukrainë, ndërsa të tjerë thonë se kY nuk do të jetë problem për Beogradin.
Telashe për Serbinë
Ndonëse shtrohen pyetje për ndikimin, të tjerë besojnë se nuk do të jetë problem për Serbinë dhe se puna e çdo zyrtari ndërkombëtar do të jetë transparente dhe nën qendër të vëmendjes. Millosh Pavkoviq nga Qendra për Politikë Evropiane thotë për “Blic” se Kaja Kallas e ka tërhequr “këmbëzën” dhe jo vetëm kaq, se zgjedhja e duarve të tjera është vepër e saj. “Duhet të kihet parasysh se Estonia ka marrëdhënie të ngushta me Ukrainën, se kjo çështje është shumë e rëndësishme për të dhe se marrëdhëniet e saj me Serbinë i shikon edhe nga ky prizëm. Në këtë kontekst, Serbia mund të presë një qasje shumë strikte nga të gjithë estonezët dhe në këtë kuptim do të jetë më e vështirë për Serbinë”, vëren Pavkoviç. Kjo nuk do të thotë, shton ai, se ata do të jenë armiqësorë ndaj Serbisë. “Por ata do të kenë qëndrime të ashpra kur bëhet fjalë për marrëdhëniet me Rusinë dhe luftën në Ukrainë”, tha Pavkoviç.
Roli i Kallas
Duke folur për këtë, ish-diplomati Sreçko Gjukiq thotë për “Blic” se nuk do të jetë problem për Beogradin. Ai tregon se stafi në BE nuk është i ndryshëm nga mënyra se si bëhet në çdo qeveri apo organizatë ndërkombëtare ku duhet të pajtohen shumë interesa të ndryshme. Më e rëndësishmja prej tyre, është pa dyshim Kaja Kallas. Ajo është ish-kryeministrja e Estonisë dhe gruaja e parë në atë post. Ajo njihet për qëndrimin e saj të fortë anti-rus dhe më parë ka thënë se është në favor të zgjerimit të BE-së. Përpara se të zgjidhej si deputete e Parlamentit të Estonisë, ajo ishte juriste e specializuar në të drejtën evropiane të konkurrencës.
Detyrat e 3 estonezëve
Matthi Masikas është një historian dhe ai erdhi në pozicionin e Drejtorit të Përgjithshëm në shërbimin e jashtëm të BE-së nga posti i ambasadorit të BE-së në Ukrainë. Ai ka bërë një rrugë të gjatë, sepse është në diplomaci që nga viti 2001. Ai ishte përfaqësues i përhershëm i Estonisë në BE, përfaqësonte Estoninë në seancat e Parlamentit Evropian. Mori pjesë edhe në politikën e brendshme, si zëvendëssekretar në Ministrinë e Jashtme dhe këshilltar i kryeministrit atje. Sakaq, Riho Teras është raportuesi i PE për Kosovën. Ai është ish-kreu i forcave të armatosura të Estonisë, si dhe ka qenë deputet në mbledhjen e mëparshme të PE. Ai u bë i famshëm në Prishtinë kur “paralajmëroi se Serbia mund të sulmonte Kosovën” në vitin 2022. Në letrën që u dërgoi të gjithë përfaqësuesve në PE, ai kërkon që Hungarisë t’i pezullohet e drejta e votës.
I fundit është Aivo Orav, një diplomat estonez me më shumë se 30 vjet përvojë kombëtare dhe evropiane në diplomaci. Aktualisht është shef i Zyrës së BE-së në Kosovë. Më parë ai ka qenë përfaqësues i përhershëm i Estonisë në BE dhe kryetar i delegacioneve të BE-së në Mal të Zi dhe Maqedoninë e Veriut. Në vitin 2015, si ambasador i BE-së në Maqedoni, në Ministrinë e Punëve të Jashtme atje i dorëzoi notë proteste në emër të BE-së për shkak të përgjimit të ambasadorit.
