Donald Trump dikur e quajti veten “Z. Brexit.” Por tetë vjet më vonë, a mund të ishte gati ta shkatërronte atë? Politikat e tregtisë së parë të presidentit të zgjedhur, Amerika e Parë, e bëjnë përpjekjen për orientimin e Britanisë drejt tregtisë së lirë globale pak mashtruese. Qëndrimi i tij i vakët ndaj Ukrainës dhe NATO-s gjithashtu shqetëson njerëzit në të dy anët e Kanalit. Për shumë zyrtarë të Brukselit të përfshirë në formësimin e marrëdhënieve midis BE-së dhe MB-së, rezultati i zgjedhjeve të javës së kaluar në SHBA do të thotë një gjë: lidhje më të forta midis fqinjëve disi të larguar.
Interesat e Britanisë
Ish-shefi i Organizatës Botërore të Tregtisë (OBT) Pascal Lamy thotë se Britania do të duhet të qëndrojë me BE-në nëse administrata e presidentit të ri të SHBA Donald Trump vendos tarifat e shpallura, pasi frika për një luftë tregtare rritet. Lamy ishte kreu i OBT-së nga viti 2005 deri në 2013. Në një intervistë me britaniken “The Observer”, ai vuri në dukje se aleanca me BE-në, jo Trump, është në interes të tregtisë britanike dhe jo vetëm sepse tregtia britanike me BE-ja është tre herë më e madhe se sa me SHBA-në. Komentatori konservator amerikan Stephen Moore i kërkoi të premten Britanisë të refuzojë “modelin socialist” të BE-së nëse dëshiron të ketë një shans realist për një marrëveshje të tregtisë së lirë me SHBA-në për të shmangur tarifat 20 për qind të shpallura nga presidenti i zgjedhur.
Lidhjet me Europën
Është një pyetje e vjetër me rëndësi të re, duke pasur parasysh Brexit dhe Trump, thotë Lamy. Britania e Madhe është një vend evropian, modeli i saj socio-ekonomik është shumë më afër atij evropian dhe jo me versionin shumë të ashpër, brutal të kapitalizmit të Trump dhe Elon Musk, thotë ish-kreu i OBT-së. Fakti që Mbretëria e Bashkuar tregton me BE-në tre herë më shumë sesa me SHBA-në, tregon për një ndërvarësi strukturore që do të jetë e vështirë të ndryshohet – përveç nëse Britania vendos të braktisë standardet evropiane dhe të kalojë në ato amerikane, gjë që Lamy nuk beson se do të ndodhë. “Dhe nëse Trump heq mbështetjen e tij për Ukrainën, nuk kam asnjë dyshim se Britania do të mbetet në anën evropiane”, thotë Lamy.
Zgjedhja
Ish-ambasadori britanik në BE, Ivan Rogers thotë se është e qartë se Britania do të duhet të zgjedhë mes SHBA-së dhe BE-së. “Çdo marrëveshje e tregtisë së lirë që Trump dhe ekipi i tij mund të propozojnë ndonjëherë duhet të përfshijë një dispozitë për aksesin e SHBA në tregun bujqësor në Mbretërinë e Bashkuar dhe për standardet veterinare. Pa të, ajo nuk do të kalonte Kongresin. Nëse Britania do ta nënshkruante atë, kjo do të ishte fundi i marrëveshjes veterinare me BE-në e propozuar nga kryeministri Keir Starmer Nuk mund t’i kesh të dyja: duhet të zgjedhësh”, paralajmëron Rogers. Tashmë janë duke u hartuar plane se si mund të përmirësohet bashkëpunimi. Një raport i ri i Komisionit të Pavarur për marrëdhëniet MB-BE rekomandon që Brukseli dhe Londra të punojnë shpejt për të arritur së bashku “një marrëveshje të hollë” mbi sigurinë që mund të zgjerohet gradualisht me kalimin e kohës.
Ndikimi i Trump
Javën e kaluar, Guvernatori i Bankës së Anglisë, Andrew Bailey, tha se Brexit kishte “tensionuar” ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar. Portali Politico shkruan edhe për faktin se rikthimi i Donald Trump mund të shkatërrojë Brexit-in dhe t’i shtyjë britanikët sërish në krahët e BE-së. Për shumë zyrtarë në Bruksel, rezultati i zgjedhjeve në SHBA do të thotë një gjë: lidhje më të forta midis Britanisë dhe BE-së, të cilat sapo kanë filluar të ripërcaktojnë marrëdhëniet e tyre.Sigurisht që ka oreks për një marrëdhënie më të ngushtë midis Mbretërisë së Bashkuar dhe Evropës në Bruksel. Një zyrtar i BE-së tha për POLITICO se kthimi i Trump bëri që kolegët e tyre të shikonin me shpresë nëpër kanal.