Synimi i drejtueses së të djathtës ekstreme franceze, Marine Le Pen, është fillimisht të dëbojë kryeministrin e Francës, Michel Barnier dhe më pas presidentin Emmanuel Macron, shkruan Politico në një artikull duke komentuar zhvillimet e vrullshme politike në vend.
Ngjarjet dramatike të ditëve të fundit, ku sistemi politik francez është copëtuar, e ka sjellë vendin e dytë më të madh të Bashkimit Evropian në një nga pikat më serioze të krizës në historinë e tij moderne.
Politco shkruan se që kur kryeministri Michel Barnier mori detyrën në shtator, ai i ka dhënë të djathtës ekstreme shumë nga ato që ajo ka ëndërruar prej vitesh, respektin institucional për partinë e saj Rally National, një vend në tryezën e lartë dhe mundësinë për ta kthyer politikën në ligji.
Por asnjë nga këto nuk ka dëshmuar mjaftueshëm, ajo dëshiron më shumë. Pra, duke përjashtuar çdo surprizë të minutës së fundit, Barnier dhe qeveria e tij, pasi kanë qenë në pushtet vetëm për tre muaj, të mërkurën do të jenë pjesë e një votimi mosbesimi
Sistemi francez funksionon në dy shtresa, me qeverinë dhe kryeministrin që kontrollojnë punët e brendshme të përditshme dhe presidenti ka një rol të fuqishëm e gjithëpërfshirës. Ky është çmimi që dëshiron Le Pen, ajo kandidoi pa sukses për të në tre raste dhe planifikon të bëjë një tjetër goditje në vitin 2027.
Votimi i mosbesimit ka ardhur për shkak të dështimit të qeverisë për të bindur Le Pen për të mbështetur një buxhet që do të kishte injektuar € 60 miliardë në arkën e shtetit përmes rritjes së taksave dhe shkurtimeve të shpenzimeve për të trajtuar deficitin e Francës. Pavarësisht nga një sërë lëshimesh për të adresuar shqetësimet e saj, skuadra e Barnier beson se ajo i lëvizte në mënyrë të përsëritur shtyllat.
Pavarësisht lëshimeve të bëra nga qeveria Barnier për të qetësuar Le Pen, interesi i saj ishte zhvendosur diku tjetër. Qëllimi i tij është ta bëjë politikën franceze më kaotike. Lënia e Francës pa qeveri, në fund të fundit, do të shkaktonte një krizë politike, do ta ekspozonte vendin ndaj trazirave financiare dhe potencialisht do t’i hapte rrugën një kryeministre të re që mund të ishte edhe më pak e favorshme për partinë e saj.
“Kushtet e Le Pen po ndryshonin vazhdimisht ndërsa diskutuan propozimin e buxhetit”, tha një anëtar konservator i qeverisë së Barnier.
Të dielën e kaluar, Marin dha për herë të 17-të një version tjetër të kushteve në lidhje me buxhetin që do ta kënaqte. Kryeministri Barnier i dha asaj një shans të dytë duke bërë një tjetër lëshim por, kjo nuk mjaftoi”, tha ai.
Në një intervistë me gazetën La Tribune të botuar të shtunën, Le Pen dukej se tregoi se do të duhej vetëm një koncesion mbi çmimet e barnave ose pensionet që ajo t’i jepte Barnier një shans të dytë. Një ditë më vonë, ajo i kërkoi të dyja.
“Kur shihni se përpjekje të tilla konsekuente u bënë, por u konsideruan të pamjaftueshme, duhet të pyesni veten nëse e gjithë kjo nuk ishte thjesht një pretendim dhe se mendja e tyre tashmë ishte bërë për një arsye tjetër,” tha anëtari i kabinetit.
Disa besojnë se motivimi i vërtetë i Le Pen është të detyrojë vetë presidentin, mishërimin qendror të gjithçkaje që ajo urren, të japë dorëheqjen.
Deri më tani ajo nuk ka kërkuar zyrtarisht që ai të largohet, por nuk e ka hedhur poshtë idenë.
“Kushtetuta jonë është e qartë”, tha ajo të hënën. “Në rast të një krize të rëndë politike, presidenti i republikës ka tre opsione. Riorganizimi e qeverisë, shpërbërja e qeverisë ose dorëheqja”, tha ajo.
Pra, me dy opsionet e para tashmë të shteruara, është e qartë se çfarë ajo sheh si rezultatin përfundimtar. “Por jo aq shpejt”, tha Macron të martën në mbrëmje. “Unë jam zgjedhur dy herë nga populli francez,” tha ai. “Jam jashtëzakonisht krenar për këtë dhe do ta nderoj besimin e tyre me gjithë energjinë time deri në sekondën e fundit të mandatit tim për t’i shërbyer vendit.
Nëse Macron do të largohej, do të ishte një moment vërtet tronditës për Francën, ku zgjedhjet presidenciale nuk priten për dy vjet e gjysmë të tjera dhe asnjë president në republikën moderne nuk ka dhënë dorëheqjen përveç Charles de Gaulle, pas trazirave të dhunshme të vitit 1968.
Megjithatë, një lëvizje e tillë dramatike do të rezononte me pjesën më të madhe të bazës së Tubimit Kombëtar të Le Pen. Një sondazh i publikuar në fillim të kësaj jave nga gazeta konservatore CNews tregoi se 62 përqind e të anketuarve besonin se presidenti francez duhet të jepte dorëheqjen nëse Barnier rrëzohet. Midis votuesve të Tubimit Kombëtar, kjo shifër u ngjit në 87 përqind.
“Votuesit tanë janë të mërzitur me qëndrimin e qeverisë,” tha një parlamentar i Tubimit Kombëtar. “Njerëzit nuk duan që ne të censurojmë Michel Barnier, ata duan që ne të censurojmë Emmanuel Macron.”
Dhe ky vlerësim shkon përtej Mitingut Kombëtar. Ligjvënësit e krahut të majtë, të cilët pasi mposhtën Macronin në zgjedhjet e tij të korrikut, formojnë bllokun më të madh në parlament, i kanë bërë thirrje Presidentit të japë dorëheqjen që kur ai i injoroi ata dhe në vend të kësaj zgjodhi Barnierin e qendrës së djathtë në shtator.
Nga të djathtët, të paktën një zë ka filluar t’i bëjë thirrje Macronit të dorhiqet. Jean-François Copé, një zë i respektuar konservator francez, i cili fillimisht e shtyu partinë e tij, Les Républicains, të punonte me Macron, tha javën e kaluar se zgjedhjet e reja presidenciale ishin “zgjidhja e vetme” për krizën aktuale.
Ndërsa largimi i Macron nuk do të zgjidhte ngërçin parlamentar në të cilin Franca po rrotullohet, Asambleja Kombëtare e vendit, e ndarë në tre blloqe afërsisht të barabarta: krahu i majtë, qendra e djathtë dhe e djathta ekstreme, të cilat refuzojnë të bashkëpunojnë, do ta zgjidhte problemin duke i lejuar presidentit të ri të rifillojë demokracinë.
Për më tepër, për sa i përket Le Penit, kjo mund t’i japë asaj mundësinë më të madhe të karrierës së saj, të kalojë pragun e Elysee.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Lufta” Macron-Erdogan, ku gabuan dy liderët?
