Mat e niveleve të kolesterolit është një pjesë e rëndësishme e qëndrimit të shëndetshëm.
Kolesteroli i lartë rrit rrezikun për sëmundjet e zemrës dhe goditjen në tru, dy shkaqet kryesore të vdekjes në botë. Njohja e nivelit të kolesterolit mund t’ju ndihmojë të mbani nën kontroll shëndetin.
Kolesteroli është një substancë dylli që trupi ka nevojë për të bërë hormone dhetë tresi yndyrnat. Trupi prodhon kolesterolin që i nevojitet, por gjithashtu mund të marrë kolesterolin nga ushqime të caktuara, të tilla si të verdhat e vezës dhe mishi. Duke pasur kolesterol të lartë të gjakut mund të çojë në krijimin e pllakave në arterie, duke ju rrezikuar për sëmundje të zemrës dhe goditje në tru. Kolesteroli i lartë i gjakut nuk ka simptoma, prandaj matja e niveleve është shumë e rëndësishme.
Në çfarë moshe duhet të kontrollohet kolesteroli ?
Kolesteroli duhet të kontrollohet duke filluar që herët në jetë – edhe fëmijët dhe adoleshentët duhet të kontrollojnë kolesterolin e tyre.
-Testimi i kolesterolit duhet të bëhet;
-Një herë midis moshave 9 dhe 11 vjec (para pubertetit);
-Një herë ndërmjet moshave 17 dhe 21 vjec (pas pubertetit);
-Çdo 4 deri 6 vjet në moshë madhore;
Nëse familja juaj ka një histori të sulmeve të hershme të zemrës ose sëmundjeve të zemrës, ose nëse një fëmijë ka obezitet ose diabet, mjekët mund të rekomandojnë kontrollin e kolesterolit të lartë më shpesh.
Cilat janë faktorët e rrezikut për kolesterolin e lartë të gjakut?
Disa kushte shëndetësore dhe historia e familjes mund të rrisin rrezikun për kolesterolin e lartë. Mjeku mund të sugjerojë që kolesteroli të kontrollohet më shpesh nëse keni faktorë rreziku, si p.sh:
Një histori familjare e sëmundjeve të zemrës ose kolesterolit të lartë të gjakut. Ju jeni më shumë në rrezik të keni kolesterol të lartë nëse njerëzit e tjerë në familjen tuaj e kanë atë. Kjo mund të jetë për shkak të gjenetikës, por mund të jetë gjithashtu për shkak se familjet ndajnë të njëjtat zakone jetese. Disa njerëz kanë një gjendje gjenetike të quajtur hiperkolesterolemia familjare, e cila mund të shkaktojë nivele të larta të lipoproteinës së densitetit të ulët (LDL) ose kolesterolit “të keq” nga një moshë e re.
Diabeti. Diabeti i tipit 2 ngre kolesterolin “e keq” dhe ul lipoproteinat me densitet të lartë (HDL) ose “kolesterolit ” të mirë, duke rritur rrezikun për sëmundje të zemrës dhe goditje në tru.
Mosha. Kur të moshoheni, trupi nuk mund ta pastrojë kolesterolin ashtu siç duhet.
Të jesh mashkull. Meshkujt kanë tendencë të kenë nivel më të lartë të LDL dhe nivel më të ulët të kolesterolit HDL sesa femrat. Por pas menopauzës (rreth moshës 55 vjeç), nivelet e kolesterolit LDL tek gratë rriten.
Mbipeshë ose obezitet. Pesha e tepërt, zakonet e padëshiruara të të ngrënit, dhe mungesa e aktivitetit fizik mund të çojë në kolesterol të lartë.
Nëse keni një histori familjare të kolesterolit të lartë, mjeku mund të rekomandojë që të mbani nën kontroll nivelin e kolesterolit në gjak.
