Forumi i 49-të i Ishujve të Paqësorit, një samit vjetor tre-ditor, këtë vit ka kaluar pa u vënë re nga shumica e botës.
Titujt e vegjël që arritën të zvarriteshin në agjensitë kontinentale të lajmeve kishin të bënin me një shpërthim të vogël midis pritësit, Naurus dhe Kinës.
Shumica e anashkaluan faktin se anëtarët e forumit ranë dakord që së bashku të shtojnë sigurinë kombëtare të kombeve të ishullit të Paqësorit.
Marrëveshja, e quajtur Deklarata e Boe, ka qenë aktive për disa muaj.
Australia dhe Zelanda e Re, dy vendet më të forta të forumeve, treguan në korrik se një “arkitekturë” e re rajonale e sigurisë do të njoftohej në samitin e fundit.
Përkrahësit e deklaratës, Australia dhe Zelanda e Re duan të forcojnë forumin për të luftuar ndikimin ekonomik në rritje të Kinës në këtë pjesë të botës.
Deri kohët e fundit, kërcënimet më të mëdha për forumin ishin probleme të brendshme, si trazirat civile dhe fatkeqësitë natyrore. Por Canberra dhe Wellington mendojnë që këto kombe ishullore duhet të përgatiten për më të keqen.
Deklarata e re në vetvete, ashtu si të tjerat para saj, është pothuajse në mënyrë uniforme e pazbatueshme. Ajo përsërit deklaratat e mëparshme dhe përmban disa pika në lidhje me bashkëpunimin dhe shkëmbimin e informacionit.
Ajo nuk identifikon asnjë vend si një kërcënim. Pjesë e saj janë edhe kritikë ndaj përpjekjeve të SHBA për të sulmuar institucionet ndërkombëtare, pasi ato janë një mbrojtje kundër ndërhyrjes kineze.
Megjithatë, ndryshe nga të tjerat përpara saj, deklarata e re përfshin në një seksion të vogël pranë fundit ku anëtarët e forumit pranojnë se siguria kombëtare ndikon në sigurinë rajonale dhe zotohen të zhvillojnë kapacitetet e sigurisë kombëtare në përputhje me rrethanat.
Ky është një ndryshim. Kuadri i mëparshëm i sigurisë, i njohur si Deklarata Biketawa, është shumë më specifik për mekanizmin nëpërmjet të cilit kombet e forumit mund të ndërhyjnë në çështjet e fqinjëve.
Australia dhe Zelanda e Re e kanë përdorur atë vitet e fundit për të vendosur forca në Ishujt Solomon, Naurus dhe Tonga, por vendet janë kryesisht të shqetësuara me problemet e brendshme që kërkojnë ndihmë nga jashtë.
Deklarata e Boe-së në mënyrë eksplicite trajton nevojën që vendet e forumit të zhvillojnë kapacitete për t’i rezistuar kërcënimeve të jashtme. Deklaratat pas samitiy gjithashtu vënë në dukje se një plan i detajuar për zbatimin e Deklaratës së Boe do të përfundojë deri në nëntor.
Si me të gjitha institucionet multilaterale, sfida për forumin është se anëtarët e saj të gjithë kanë interesa të ndryshme kombëtare.
Forumi përbëhet nga 18 vende dhe shumica e tyre kanë një identitet të ngjashëm gjeografik si shtetet e vogla ishullore në Paqësorin e Jugut, por ato nuk kanë domosdoshmërisht të njëjtat qëllime.
Nauru, për shembull pothuajse nuk bën fare tregti me Kinën. Ndërkohë Vanuatu, i detyrohet gjysmën e borxhit të jashtëm prej 440 milionë dollarësh Kinës, që është burimi kryesor i importeve të ishullit.
Megjithatë, Deklarata e Boe u miratua unanimisht dhe ky është një hap i parë drejt një forumi më të unifikuar të Ishujve të Paqësorit, ku Australia dhe Zelanda e Re luajnë një rol udhëheqës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
