Obstruksioni i zorrëve është një nga urgjencat më të shpeshta kirurgjikale te i porsalinduri. Të dhënat e fundit referojnë një raport prej 1 në 2000 lindje.
Shenjat më karakteristike të cilat na orientojnë për një pathollogji të tillë janë grumbulluar ndryshe në atë që quhet katërshja e shenjave ku hyjnë:
– Polihidramnioni maternal;
– Të vjellat biliare;
– Pamundësia për të eliminuar mekonium në ditët e para;
– Distendimi abdominal.
Të gjitha studimet tregojnë se suksesi i menaxhimit të këtyre pathollogjive varet nga koha se kur vendoset diagnoza dhe ndërhyrja e duhur.
Anatomia
Trakti gastro-intestinal e merr origjinën e e tij nga sakusi vitelin. Rreth javës së 3-4 të shtatzënisë ai bëhet një formacion më vete, por një lidhje e duktusit vitelin mund të persistojë edhe pas lindjes.
Trakti gastro-intestinal është i ndarë nga ana anatomike në tre pjesë.
Pjesa e sipërme përbëhet nga:
– Ezofagu;
– Stomaku;
– Duodeni.
Pjesa e mesme përbëhet nga:
– Jejunum;
– Ileum.
Pjesa e poshtme përbëhet nga:
– Coloni distal;
– Rektumi.
Duke u nisur dhe nga kjo ndarje anatomike ne do të paraqesim më hollësisht se cilat janë anomalitë më të shpeshta që prekin pikërisht këto nënndarje të traktit gastro-intestinal.
Atrezia duodenale
Mekanizmi i formimit të atrezisë duodenale është ndryshe nga çdo mekanizëm me të cilin formohet atrezia në çdo pjesë tjetër të intestinit. Pothuaj të gjithë studiuesit mendojnë se ajo vjen si rezultat i pamundësisë për të kanalizuar lumenin duodenal.
Atrezia duodenale mund të shoqërohet me pankreasin anular në të cilën një pjesë e indit pankreatik rrethon pankreasin.
Shkaqet gjenetike
Faktorët gjenetikë luajnë një rol të rëndësishëm në rastin e pathologjive që lidhen me ileusin apo obstruksionin e sipërm neonatal.
Nga anomalitë kongenitale do të përmendim trizominë 21 e cila haset në rreth 40% të pacientëve, anus i paperforuar dhe anomalitë kongenitale kardiake janë bashkëshoqëruese në rreth 50% të foshnjave që lindin me artezi duodenale.
Anomalitë kromozomale hasen në rreth 50% të foshnjave me atrezi jejunoiliale. Që nga viti 1988 që u zbulua mutacioni gjenetik i cili shkakton fibrozën kistike sot janë zbuluar më shumë se 1400 mutacione që lidhen me rregullatorin e proteinave në qelizë.
Epidemiologjia
Incidenca e malrotacionit të zorrës e shoqëruar me shenja klinike haset në rreth 1 për 6000 raste të porsalindurish. Më shumë se 1 në 100 të porsalindur kanë anomali asimptomatike të fiksacionit, rotacionit ose të dyja.
Këto mund të ndodhin së bashku me hernie diafragmale kongenitale, gastroskizis dhe omfalocele.
Simptomat obstruktive zakonisht manifestohen gjatë muajit të parë të jetës në rreth 50% të rasteve dhe në rreth 90% të rasteve mund të ndodhin brenda vitit të parë të jetës, por në disa raste diagnostikimi i saj mund të shkojë deri në moshën e adoleshencës.
Obstruksioni duodenal si rezultat i atrezisë në këtë regjion haset në 1 nga 6,000-10,000 të porsalindur. Atrezia duodenale është prezente në rreth 4% të foshnjave të lindura me trizominë 21.
Në këtë kontekst një anomali e lindur kardiake është gjithmonë prezente. Ajo që haset më shpesh është atrezia e jejunumit ose e ileumit e cila haset në rreth 1 për 1500 lindje. Fibroza cistike mund të haset në 1 për 3000 lindje.
Sëmundja Hirschsprung afekton 1 në 4500-7000 lindje. Ajo prek më shumë të porsalindurit e bardhë dhe prek rreth 4 herë më shumë meshkujt sesa femrat. Në disa raste mund të kemi një agangliozë totale të kolonit.
Anusi i paperforuar ka një incidencë prej 1-3 raste për 10000 lindje dhe haset më shumë te femrat sesa tek meshkujt. Administrimi i acidit folik gjatë shtatzënisë ka treguar një reduktim të kësaj anomalie.
Prognoza
Vdekshmëria nga malrotacioni intestinal është e lidhur direkt me sasinë dhe kohëzgjatjen e humbjeve nga zorra. Vdekshmëria është e lartë nga 65% deri në 71% nëse zorra bëhet nekrotike.
Ndërsa sëmundshmëria është e lidhur me sindromën e zorrës së shkurtër dhe komplikacionet që e shoqërojnë atë. Për atrezinë duodenale prognoza është në përgjithësi e mirë dhe pritet një funksion normal i zorrëve.
Për atrezinë jejunale, rezultatet afatgjata janë të mira.
