Hapja e dritareve në ndërtesa, përfshirë shtëpitë tona, mund të parandalojë përhapjen e koronavirusit, besojnë shkencëtarët.
Ekspertët e shëndetësisë, mjedisit të ndërtuar dhe mikrobiologjisë në Universitetin e Oregonit dhe Universitetin e Kalifornisë, i bënë rekomandimet duke shqyrtuar studimet ekzistuese mbi mikrobet, përfshirë SARS-CoV-2 (virusi që shkakton sëmundjen COVID-19).
Ata gjithashtu panë të dhëna për anëtarët e tjerë të familjes së madhe të koronavirusit që shkaktojnë sindromën e rëndë të frymëmarrjes akute (SARS) dhe Sindromën e frymëmarrjes të Lindjes së Mesme (MERS). Ata publikuan gjetjet e tyre në revistën “mSystems”. Ekipi shpreson që rekomandimet e tyre do t’i ndihmojnë ata që kanë detyrë të vendosin se kur dhe si të lehtësojnë masat për distancimin shoqëror, ndërsa pandemia vazhdon.
Sipas ekipit, shumica e njerëzve kalojnë më shumë se 90 përqind të jetës së tyre të përditshme në mjedisin e ndërtuar, duke i dhënë viruseve një varg mënyrash për të infektuar njerëzit: nga ndërveprime të ngushta me individë të tjerë, deri tek prekja e sipërfaqeve dhe frymëmarrja në ajër të kontaminuar. Mënyra e ventilimit të një ndërtese dhe shtigjet e udhëtimit ajror në një hapësirë mund të ndikojnë se cilat mikrobe janë të pranishëm aty, shpjeguan autorët.
“Për shumicën e ndërtesave, mënyra më e lehtë për të furnizuar ajrin është hapja e një dritareje”, shkruajtën ata. Por studiuesit paralajmëruan që temperatura në natyrë duhet të merret në konsideratë për të shmangur ekspozimin e njerëzve në ekstremitete, dhe për të parandaluar përhapjen e viruseve midis vendbanimeve.
Hulumtimet e kaluara gjithashtu tregojnë se drita është e dobishme për kontrollimin e përhapjes së disa sëmundjeve infektive. Studimet e mikrokozmosit, ku një mjedis i kontrolluar është krijuar për të imituar një ekosistem si shtëpinë ose zyrën, sugjerojnë që drita e ditës ndikon në bashkësitë e baktereve të pranishme në një hapësirë. Drita e dukshme dhe rrezet UV të diellit mund të ndikojnë në qëndrueshmërinë e mikrobeve, me një studim mbi virusin e gripit, të cituar nga ekipi, i cili tregon se rrezet e diellit të simuluara shkurtojnë rezistencën e tij, nga rreth 31 minuta në errësirë, në dy minuta në dritë.
Njerëzit duhet të përpiqen të hapin griplat dhe dritaret për të lejuar “dritë të bollshme të ditës dhe diellin”, sugjeruan shkencëtarët. Lagështia e një ndërtese, tha ekipi, gjithashtu mund të ndikojë në përhapjen e infeksioneve si COVID-19. Të dhënat e kufizuara të disponueshme në SARS-CoV-2 tregojnë se virusi është aktiv më gjatë në sipërfaqet plastike me një lagështi relative prej 40 përqind, me një rezistencë mesatare prej 15,9 orë, dhe më të shkurtër në formën aerosol me një rezistencë mesatare prej 2.74 orësh me një lagështi relative prej 65 përqind.
Kjo mbështetet nga provat që sugjerojnë se viruset, përfshirë koronaviruset, luftojnë për të mbijetuar në temperatura tipike shtëpie dhe me një lagështi relative prej mbi 40 përqind. Humidifikimi në dhomë mund të konsiderohej si një mjet për parandalimin e COVID-19, duke kujtuar se lagështia mbi 80 përqind mund të krijonte problemet e veta shëndetësore, këshilloi ekipi. Duke marrë parasysh përdorimin e mundshëm të sistemeve të filtrimit të ajrit, autorët zbuluan se shumica e viruseve janë shumë të vogla për t’u kapur dhe asnjë sistem filtri nuk është i përsosur.
Ata që kanë sisteme të dërgimit të ajrit duhet të kujdesen që të mos riciklohen ajri i brendshëm i cili “mund të rrisë potencialin e transmetimit”. Nxitja e niveleve të rrjedhës së ajrit ndërkohë mund të rrezikojë dërgimin e mikrobeve në ajër nga sipërfaqet dhe “të rrisë potencialin e kontaminimit në të gjithë ndërtesën duke shpërndarë ajrin e brendshëm më shpejt dhe me vëllime më të larta, duke përtërirë potencialisht më shumë grimca ultrafine në ajër”.
Shkencëtarët ripanë gjithashtu studimet mbi mënyrën e përhapjes së SARS-CoV-2, duke theksuar se në kohën kur studimi i tyre u dorëzua në mes të marsit, nuk kishte pasur raste të dokumentuara të një personi që ishte prekur nga COVID-19 nga një sipërfaqe, vetëm përmes pikave. Pavarësisht, “duhet të merren hapa për të pastruar dhe dezinfektuar të gjitha burimet e mundshme të SARS-CoV-2 nën supozimin se virusi aktiv mund të transmetohet nga kontakti me këto sipërfaqe abiotike”.
Ata shtuan: “Me shumë kujdes, është e rëndësishme të merret parasysh mundësia që virusi të transmetohet përmes aerosoleve dhe sipërfaqeve” Ekipi tha: “Ne besojmë se kjo informatë është e dobishme për administratorët publikë dhe korporatat si dhe individët përgjegjës për ndërtimin e operacioneve dhe shërbimeve mjedisore në procesin e tyre të vendimmarrjes në lidhje me shkallën dhe kohëzgjatjen e masave distancuese sociale gjatë epidemive virale dhe pandemive”.
Një grup i veçantë i shkencëtarëve në Kinë kanë konsideruar gjithashtu mundësinë e mjedisit për të ndihmuar përhapjen e SARS-CoV-2. Ata zbuluan se ajri i kondicionuar mund të ketë ndikuar në infektimin e tre familjeve në Guangzhou të Kinës për të zhvilluar COVID-19. Midis 26 janarit dhe 10 shkurtit të këtij viti, 10 anëtarët e tre familjeve që hëngrën në të njëjtin restorant me ajër të kondicionuar, pa dritare në qytetin port në veriperëndim të Hong Kongut, u prekën nga koronavirusi. Një prej familjeve ishte kthyer kohët e fundit nga qyteti qendror kinez, Wuhan, epiqendra origjinale të pandemisë.
“Ne dolëm në përfundimin se në këtë infektim, transmetimi i pikave u nxit nga ajrimi me ajër të kondicionuar”, tha ekipi. Sidoqoftë, autorët e pranuan se studimi i tyre ishte i kufizuar pasi ata nuk kryenin një eksperiment që simulonte përhapjen e mundshme në restorant dhe nuk vlerësuan rrezikun e infektimit të anëtarëve asimptomatikë të familjes dhe darkave të tjera. Rezultatet u botuan si një artikull i hershëm i një dokumenti kërkimor që duhej të botohej në revistën “Emerging Infectious Diseases”.
