Raporti i tremujorit të parë 2020 për vendet potenciale kandidate, i publikuar nga Komisioni Europian pasqyron efektet që po sjell shpërthimi i Covid-19 në ekonomitë rajonale.
Për Shqipërinë, raporti thekson se vendi do i ndiejë më shumë pasojat për shkak të varësisë së lartë nga turizmi dhe nga marrëdhëniet me fqinjët, ndërsa shton se qeveria pret që të ketë humbje prej 540 milionë eurosh në 6 mujorin e parë.
Në raport thuhet:
“Pandemia e Covid-19 goditi Shqipërinë në fillim të marsit dhe Qeveria vendosi kufizime lëvizshmërie në 11 mars, mes shqetësimeve për kapacitetin e kufizuar të sektorit të saj shëndetësor. Shqipëria është veçanërisht e ekspozuar ndaj rënies ekonomike të pandemisë për shkak të mbështetjes së saj të fortë te turizmi dhe marrëdhënieve të saj intensive ekonomike me disa ekonomi të prekura rëndë nga BE. Qeveria mori masa të mbështetjes financiare për sektorin e shëndetit, bizneset dhe familjet e prekura deri më tani në rreth 300 milion EUR ose rreth 2.2% të PBB-së, ndërsa pret humbje të mëdha të të ardhurave prej rreth 540 milion EUR në gjysmën e parë të vitit 2020. Qeveria shqiptare, e cila gjithashtu duhet të rifinancojë borxhin e huaj të konsiderueshëm të maturuar këtë vit, ka kërkuar mbështetje urgjente për likuiditetin nga Objekti i Financimit të Shpejtë të FMN-së në shumën 172 milion EUR, i cili u miratua nga Bordi i FMN në 14 Prill. BE dhe disa partnerë ndërkombëtarë aktivë në Shqipëri po përgatiten të riorientohen dhe rrisin ndihmën e tyre financiare për të mbështetur Shqipërinë në këtë krizë. Ministri i Financave kërkoi mbështetjen e BE në formën e Ndihmës Makro-Financiare më 15 Prill”.
Raporti thotë se dhe përpara pandemisë rritja ishte ngadalësuar, duke u përgjysmuar në 2.2% në 2019-n, nga 4.1% vitin e mëparshëm. Investimet private u tkurrën me 4.1% në 2019-n, kryesisht si rrjedhojë e përfundimit të investimeve të mëdha, ndërsa konsumi privat mbeti i fortë, duke u rritur me 3.1%. Borxhi publik zbriti në 66.1% të PBB-së edhe për shkak të uljes së pBB-së nominale.
Ballkani ndërpret rritjen
Përhapja e pandemisë Covid-19 në fillim të marsit 2020 ndërpreu papritmas vrullin e rritjes në Ballkanin Perëndimor. Qeveritë në të gjithë rajonin zbatuan masa kufizuese për të ndaluar përhapjen e virusit, duke përfshirë mbylljen e kufijve, distancimin social dhe bllokimet e pjesëve të ekonomisë. Autoritetet njoftuan gjithashtu paketat stimuluese fiskale për të zbutur efektet thelbësore shkatërruese të krizës në rritje dhe punësim.
Ndërsa kriza Covid-19 është duke pasur një ndikim të madh negativ në të ardhurat nga eksportet dhe dërgesat, teksa gjithashtu përkeqëson qasjen në kapitalin e huaj, presionet e bilancit të pagesave janë shfaqur dhe të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor përveç Serbisë i janë drejtuar FMN-së për të kërkuar mbeshtetje financiare emergjente.
