Ligjvënësi i Bashkimit Evropian (BE), Marton Gyongyosi tha se mosmarrëveshja mbi kufijtë detarë dhe ndarjen e burimeve të gazit në Mesdheun Lindor nuk mund të zgjidhet derisa të zgjidhet ndarja e Qipros.
Duke folur për Anadolu Agency (AA), Gyongyosi, anëtar i Komitetit të Punëve të Jashtme të Parlamentit Evropian, shprehu shpresë që organizatat ndërkombëtare, përfshirë BE-në, NATO-n dhe OKB-në, përfundimisht të njohin kontekstin historik nga buron konflikti dhe të ndërhyjnë për të ndërmjetësuar.
“Ndaj shqetësimet se kjo ngecje diplomatike mund të kthehet në një konflikt të hapur ushtarak. Por, unë u trondita nga niveli i injorancës së historisë dhe fakteve gjeografike që rrethojnë tërë këtë çështje. Jam i shqetësuar se shumë zyrtarë dhe përfaqësues të BE-së nuk e shohin problemin”, theksoi Gyongyosi.
Qiproja e ndarë
“Ndarja e Qipros ka qenë një problem për mbi 40 vite, që ka çuar në një antagonizëm të vazhdueshëm midis dy vendeve anëtare me vlerë të NATO-s, Turqisë dhe Greqisë”, tha politikani i BE-së, duke shpjeguar se BE-ja po ashtu importoi këtë konflikt me pranimin e administratës së Qipros greke në bllok.
Në këtë mënyrë, tha Gyongyosi, “Greqia dhe Qiproja po luajnë kartën e solidaritetit të BE-së për sa i përket grindjes në Mesdheun Lindor”.
Sipas tij, “plani i qartë, strategjik dhe i zgjuar” i sekretarit të atëhershëm të OKB-së, Kofi Annan, “për të ndarë pushtetin midis turqve qipriotë dhe grekëve qipriotë në qeverisje” do të kishte sjellë një zgjidhje afatgjate.
Por, në referendumin e vitit 2004, “shumica e turqve qipriotë e miratuan atë ndërsa grekët qipriotë refuzuan zgjidhjen, duke e ditur se BE-ja do t’i mirëpriste ata si anëtar të bllokut dhe se turqit qipriotë do të dilnin nga harta”.
“Në vitin 2004, BE-ja bëri një gabim të madh duke integruar Qipron (greke). Ata duhet të kishin marrë një qëndrim të vendosur për të arritur pajtimin midis turqve qipriotë dhe grekëve qipriotë si një kusht të theksuar në pranimin në BE”, tha Gyongyosi.
Pretendimet territoriale të pakufizuara
“Nuk duhet shumë mençuri për të parathënë se pa zgjidhur konfliktin etnik, problemi do të shkaktonte ankth dhe ndarje midis vendeve të BE-së nëse importojmë një problem që mund të ishte zgjidhur para pranimit”, theksoi Gyongyosi.
Sipas tij, kjo është arsyeja pse “Greqia mund plotësisht të izolojë Turqinë kur nxjerr kufijtë e zonës së saj ekskluzive ekonomike dhe kur pretendon territore të pakufizuara bazuar në ishujt e vegjël afër bregdetit turk”.
Sipas ligjvënësit të BE-së, gjykimet e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë nga fillimi i viteve të 80-ta lidhur me ndarjen kontinentale në mosmarrëveshjen midis Tunizisë dhe Libisë mbështesin argumentet e Turqisë, sepse ato deklarojnë se ishujt kanë një ndikim të kufizuar në përcaktimin e kufijve detarë.
Tensionet në Mesdheun Lindor
Së fundmi, tensionet për çështjen e kërkimit të energjisë në Mesdheun Lindor janë përshkallëzuar.
Greqia ka kundërshtuar kërkimet e Turqisë për energji në rajon, duke u përpjekur të godasë në territorin detar të bazuar në ishuj të vegjël pranë bregdetit turk.
Turqia, vend me vijën më të gjatë bregdetare në Mesdhe, ka dërguar anije të shpimit për të eksploruar rezerva të energjisë në ndarjen e saj kontinentale, duke deklaruar se edhe Turqia dhe Republika Turke e Qipros Veriore (TRNC) kanë të drejta në rajon.
Në mënyrë që të reduktojë tensionet, Turqia ka bërë thirrje për dialog për të siguruar ndarjen e drejtë të burimeve.
BE-ja po ashtu bëri thirrje për bisedime midis palëve. Udhëheqësit e BE-së do të diskutojnë konfliktin si dhe marrëdhëniet e bllokut me Turqinë gjatë samitit të jashtëzakonshëm në Bruksel, që është planifikuar të mbahet më 24-25 shtator.
Në mënyrë që të përgatitet për takimin e liderëve, Parlamenti Evropian këtë javë do të miratojë një rezolutë mbi këtë temë.