Javët e demonstratave për zgjedhjet e manipuluara në Bjellorusi kanë krijuar një situatë të vështirë për Vladimir Putinin e Rusisë.
A e mbështet ai Alexander Lukashenko, i cili ka humbur të gjithë besueshmërinë në sytë e shumë prej popullsisë së tij, por mund të mbështetet për të mbajtur Minsk në orbitën e Moskës?
Apo ai ndihmon për të promovuar një ndryshim të pushtetit që mund të prodhojë një udhëheqës më legjitim i cili, duke pasur parasysh historinë dhe kulturën e Bjellorusisë, mund të jetë ende gjerësisht i favorshëm për Rusinë?
Shenjat janë se presidenti i Rusisë ka hedhur poshtë për opsionin e parë. Kjo zgjedhje është e rrezikshme për Evropën, dhe jo e mençur për Putin.
Protestat e Bjellorusisë janë të ndryshme nga revolucioni pro-perëndimor në Ukrainë gjashtë vjet më parë që nxiti aneksimin e Krimesë nga Rusia.
Ukrainasit u ngritën kundër një presidenti me prirje ruse, Viktor Janukoviç, i cili kishte fituar zgjedhje të drejta por i angazhuar në kapjen e shtetit. Sidoqoftë, shkas ishte refuzimi i minutës së fundit të Janukoviç për të nënshkruar një marrëveshje të asociimit të BE shumë ukrainas e panë si një hap vendimtar drejt perëndimit.
Bjellorusët po marshojnë për t’u çliruar nga “diktatori i fundit i Evropës”. Ata mbajnë flamurin e bardhë dhe të kuq të një republike Bjelloruse të vitit 1918.
Svetlana Tikhanovskaya, kandidatja e përbashkët e opozitës, thotë se protestat nuk janë pro ose anti-Rusi ose BE; ato janë një “revolucion demokratik”.
Ndryshe nga Ukraina, e ndarë midis një perëndimi historikisht me prirje perëndimore dhe një lindje më pro-ruse, shumica e Bjellorusëve i shohin rusët si miq.
Putin u përpoq të mbante një distancë pas zgjedhjeve të muajit të kaluar në Bjellorusi.
Megjithatë, në thelb ai tani ka hyrë.
Më 27 gusht, ai tha se kishte krijuar një forcë policore rezervë që do të vendoste në Bjellorusi “nëse situata del jashtë kontrollit”. Këtë javë ai i ofroi Lukashenko një hua $ 1.5 miliardë; jo i madh, por i mjaftueshëm. Por udhëheqësi i Rusisë bëri premtime të mëtejshme të ndihmës së sigurisë dhe stërvitjeve të përbashkëta ushtarake mujore.
Putin mund të ketë ndjerë një tranzicion në Minsk ishte shumë i rrezikshëm. Heqja e një autoritari të plakur në një vend kaq afër vendit të tij mund të ndërlikonte situatën.
Situata mund të jetë edhe kundër-produktivë.
Ndërhyrja e Moskës në Ukrainë që nga viti 2014 ka bërë më shumë për të nxitur një ndjenjë të identitetit kombëtar dhe ndjenjës anti-ruse atje se gjithçka në 25 vitet e mëparshme.
Bjellorusët kërkojnë zgjedhje politike të lira, jo ndarje me Rusinë.
Nëse e ndiejnë që Putini po i bllokon në autoritarizëm, Kremlini do ta kthejë një kryengritje që nuk ka qenë më parë në lidhje me orientimin lindor-perëndimor të Bjellorusisë në pikërisht atë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Diktatori i fundit” kundërshtoi Putinin dhe tani…
“Austria mund të na tradhtojë me Rusinë”
