Konflikti i Nagorno-Karabakut, i cili u ndez nga pretendimet territoriale aventureske të Armenisë kundër sovranitetit të Azerbajxhanit, filloi në fund të viteve 1980. Nuk është për t’u habitur që Nikol Pashinyan, Kryeministri i Armenisë, mbetet i vendosur në refuzimin e të drejtave kundër popullit Azerbajxhanas.
Turqia, si një nga vendet më të qëndrueshme në rajon, qëndron pranë Republikës së Azerbajxhanit dhe të Azerbajxhanit. Rezoluta e Turqisë për të lehtësuar problemet e pazgjidhura që burojnë nga pushtimi i paligjshëm armene në 1993 mbetet e paepur.
Megjithëse statusi i Turqisë si një bashkëbisedues i besueshëm dhe partner strategjik për vendet e Kaukazit Jugor tashmë është theksuar në shumë media, roli i Turqisë në konfliktin e Nago-Karabakut si një vend kandidat i Bashkimit Evropian (BE) si dhe ndikimi i qëndrimit turk në këtë konflikt mbi marrëdhëniet BE-Turqi ende nuk janë adresuar.
Siç u përmend, konflikti i Nagarabah-Karabak ka qenë në axhendën e vendeve të rajonit, si dhe të Grupit të Minskut të Organizatës për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë (OSBE), që nga vitet 1980.
Që nga rënia e Bashkimit Sovjetik, Turqia ka synuar të forcojë pavarësinë dhe sovranitetin e vendeve në Kaukazin Jugor, përkatësisht Azerbajxhanit, Gjeorgjisë dhe Armenisë. Nuk do të ishte e gabuar të thuhet se lidhjet historike dhe kulturore të rrënjosura të Turqisë me rajonin rrit frymën e bashkëpunimit rajonal.
Si vendi i parë që njohu pavarësinë e Azerbajxhanit në 1991 dhe një anëtar i Grupit të Minsk të OSBE-së, Turqia qëndron pranë Azerbajxhanit, drejtësia e së cilës është afirmuar vazhdimisht nga Rezolutat e KS të KB. Padyshim, solidariteti i palëkundur dhe marrëdhëniet vëllazërore midis Turqisë dhe Azerbajxhanit hedhin dritë mbi zgjidhjen e mosmarrëveshjes përmes mjeteve paqësore.
Interesante, duke lënë mënjanë konfrontimet e saj dekada të vjetra politike dhe ligjore me Armeninë, Turqia ishte gjithashtu një nga vendet e para që njohu pavarësinë e Armenisë në 1991.
egjithëse ky gjest diplomatik zakonisht i atribuohet ndjekjes së përhershme të Turqisë për vendosjet paqësore në Kaukazin Jugor , Preferencat e politikës së jashtme të Turqisë që i japin përparësi integrimit të Armenisë në organizatat rajonale dhe euro-atlantike, të tilla si BE.
Ftesa e Turqisë për Armeninë për t’u bashkuar në Bashkëpunimin Ekonomik të Detit të Zi (BSEC) si një anëtar themelues është një shembull i një përpjekje konstruktive që kristalizon axhendën e integrimit evropian dhe perëndimor të Turqisë nga një këndvështrim tjetër.
Për më tepër, me synimin për të normalizuar marrëdhëniet e saj bilaterale me Armeninë, Turqia tërhoqi vëmendjen e veçantë në Protokollet e Cyrihut të nënshkruara midis dy palëve në 2009. Megjithatë, duhet të theksohet se Armenia, për fat të keq, anuloi përpjekjet me mirëbesim për të normalizuar marrëdhëniet, duke pezulluar procesin e ratifikimit të protokolleve.
Pavarësisht nga zgjedhjet iracionale të politikës së jashtme të Armenisë, BE duhet të marrë në konsideratë angazhimin e fortë të Turqisë për të mbështetur proceset evropiane dhe perëndimore të integrimit të vendeve në Kaukazin Jugor, përfshirë Armeninë.
Nëse përqafohet, ky perceptim i mirë-vendosur do të aktualizonte “strategjine” e ofruar nga Turqia, në mënyrë që të ruajë paqen dhe stabilitetin evropian.
Politika e Përbashkët e Bashkimit e Sigurisë dhe Mbrojtjes mund të përbëjë shtyllën kurrizore të kësaj strategjie.
Burimi: Anadolu Agency, Greek Times, Ahval/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Armëpushimi Armeni-Azerbajxhan, meritë e Rusisë?
Beteja ‘ka plasur’ në skaj të Evropës/ Çfarë fshihet pas saj?!
As luftë as paqe në Nagorno-Karabak
