John Bolton, ish-këshilltar i sigurisë kombëtare të presidentit amerikan në ikje, tha se Kina dhe Rusia janë kërcënimet më të mëdha strategjike për SHBA dhe sigurinë globale dhe se fitorja e Donald Trump në zgjedhjet e fundit presidenciale do t’i bëjë dëm të pariparueshëm vendit.
Në debatin për Holberg në vitin 2020 nga Bergen, i cili u transmetua në internet, ai tha se Kina është në vendin e parë si kërcënimi më i madh strategjik për Shtetet e Bashkuara dhe sigurinë globale, ndërsa Rusia është prapa saj.
“Unë besoj se Kina do të jetë një çështje ekzistenciale për Perëndimin dhe demokracinë e saj gjatë gjithë shekullit 21, sepse ndjek politika të brendshme dhe ndërkombëtare që janë kundër interesave dhe vlerave perëndimore”, tha Bolton, duke shtuar se nuk ishte më një vend komunist, por një sistem autoritar, i cili bën presion mbi të gjitha llojet e lirisë.
“Vetëm dje, katër liderë të lëvizjes demokratike në Hong Kong u burgosën,” tha Bolton, duke shtuar se Pekini po zbatonte programin e tij të sofistikuar të luftës kibernetike ndërkombëtarisht.
Vjedhja e pronës intelektuale
Ai pretendon se Kina po përpiqet të abuzojë me rregullat e sistemit liberal ndërkombëtar si një e tërë, në mënyrë që të ndjekë interesat e saj duke ndjekur një politikë merkantiliste në Organizatën Botërore të Tregtisë (OBSH).
“Përdoret si armë nga kompani si Huaëei dhe ZTE, në mënyrë që të marrë përsipër gjeneratën e pestë të sistemeve telekomunikuese kudo në botë”, shpjegon Bolton, duke shtuar se Presidenti aktual kinez Xi Jinping është udhëheqësi më autoritar i vendit që nga Mao Tse-tung.
Bolton pretendon se Kina i detyrohet prosperitetit të saj katër dekadave të vjedhjes së pronës intelektuale nga Perëndimi.
“Nuk është vetëm mendimi i shumicës së amerikanëve, por kudo në Evropë, Japoni, Australi, Singapor, por edhe në pjesë të tjera të botës,” thotë ai, duke shtuar se Kina po e bën atë me një sukses të jashtëzakonshëm.
“Unë me të vërtetë i admiroj ata. Ata vjedhin pronën intelektuale, nuk kanë pse të shpenzojnë para për kërkime shkencore, ata thjesht ‘rikrijojnë’ produktet dhe i shesin në tregjet e prodhuesve nga ku u vodhën me mbështetjen dhe subvencionet e shtetit”, tha ish-këshilltari amerikan për sigurinë kombëtare.
Ai thotë se bota duhet t’i bëjë presion Kinës në mënyrë që ta ndalojë atë, por ai ende nuk beson se kinezët do ta bëjnë këtë, sepse, siç thotë ai, çfarë do të bënin nëse do të rezultonte të ishte një model biznesi shumë i suksesshëm për ta.
“Rusia, një fuqi në rënie”
Kur bëhet fjalë për Rusinë, Bolton thotë se ajo është një forcë në rënie.
“Rusia është një ekonomi e ashtuquajtur me një kalë, e bazuar në naftë dhe gaz natyror. Por për sa kohë që ka dhjetëra mijëra armë bërthamore, kjo është një histori tjetër dhe është një vend që duhet të merret seriozisht, gjë që unë mendoj se duhet ta bëjmë,” tha Bolton.
Ai thotë se Rusia drejtohet nga udhëheqësi autoritar Vladimir Putin, i cili po përpiqet të rimarrë hegjemoninë ruse dhe ndikimin e Moskës në sferën sovjetike, por edhe në Lindjen e Mesme.
Kur bëhet fjalë për zgjedhjet presidenciale të përfunduara së fundmi në SHBA, ai thotë se kishte frikë se Trump do të merrte një mandat të dytë sepse, tha ai, disa nga dëmet që ai ka bërë do të ishin të pariparueshme dhe pasojat afatgjata.
“Kjo është edhe arsyeja që unë dhashë dorëheqjen si këshilltar i sigurimit kombëtar të SHBA”, thotë Bolton, duke shtuar se ai beson se dëmi që ai tha se Trump ka bërë ndërkombëtarisht dhe brenda vendit do të rregullohet shpejt.
“Trump, presidenti më i keq në histori”
“Unë mendoj se Trump-i është vetëm një përvojë, jo një prirje dhe mendoj gjithashtu se ai do të hyjë në histori si presidenti më i keq që kemi pasur ndonjëherë”, argumenton Bolton dhe nuk mendon se “trampizmi” po shfaqet.
Ai thotë se qytetarët amerikanë po bëhen gjithnjë e më të vetëdijshëm për dëmin që ka bërë Trump.
“Ashtë një tragjedi që ai u votua duke u bërë president i Shteteve të Bashkuara. Por unë gjithashtu mendoj se këto ishin rrethanat, pasi demokratët në 2016 emëruan kandidaten më të keqe (Hillary Clinton) që ata mund të bënin,” tha Bolton.
Bolton pretendon se nuk ka “trampizëm”, sepse, siç shpjegon ai, Trump nuk ka filozofi, strategji, politikë, por një politikë që “ka të bëjë vetëm me Donald Trump”.
Megjithatë, shton ai, beson se Joe Biden do të jetë presidenti i Shteteve të Bashkuara me vetëm një mandat.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
