Të katër ‘demokracitë’ nuk ishin takuar kurrë më parë në nivelin e samitit. Qëllimi i vërtetë i ‘Quad’ është se si të minimizohet ndikimi në rritje i Kinës dhe të përmbahet rritja e saj.
Përballja ushtarake me Kinën mund të jetë katastrofike për shtetet rajonale dhe Azinë në përgjithësi. Përgjigja qëndron në akomodimin e ngritjes së Kinës dhe menaxhimin e saj në mënyrë paqësore për të mirën e njerëzimit. Ne jemi dëshmitarë të një epoke të ndryshimit historik të ndikimit global.
Media kineze e lajmeve kritikoi samitin. Këto vende, argumentojnë dokumentet, kanë Kinën si partnerin e tyre më të madh tregtar dhe ndajnë hapësirën Aziatike dhe Oqeanike me të, ndërsa SH.B.A. është fuqia e jashtme që ushtron përparësinë në rajon si një trashëgimi pas Luftës së Dytë Botërore.
Ky takim i samitit virtual, vjen në një kohë kur marrëdhëniet midis SHBA dhe këtyre vendeve dhe Kinës janë nën stres. Duke filluar me luftën tregtare të administratës Trump kundër Kinës, ajo ka marrë një formë tjetër me të tre.
Dy bllokime ushtarake midis Kinës dhe Indisë mund të konsiderohen si një pjesë e forcimit të qëndrimeve ndaj Kinës nga këto shtete. Australia mblodhi SHBA dhe bëri thirrje publike për një hetim të pavarur mbi origjinën e koronavirusit, i cili tërhoqi reagim të shpejtë dhe të fortë kinez.
Me mbi 30 përqind të eksporteve Australiane që shkojnë vetëm në Kinë, duke çuar në rritjen më të gjatë të qëndrueshme në ekonominë Australiane, asnjë politikëbërës pragmatik nuk do ta kishte bërë atë. Kinezët nuk e vlerësojnë diplomacinë në publik.
Ju e bëni këtë, ju tërhiqni shpagimin kinez të cilin Australia e pa në ndalimin e disa prej eksporteve të saj në Kinë.
Përveç bagazheve historike, Japonia gjithashtu prishi status quo-në duke marrë kontrollin shtetëror të Ishujve Senkaku në 2012 dhe t’i sjellë ato në Qendrën e mosmarrëveshjes midis të dyve.
Prania e frikshme e Kinës
Kinezët i quajnë Ishujt Diaoyu. Ishujt kishin qenë në pronësi private dhe Kina, megjithë hedhjen e pretendimeve mbi to, ishte e kënaqur me status quo-në.
Që nga viti 2012 këto ishuj konsiderohen me rrezik të lartë të konfliktit të militarizuar midis Kinës dhe Japonisë.
Dhe siç ndodh zakonisht, pasi qëndroi i qetë që nga Lufta e Dytë Botërore, mbi pretendimet territoriale konkurruese, SH.B.A. hynë në grindje duke deklaruar se ishujt bien nën Traktatin e Bashkëpunimit të Ndërsjellë dhe Sigurisë SHBA-Japoni. Që atëherë nuk ka qenë kurrë më e njëjta midis Kinës dhe Japonisë.
‘Demokracitë’ janë zemëruar edhe me modelin fenomenal të rritjes së Kinës. Qëndrimet amerikane kanë ndryshuar sepse ata e kanë parë Kinën duke kërcyer mbi SHBA në shumë sektorë. Konkurrenca e hapur, mendimi i SHBA do të jetë e mjaftueshme për të qetësuar rritjen e Kinës.
E kundërta ka ndodhur. Me 40 vjet rritje të pashembullt në historinë njerëzore, Kina ka ngritur 800 milion kinezë mbi kufirin e varfërisë. Kina është bërë “fabrika e botës” në proces.
Problemi me shtetet Quad është se ata të gjithë promovojnë “një rajon të lirë, të hapur dhe gjithëpërfshirës Indo-Paqësor”. Në fakt kjo do të thotë një rajon që duhet të vazhdojë të mbizotërohet nga SH.B.A. në kurriz të Kinës, e cila ndërsa shteti po gatitet të bëhet ekonomia më e madhe në botë po kërkon vendin e saj të duhur në oborrin e saj para.
Gjithashtu, ky term i ri ‘Indo-Paqësor’ i vënë në përdorim që nga viti 2011 duke zëvendësuar “Azi-Paqësorin” e pranuar historikisht.
Sipas Wikipedia ajo ka një “lidhje simbioze me Quad” dhe është hedhur në qarkullim për të filluar ndryshimin në “hartat mendore” se si bota kuptohet në terma strategjikë.
Kina ka një prani të frikshme në rajon – gjeografikisht dhe demografikisht. Shtetet e Bashkuara mund të jenë ende ekonomia numër një, por Kina është e dyta afër dhe parakalon. Asnjë shtet rajonal nuk mund të lejojë të marrë palë në një mosmarrëveshje në të cilën Kina shfaqet e madhe.
Përballja ushtarake me Kinën mund të jetë katastrofike për shtetet rajonale dhe Azinë në përgjithësi.
Përgjigja qëndron në akomodimin e ngritjes së Kinës dhe menaxhimin e saj në mënyrë paqësore për të mirën e njerëzimit. Ne jemi dëshmitarë të një epoke të kalimit historik të shkopit.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
