Administrata zbulon një plan të ri për të rindërtuar Amerikën. Premtimi më inkurajues i Donald Trump në vitin 2016 ishte zotimi i tij për të shpenzuar një trilion dollarë në rrugët e Amerikës, hekurudhat dhe “shumë, shumë ura që rrezikojnë të bien”.
Shpenzimet federale për infrastrukturën ishin në nivelin më të ulët në gjashtë dekada. Nevoja për një investim të tillë ishte aq e ngutshme sa pretendoi ai. Dhe dukej e besueshme që një republikan jo-ideologjik, me një dashuri për projektet e mëdha, mund të ishte njeriu i duhur për ta arritur një gjë të tillë.
E gjitha që erdhi nga kjo ishte një shaka mjaft e lodhshme. “Java e Infrastrukturës”, një ngjarje që ekipi i shtypit i Shtëpisë së Bardhë njoftoi trimërisht herë pas here, u bë një eufemizëm për paaftësinë dhe përpjekjet e administratës Trump për të shkëputur vëmendjen nga skandalet e saj të shumta.
Në të kundërt, “java e infrastrukturës” e Joe Biden, e cila nuk do të përmendet, por në të vërtetë, të cilën ai do ta njoftonte me një fjalim në Pittsburgh menjëherë pasi kjo kolonë u shtyp, tregon për seriozitetin shumë më të madh të administratës së tij.
Ai dëshiron të shpenzojë një shtesë dollarësh në infrastrukturë, gjatë tetë viteve të ardhshme. Ai parashikon rregullimin e 20,000 miljeve të rrugës, dhe instalimin e 500,000 pikave të karikimit për makinat elektrike.
Ai do të shpenzonte 400 miliardë dollarë në industrinë e kujdesit; dhe 180 miliardë dollarë për kërkimin dhe zhvillimin në teknologjitë me karbon të ulët. Një vepër e tillë, që administrata pretendon se do ta paguajë duke rritur taksat e korporatave, do të ishte e pashembullt në dekadat e fundit. Do të ishte më shumë se dy herë më i madh se stimuli që mbikëqyri Biden në 2009. Do të ishte përveç shpenzimeve të lehtësimit për situatën e krijuar prej covidit me një kosto prej gati 2 trilionë dollarësh që ai sapo ka aprovuar.
Paralele historike kjo ngjan inkurajuese edhe më e guximshme. Pas një takimi të Zyrës Ovale me Biden, Michael Beschloss, një historian, sugjeroi se “epoka e Biden” do të ishte krahasim me dy prej presidencave më transformuese Demokratike të shekullit të kaluar, ato të Franklin Roosevelt dhe Lyndon Johnson.
Sa seriozisht duhet të merret një deklaratë e tillë?
Ka disa arsye për të menduar që Biden do të jetë në gjendje të miratojë planin e tij.
Kriza covid-19 ka ekspozuar dobësitë e thella dhe normalizon shpenzimet e mëdha federale. Ka rritur fërkimet me Kinën që ai ofron si pjesë e arsyeshmërisë për shtytjen e tij mbi konkurrencën ekonomike. Premtimi i planit të tij për stimuj për firmat që ndërtojnë zinxhirë furnizimi në vend e tregon këtë drejtpërdrejt.
Kriza i ka ofruar Biden një mundësi të hershme për të rritur vrullin. Mbresëlënëse siç kanë qenë mesazhet dhe kontrollet e administratës së tij, ai trashëgoi një vend të zhytur në pandemi dhe papunësi.
Biden ka paraqitur një kontrast të fortë pozitiv me paraardhësin e tij. Mbi 70% e amerikanëve e miratojnë trajtimin e tij të paketës së ndihmës për vaksinimin dhe kovidit.
Peisazhi pas Trump po e ndihmon atë edhe në mënyra të tjera. Më e rëndësishmja, ajo ka bashkuar partinë e Biden pas tij me frikë dhe mirënjohje, duke i dhënë atij mundësinë për të miratuar legjislacionin pavarësisht brishtësisë së shumicës së saj.
Ndryshe nga Barack Obama, i cili konsiderohet të ketë shpërdoruar mundësinë e tij në një kërkim të dënuar për kompromis bipartizan, Biden e di se ai duhet të përqëndrohet te partia e tij për të miratuar ligje. Plani i tij i infrastrukturës duket se është hartuar kryesisht mbi atë bazë.
Një ndryshim në minutën e fundit për ta mbuluar atë përmes ngritjes së taksave, jo shpenzimeve të deficitit, duket se ka qenë në përgjigje të kolegut më kërkues demokrat të Biden, senatorit Joe Manchin.
Kështu administrata ka bërë përparim dhe, në këtë fazë të hershme, ka treguar një kuptim më të qartë të qëllimit.
Biden nuk është shpërqendruar nga ngjarjet, përfshirë masakrat e fundit me armë dhe rrëmujën e kufirit. Demokratët e Hill parashikojnë të miratojnë tre pjesë thelbësore të legjislacionit, duke përfshirë paketën covid dhe ndoshta një infrastrukturë, përpara zgjedhjeve afatmesme.
Një rekord i tillë do të krahasohej në mënyrë të favorshme me atë të Obama, i cili jo gjithmonë i ka dhënë Biden respektin që meritonte. Megjithatë, disa nga pretendimet më të mëdha që bëhen për pretendimin e tij “New Deal” kërkojnë kualifikim.
Një dekadë e mosfunksionimit politik që nga reforma e fundit e madhe ekonomike politika e kujdesit shëndetësor të Obama ka vendosur pritjet e amerikanëve për qeverinë e tyre në një rekord të ulët. Pjesa më e madhe e investimeve që Biden po kërkon nuk do të përfaqësonin trazira por arritje. Në telekomin 5g, rrjetet e transportit dhe shumë më tepër, Amerika mbetet pas Kinës, midis shumë vendeve të tjera.
Fakti që i janë dashur rrethana kaq të pazakonta post-pandemike, post-populiste që Biden të ketë një shans luftimi për të mbyllur atë boshllëk nënvizon se sa e shtrënguar është bërë politika amerikane. Sidomos pasi zgjidhjet fiskale të Biden të shkaktuara pjesërisht nga pamundësia e afërt e marrjes së faturave jo-buxhetore përmes Kongresit, duke pasur parasysh pragun më të lartë të votave që ata kërkojnë nuk janë të mjaftueshme për të adresuar disa nga problemet që ai synon.
Stimuli i vitit 2009 krijoi mijëra vende pune dhe rriti firmat me energji të rinovueshme. Por për shkak se Kongresi nuk e kaloi skemën e çmimeve të karbonit që Obama dëshironte, ai ndoshta nuk i uli shumë emetimet. Biden parashikon që Kongresi të kalojë një mandat të energjisë së rinovueshme për të vazhduar me shpenzimet e tij.
Roosevelt dhe Johnson ndryshuan rendin politik. Politikat ekonomike të fdr krijuan një zgjidhje të re midis qeverisë dhe shoqërisë që zgjati katër dekada. lbj fitoi miliona amerikanë zezakë. Në krahasim me titan të tillë, planet e shpenzimeve të Biden duket më shumë një rast i përpjekjes për të mbushur ndryshimet para afatit mesatar sesa ndryshimi i paradigmës. Gjithsesi krahasuar me ndonjë nga paraardhësit e tij të fundit, ambiciet e presidentit të ri janë monumentale.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
