Një shoqëri e lirë është e vështirë të mobilizohet kundër një rivali në një mënyrë të qëndrueshme.
Ka luftëra të ashpëra që janë dramatizuar më pak se sa ajo e ftohtë. Tridhjetë vjet pasi BRSS ra, unë hyj në një nga kinematë e rihapura të Distriktit të Kolumbisë dhe shoh krizën e raketave Kubane të zënë në kurth Benedict Cumberbatch në The Courier.
Në ekran, lufta e ftohtë është argëtuese: ofron aksione të rëndësishme pa (shumë) gjakderdhje.
Kur përplasja SHBA-Bashkim Sovjetik bëhet një model për kohën tonë që fillon telashet. Është bërë normale të flasësh për të “përmbajtur” Kinën.
Republikanët e SH.B.A.-së të një niveli flasin për “botën e lirë”.
Nëse Lufta e Ftohtë do ishte thjesht një histori e shkruar keq me siguri do kthehej në një shqetësim për akademikët por SH.B.A. mund të flasë vetë për një qëndrim që injoron sa ka ndryshuar shoqëria e saj. Thuhet mjaft për ndryshimin strukturor midis kësaj përçarje të superfuqisë dhe asaj të fundit.
Për të hequr dorë si një tregtar mallrash, pronar i mbi 1tn dollarë të borxhit amerikan dhe një burim i turistëve dhe studentëve, Kina është e ndërthurur me Amerikën në një masë që Rusia Sovjetike nuk ishte kurrë. Shkëputja e raportit do të ishte punë teknike e një epoke të tërë.
Por dallimi i vërtetë midis 2021 dhe, 1951, është karakteri i brendshëm i vetë SHBA. Në mesin e shekullit të 20-të Amerika i dha hua vetes në një konfrontim të hapur me një rival të jashtëm. Ishte akoma në bazën e luftës që filloi në Pearl Harbor.
Besimi në qeveri ishte i tillë që edhe lufta koreane, me rezultatin e saj dhe me më shumë vdekje të ushtarëve të SH.B.A.-së në vit nuk lindi asnjë lëvizje proteste me madhësi reale.
Sidoqoftë, SH.B.A. ishte një shoqëri e qëndrueshme, kishtare me imigracion të ulët dhe politikë konsensusi, aq e militarizuar sa të nervozonte.
Besimi i publikut në qeverinë federale sot në SHBA është mjaft i ulët. Kujtimet më të fundit të konfliktit të jashtëm janë jo të lavdishme. Për shumicën e qytetarëve, ushtria, e përbërë nga të gjithë vullnetarët që nga viti 1973, është një gjë e nderuar, por e largët.
Konsensusi Republikan-Demokrat është tretur në partizanitetin ndoshta më të egër të çdo demokracie të pasur. Armiqtë e Amerikës e quajnë atë dekadencë, por kthesa drejt një individualizmi të egër ka qenë shumë shpesh për mirë. Thjesht ndodh të nënkuptojë një vend që është më i vështirë për tu mobilizuar drejt një qëllimi të politikës së jashtme për një periudhë të gjatë.
Asnjë nga këto nuk do të thotë se lufta SHBA-Kinë do të zbehet. Por me shumë gjasa do të marrë një formë të panjohur më të lirshme se ajo e SHBA-Sovjetike.
Mbi të gjitha, do të duhet të kërkojë më pak nga qytetari i zakonshëm.
Padyshim, disa dimensione teknike të luftës së ftohtë tashmë janë rikthyer: gara për të përtërirë, njohja ekonomike e aleatëve. Në skajin tjetër të shkallës, një përplasje ushtarake mbi Tajvanin ose ndonjë pikë tjetër zjarri është gjithashtu shumë e vështirë për t’u hedhur poshtë.
Por një gjendje e pacaktuar vigjilence ushtarake, me implikime praktike për shumicën e qytetarëve, duket më shumë sesa një shoqëri aq e pabindur sa mund të durojë SH.B.A. Në një kuptim, është “liria” e çmuar nga skifterët e Kinës që lufton kundër konfrontimit të qëndrueshëm që ata duan.
Diskursi i politikës së jashtme shumë shpesh e trajton fushën e brendshme si një shfaqje anësore. Kërkimi për të ndarë politikën “e lartë” të diplomacisë nga politika “e ulët” e frontit të brendshëm është mjaft e vështirë në autokracitë, shumica e të cilave peshojnë ndjenjën publike edhe nëse nuk e bëjnë atë të privilegjuar.
Në SH.B.A., studimi i politikave të jashtme i izoluar nga konteksti shoqëror ka edhe më pak kuptim. Ishte një popullsi e besueshme dhe kohezive që u mblodhën së pari kundër sovjetikëve.
Ishte një komb i liberalizuar nga vitet 1960 që detyroi mbajtjen e forcës dhe përfundimin e konfliktit. Ndiqni ndryshimin shoqëror deri në ditët e sotme dhe pasojat janë të qarta.
Nuk janë kufijtë e tij retorikë që e ndalojnë Joe Biden t’u kërkojë votuesve të “mbajnë ndonjë barrë” dhe “të përmbushin çdo vështirësi” kundër një rivali të përbashkët, siç bëri një president tjetër demokrat diku . Ai thjesht e di se çfarë kërkese imagjinare është tani.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
