Marrëveshja e taksave e rënë dakord nga kombet kryesore të përparuara në botë këtë fundjavë është prova e parë thelbësore e bashkëpunimit ndërkombëtar të ringjallur që kur Presidenti Joe Biden solli SHBA përsëri në tryezën e negociatave. Megjithatë ka ende një rrugë të gjatë përpara se të mund të zbatohet.
“Kjo është një pikë fillestare,” tha ministri francez i Financave Bruno Le Maire, duke u zotuar se “në muajt e ardhshëm ne do të luftojmë për të siguruar që kjo normë minimale e taksës së korporatave të jetë sa më e lartë”.
Marrëveshja synon të mbyllë boshllëqet shumëkombëshe që kanë shfrytëzuar për të ulur faturat e tyre të taksave, duke u siguruar që ata të paguajnë më shumë në vendet ku veprojnë.
Ministrat e G7 mbështetën një normë minimale globale prej të paktën 15 për qind dhe ranë dakord që vendet duhet të kenë të drejtën të taksojnë një pjesë të caktuar të fitimit më të madh, multinacionalëve më fitimprurës në vendet ku gjenerohet.
Sidoqoftë, ato lanë akoma shumë për t’u vendosur në negociatat më të gjera globale, të cilat po zhvillohen midis 139 vendeve në OECD në Paris. Pengesa e parë me të cilën përballet marrëveshja G7 është fitimi i mbështetjes së grupit të kombeve G20, i cili do të takohet në Venecia muajin tjetër.
Ndërsa OECD vlerëson se propozimet mund të gjenerojnë një shtesë prej 50 miliardë – 80 miliardë dollarë në vit në të ardhurat nga taksat, shuma aktuale e mbledhur do të ndryshojë shumë në varësi të detajeve teknike të marrëveshjes përfundimtare globale.
Dy faktorë do të kenë një ndikim të veçantë: shkalla me të cilën caktohet ndonjë minimum dhe nëse vendet që zbatojnë minimumin mund ta vendosin atë mbi të ardhurat e krijuara në vendet që nuk e bëjnë këtë. Shkalla e ndikimit të përgjithshëm është veçanërisht e ndjeshme ndaj kësaj pike të fundit, e njohur si “përzierje juridiksionale” ose “shtesa vendi nga vendi”.
OJQ-të kritikuan minimumin prej 15 përqind si shumë të ulët; Tank-mendimi britanik IPPR tha se “nuk do të ishte e mjaftueshme për t’i dhënë fund garës deri në fund”.
Shkalla minimale “ul incentivat për firmat shumëkombëshe për të rezervuar fitime në parajsat e taksave”, tha ai, por shtoi se që minimumi të kafshojë, “është thelbësore që të jetë në bazë vendi nga vendi”, pasi që kompanitë ndryshe mund të përdorin parajsat tatimore për të kompensuar normat e vendosura më të larta se 15 përqind diku tjetër.
Ministrat dhe zyrtarët në bisedimet e G7 ishin në përpjekje për të theksuar marrëveshjen e tyre nuk do të thoshte se bota kishte rënë dakord për ndryshimet në taksimin ndërkombëtar, e lëre më që plani në fund të fundit të kishte sukses. Në vend të kësaj, ata e vendosën atë si një përpjekje ambicioze për të futur vrull në bisedimet globale.
Kjo u pranua nga vendet e tjera. Ministri Irlandez i Financave Paschal Donohoe u bashkua me ministrat e G7 në Londër, megjithëse ai ka mbrojtur normën e vendit të tij 12.5 përqind.
Pas njoftimit ai shkroi në Twitter: “Unë pres që tani të përfshihem në diskutimet në OECD. . . Çdo marrëveshje do të duhet të plotësojë nevojat e vendeve të vogla dhe të mëdha, të zhvilluara dhe në zhvillim”.
Bisedimet globale duhet të pajtojnë përparësitë konkurruese të vendeve në dy elemente, të njohur si “shtylla”.
E para, më e rëndësishmja për Mbretërinë e Bashkuar, Francë dhe Itali, kërkon të sigurojë kompanitë më të mëdha në botë, veçanërisht gjigandët dixhitalë të SHBA Facebook, Google dhe Apple, të paguajnë më shumë taksë në vendet e tyre edhe nëse kanë pak prani fizike atje.
Rishi Sunak, kancelar i Mbretërisë së Bashkuar, tha se marrëveshja e G7 siguroi “kompanitë e duhura të paguanin taksën e duhur në vendet e duhura”, një referencë për një shtyllë.
Për të kërkuar një ndihmë globale dhe legjislacionin amerikan, i cili duhet të kalojë përmes Kongresit, ndërkohë që është dytësor, që vlerësohet nga OECD, nëse sigurohet që të bëhet më shumë, mund të zbatohet në mënyrë tjetër, në qoftë se funksionon më mirë në shumë vende hynin në bord.
Shtylla e parë përballet me mbrojtjen e duhur në Uashington. Franca, Italia dhe MB nuk pranojnë të paguajnë taksat e tyre dhe dixhitale derisa SHBA të keni kaluar legjislacionin përkatës. Ministrja kanadeze e financave Chrystia Freeland tha dhe njofton detyrën e G7 se vendi do të vazhdojë me futjen tuaj dhe një tjetër dixhitale shtesë.
Përtej këtyre çështjeve parimore, mbeten shumë pyetje teknike pa përgjigje, të cilat mund të bëjnë një ndryshim të madh në efektet praktike të një marrëveshjeje eventuale, duke përfshirë cilat kompani do të binin brenda fushës së saj, dhe si të përcaktohet baza e taksave.
“Përderisa normat kryesore janë të rëndësishme, konkurrenca ka të ngjarë të vazhdojë në nivelin e bazës së taksave. Kjo mund të jetë më e çrregullt,” tha Rita de la Feria, një profesore e së drejtës tatimore në Universitetin e Leeds.
I pyetur se si do t’ia shiste marrëveshjen ligjvënësve amerikanë, Yellen tha se ajo “do të siguronte një nivel sigurie për korporatat në SHBA dhe globalisht për atë mjedis në të cilin do të veprojnë dhe se mjedisi ka qenë shumë i paqëndrueshëm”.
Dhe ajo përshëndeti “ringjalljen e multilateralizmit”.
Privatisht disa ministra thanë se urgjenca për të bërë një marrëveshje në G7 ishte të demonstronin se vendet e pasura kishin ende rëndësi, në një përpjekje për t’i treguar botës se shekulli 21 nuk do të dominohej nga rregullat e vendosura nga Kina.
Perëndimi po kërkon të rimarrë kontrollin e agjendës globale duke arritur marrëveshje në fusha të diskutueshme të politikave pas katër viteve të administratës Trump kur kjo ishte e pamundur, thanë ministrat si në publik ashtu edhe në privat.
“Ajo që kam parë gjatë kohës time në këtë G7 [takim] është bashkëpunimi i thellë dhe dëshira për të koordinuar dhe adresuar një gamë shumë më të gjerë të problemeve globale,” tha Yellen.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mundet Joe Biden të krijojë një bum ekonomik?
