Brexit është murtaja që do të vijojë të infektojë Britaninë edhe kur Covid të kalojë. Ajo përhapet pa u vërejtur sepse as qeveria dhe as opozita nuk tregojnë interesin më të vogël për të gjetur një vaksinë.
Publiku nuk i fajëson ata sepse gjendja në vend është shqetësueser për shkak të pandemisë. Dhe është mëse e kuptueshme. Por duke pasur parasysh se partia e Punës nuk do të kërkojë llogari nga udhëheqësit tanë, mbetet një çështje e drejtësisë demokratike për të kujtuar votuesit se lëvizja Brexit i gënjeu ata.
Kriza që Brexit solli në Irlandën e Veriut po kalon edhe tek shumica e njerëzve. Por një dëmtim i mundshëm i vendit tuaj nuk duhet të jetë një çështje e vogël, as rreziku që ai të sjellë dhunë me vete.
Para referendumit 2016, Arlene Foster tha se ishte “e turpshme” për Tony Blair dhe John Major të paralajmëronin Brexit se mund të rrezikonte unitetin e Mbretërisë së Bashkuar.
Foster ishte atëherë ministri i parë i Irlandës së Veriut dhe udhëheqës i partisë Unionist Demokratik, i cili gëzonte kontrollin hegjemonik të votës unionist Ulster. Në harkun e pak më shumë se një muaji të kësaj pranvere, DUP e rrëzoi atë, më pas e shkarkoi pasuesin e saj, Eduin Poots dhe tani po kërkon një udhëheqës të ri dhe një strategji koherente pasi pasojat e Brexit shkatërrojnë partinë dhe kauzën unioniste.
Në vitin 2016, Kate Hoey, një politikan nominal i laburistëve dhe de facto unionist ultra-Ulster, po zhurmonte studiot televizive për të njoftuar se paralajmërimi i Major dhe Bler për shpërbërjen kombëtare treguan “analfabetizmin e tyre ekonomik”. Javën e kaluar, ajo u reduktua në përpjekjen për t’u shpjeguar besnikëve të zemëruar në qytetin e tregut të Neutonards, County Doun, se si Brexit kishte ndarë Mbretërinë e Bashkuar dhe vendosur një kufi në Detin Irlandez.
“Unë refuzoj të fajësoj Borisin,” tha ajo, edhe pse dikush që nuk humbi në mashtrim vetjak mund të shihte se “Boris” kishte shitur Irlandën e Veriut për të qetësuar anglezët në Ukip dhe në tavolinat e tij.
Siç kam thënë më parë, nuk janë gënjeshtarët për të cilët duhet të shqetësoheni, janë njerëzit që duan të gënjehen. Numri i tyre përfshin jo vetëm një pjesë të madhe të votuesve konservatorë, por burrat dhe gratë e supozuar të fortë të unionizmit Ulster.
Me gjithë valëzimin e tyre të flamurit, ata nuk e kuptojnë që partia Konservatore është një parti unioniste vetëm në emër. Konservatorët angleze janë mirë me Mbretërinë e Bashkuar për sa kohë që Skocia, Uellsi dhe Irlanda e Veriut i lejojnë ata të kenë rrugën e tyre. Kurdoherë ekziston një zgjedhje midis nevojës për të mbajtur Mbretërinë e Bashkuar të bashkuar dhe imperativave të sjelljes së Brexiterit, pozicionimi gjithmonë fiton. Konservatorët nuk do të bëjnë lëshimin më të vogël për të mbajtur vendin së bashku.
“Pas 50 vjetësh”, më tha një politikan nga Belfast, “studentët do të shkruajnë ese për ato që mendonin unionistët në kur u bënë së bashku me Brexit.” Nuk ka një përgjigje racionale tani dhe nuk do të ketë në vitet 2070. Brexit ka bërë të mundur, ndoshta të pashmangshme një Irlandë të bashkuar. Ajo i ka shtyrë votuesit e rinj dhe nga tradita protestante larg DUP drejt partisë më të moderuar Unionist Ulster, partisë qendrore të Aleancës dhe, në disa raste, SDLP nacionaliste.
Johnson mund të lehtësojë tensionin në Irlandë dhe të heqë nevojën për kontrolle në 80% të mallrave që kalojnë në Irlandën e Veriut duke pranuar standardet sanitare të sigurisë ushqimore të Bashkimit Evropian. Qeveria irlandeze ka raportuar se Joe Biden i kishte thënë Johnson në samitin G7 se një marrëveshje e përkohshme mbi standardet e ushqimit nuk do të përbëjnë asnjë pengesë për një marrëveshje të tregtisë së UK-SHBA.
Johnson nuk do ta bëjë këtë, sepse një marrëveshje me BE do të zbehë pastërtinë doktrinare të Brexit. Konservatorët dikur akuzuan të majtën se ishte në tërësi të fantazive utopike të filozofëve kontinentalë. Tani, sovraniteti është bërë për konservatorët ashtu si ishte marksist-leninizmi për komunistët: një ide e përsosur teorike që nuk mund të vihet në dyshim, pavarësisht nga vuajtjet ose kostoja.
Edhe tani, ndërsa unionizmi shpërbëhet në 100 vjetorin e krijimit të shtetit të Irlandës së Veriut, unionistët Ulster bashkohen me Konservatorët duke refuzuar të pranojnë kompromisin. DUP thotë se e urren kufirin në Detin Irlandez por nuk kërkon që Johnson të pranojë standardet e BE për të zbutur pasojat e tij më të këqija. Kompromisi në kufi është bërë si kompromis për përdorimin e gjuhës irlandeze në Irlandën e Veriut, e cila bëri për karrierën e Poots. DUP dëshiron shkatërrimin e plotë të kufirit ose asgjë dhe si shpesh në historinë e unionizmit Ulster ka të ngjarë të përfundojë me asgjë.
Përndryshe, Johnson mund t’u thotë njerëzve të Irlandës së Veriut të vërtetën se ata janë në një pozitë të shkëlqyeshme. Brexit-i i tij i vështirë i la ata në tregun e vetëm të BE-së. Ata mund t’i thonë çdo kompanie shumëkombëshe se, në mënyrë unike në Evropë, një investim në Irlandën e Veriut ofron hyrje të pakufizuar në tregjet britanike dhe ato të BE-së.
Johnson nuk mund të thotë të vërtetën dhe jo vetëm sepse një histori sharlatanie e bën atë të paaftë për të folur qartë. Për të kënaqur bazën e tij, ai duhet të zgjedhë një luftë me armikun e vjetër të
BE-së dhe të shpërthejë kërcënimet për prishjen e marrëveshjeve që ai nënshkroi dhe prishjen e premtimeve që bëri. Çfarë tjetër mund të bëjë ai? Nëse ai do t’i shiste avantazhet e qëndrimit në tregun e vetëm në një pjesë të Mbretërisë së Bashkuar, pjesa tjetër e Mbretërisë së Bashkuar mund të pyes veten pse ai kishte bërë kaq për të na nxjerrë prej tij.
Pasojat janë akoma duke ardhur, megjithëse është mërzitur publiku i gjerë me shpalosjen e Brexit dhe fatin e Irlandës së Veriut. Javën e kaluar, shifrat mbërritën që tregojnë se eksportet britanike të ushqimit dhe pijeve në BE ranë me 2 miliardë funte në tre muajt e parë të 2021 dhe megjithatë më shumë biznese raportuan se nuk mund të funksiononin me kapacitet të plotë sepse punëtorët e BE ishin zhdukur.
Ndërkohë, OECD paralajmëroi se MB mund të pësojë më shumë dëme ekonomike sesa kombet e tjera të industrializuara të G7 sepse ndikimi i largimit nga BE rrit përçarjen e sjellë nga pandemia.
Marrëzia marshon me ngulm, pavarësisht nëse ne e injorojmë atë apo jo, duke dobësuar aftësinë e individëve për të rindërtuar jetën e tyre dhe duke kërcënuar integritetin e vendit, profesionistët e duhur për të dashur dhe po bëjnë aq shumë për të shkatërruar.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
