Paqëndrueshmëria Atlantoaxial (AAI) është një problem i zakonshëm ortopedik që shihet tek njerëzit me sindromën Down. Edhe pse ka një emër të komplikuar dhe tingëllon disi frikësues, për pjesën më të madhe, nuk u shkakton probleme atyre që e kanë. Në mënyrë që të kuptohet AAI, është e rëndësishme të kuptohet pak për funksionin dhe strukturën e palcës kurrizore, nervave, rruazave dhe ligamenteve.
Palca kurrizore, nervat, rruazat dhe ligamentet
Pjesa e sipërme e palcës kurrizore është një strukturë e trashë si tubi që fillon në bazën e trurit dhe shkon deri në pjesën e prapme të rajonit të mesit. Palca kurrizore përmban nervat ose neuronet e trupit. Nervat janë një lloj i veçantë i qelizave që mbartin mesazhe midis trurit dhe pjesës tjetër të trupit. Një nerv është si një kabllo elektrike që kalon rrymën elektrike dhe mbart sinjale midis pjesëve të trupit.
Rruazat janë kocka me formë të parregullt të organizuara në një kolonë në pjesën e pasme të trupit që shkon nga baza e trurit deri në legen. Palca kurrizore përshkohet dhe mbrohet nga ky varg rruazash. Ekzistojnë 33 rruaza, të cilat zakonisht ndahen në katër rajone: qafën (7), kraharorin (12), mesit (5) dhe rruazat e legenit. Rruazat e qafës ndodhen në rajonin e qafës dhe snjihen si C1-C7. Nëse e përkul kokën përpara dhe i drejton gishtat poshtë pjesës së pasme të kokës, përplasja e parë e madhe që ndjen është vertebra juaj C1 ose cervikal-1. Tjetra më poshtë është C2 dhe kështu me radhë. C1 referohet si rruaza e atlasit dhe C2 si rruaza boshtore. Mosvendosja e rregullt e këtyre rruazave referohet si paqëndrueshmëri atlantoaksiale ose AAI.
Rruazat mbahen të qëndrueshme nga muskujt dhe ligamentet. Funksionet e kolonës vertebrale përfshijnë mbrojtjen e palcës kurrizore dhe organeve të brendshme, mbështetjen strukturore për kokën dhe ruajtjen e fleksibilitetit dhe lëvizshmërisë.
Meqenëse njerëzit me sindromën Down kanë ton të ulët të muskujve dhe ligamente të dobëta, rruazat e tyre mund të keqvendosen. Kur rruazat C1 dhe C2 janë të keqvendosura, pacienti ka AAI. Tek njerëzit me sindromën Down, ligamenti më shpesh i përfshirë në AAI quhet “ligamenti i tërthortë”.
Diagnostifikimi
Shumica e rasteve të AAI asimptomatike diagnostikimi bëhet përmes rrezeve X. Të gjithë fëmijët me sindromën Down duhet të kontrollohen për AAI deri në moshën 3 vjeç. Diagnostikimi i AAI simptomatik zakonisht bëhet ose përmes testimit neurologjik (provimi fizik që ekzaminon se si funksionojnë nervat) dhe / ose me anë të rrezeve X.
*Llojet
Ekzistojnë dy lloje të paqëndrueshmërisë atlantoaksiale – AAI asimptomatike dhe AAI simptomatike.
AAI asimptomatike do të thotë që AAI mund të shihet në një rreze X, por nuk po shkakton ndonjë problem neurologjik tek personi që e ka atë.
AAI simptomatike do të thotë që AAI është i pranishëm në një rreze X dhe po shkakton disa probleme neurologjike për personin që e ka atë.
Diku nga 10% në 20% e njerëzve me sindromën Down kanë AAI asimptomatike në rrezet X, dhe vetëm 1% deri në 2% të njerëzve me sindromën Down kanë AAI simptomatike.
Simptomat neurologjike
Një nga funksionet e kolonës vertebrale është mbrojtja e palcës kurrizore, e cila kalon brenda saj. Palca kurrizore është një koleksion nervash që mbrohet nga kolona vertebrale. AAI simptomatike shkakton një larmi simptomash të ndryshme neurologjike si:
Ngathtësi
Mungesa e Koordinimit
Vështirësia në të ecur
Ecja jonormale
Lodhja
Dhimbje nervore ose aftësi e kufizuar për të lëvizur qafën
Spastikiteti – ngushtësi në muskuj
Clonus – kontraktimet ose spazmat e muskujve
Nëse dikush me sindromën Down zhvillon ndonjë nga këto simptoma neurologjike, ata duhet të vlerësohen menjëherë nga një mjek. Mjeku zakonisht do të kryejë një ekzaminim të plotë neurologjik dhe do të urdhërojë studime të imazhit, të tilla si rrezet X, skanimet CT ose një MRI.
Trajtimi
AA asimptomatike nuk kërkon ndonjë trajtim. Më shpesh prindërit thjesht këshillohen se cilat simptoma duhet të shikojnë tek personi me AAI.
Nëse një person po tregon shenja të shtypjes së palcës kurrizore, tregohet trajtimi. Qëllimet e trajtimit të AAI simptomatike janë mbrojtja e palcës kurrizore, stabilizimi i kolonës kurrizore ose rruazave dhe dekompresimi i nervave të bllokuar. Në varësi të shtrirjes së problemit, stabilizimi i palcës kurrizore mund të arrihet përmes veshjes së përshtatshme, me ilaçe kundër dhimbjes, relaksuesve të muskujve dhe ndoshta operacionit.
