Një mpiksje gjaku është një grumbull gjaku gjysmë i fortë që formohet brenda një ene gjaku. Këmbët janë vendi më i zakonshëm për formimin e një mpiksje gjaku.
Të qenit i palëvizshëm për periudha të gjata, dëmtimi i mukozës së enëve të gjakut dhe ndryshimet në kiminë e gjakut mund të kontribuojnë në zhvillimin e mpiksjes së gjakut. Çdokush mund t’i zhvillojë ato, por disa njerëz janë në një rrezik të lartë.
Faktorët e rrezikut të raportuar nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) përfshijnë:
mosha
mbipeshë ose obezitet
historia familjare e mpiksjes së gjakut
kancer
shtatzëni
dëmtimi i fundit ose operacioni
marrja e kontraceptivëve me bazë estrogjeni ose terapia hormonale
udhëtim i zgjatur ose pushim në shtrat
Pa trajtim, një mpiksje gjaku mund të arrijë në organe dhe të shkaktojë gjendje potencialisht kërcënuese për jetën, duke përfshirë:
emboli pulmonare
goditje në tru
atak ne zemer
Është e rëndësishme që të trajtohen mpiksjet e gjakut sapo të diagnostikohen për të parandaluar komplikimet serioze.
Trajtim mjekësor
Mjekët shpesh përdorin këto mënyra për të trajtuar mpiksjen e gjakut.
*Ilaçe antikoagulante
Trajtimet më të zakonshme për mpiksjen e gjakut janë ilaçet antikoagulantë, të njohur edhe si hollues të gjakut. Këto ilaçe zvogëlojnë shanset për formimin e mpiksjeve të reja. Ato gjithashtu ndihmojnë trupin të prishë çdo mpiksje ekzistuese.
*Ëarfarin
Ëarfarin është një antikoagulant me recetë që punon duke bllokuar formimin e substancave në gjak të quajtur faktorë koagulues. Këto substanca nxisin koagulimin e gjakut.
*Enoksaparin
Enoxaparin shitet gjithashtu nën emrin e markës Lovenox. Ai parandalon mpiksjen e gjakut duke u lidhur me një substancë të quajtur antitrombin III, e cila pengon koagulimin.
*Heparin
Heparina funksionon duke dobësuar efektin e proteinave në gjak që nxisin mpiksjen.
*Antikoagulantë të drejtpërdrejtë oral
Antikoagulantët oralë të drejtpërdrejtë janë një grup më i ri i antikoagulantëve. Një rishikim i hulumtimit të vitit 2017 tregoi se ato janë po aq të sigurta sa ëarfarin. Ata gjithashtu kanë më pak të ngjarë të ndërveprojnë me ilaçe ose shtesa të tjera.
*Çorape kompresimi
Çorapet e ngjeshjes ushtrojnë presion në këmbë për të ndihmuar në uljen e ënjtjes dhe përmirësimin e rrjedhjes së gjakut.
Çorapet e ngjeshjes shtrihen në pjesën e sipërme të kofshës. Ato ushtrojnë më shumë presion rreth këmbës. Kjo ndihmon që gjaku dhe lëngjet të mos grumbullohen në pjesën e poshtme të trupit.
Një rishikim i vitit 2018 ndoqi 1,681 njerëz para dhe pas operacionit. Studiuesit zbuluan se vetëm 9 përqind e njerëzve që mbanin çorape ngjeshëse një ditë para ose ditën e operacionit zhvilluan mpiksje gjaku. Në krahasim, 21 përqind e njerëzve që nuk mbanin çorape ngjeshëse zhvilluan mpiksje gjaku.
*Trombolitikë
Trombolitikët janë ilaçe që shpërndajnë mpiksjen e gjakut. Ju mund t’i merrni ato përmes një injeksioni intravenoz IV, ose direkt në një enë gjaku përmes një kateteri.
*Trombektomi kirurgjikale
Trombektomia është një procedurë ku një kirurg heq një mpiksje gjaku direkt nga ena e gjakut. Ju mund të bëni një trombektomi për të hequr mpiksje ose mpiksje veçanërisht të mëdha që po shkaktojnë simptoma shqetësuese.
*Filtrat Vena cava
Një filtër vena cava është një pajisje që parandalon mpiksjen e gjakut të kalojë nëpër venën kryesore që shkon në zemër e quajtur vena cava. Ato zakonisht u jepen njerëzve me një rrezik të lartë për të zhvilluar një gjendje të quajtur emboli pulmonare sepse ata nuk mund të marrin ilaçe antikoagulantë.
Përafërsisht 10 përqind e njerëzve me mpiksje gjaku në venë do të përjetojnë një përsëritje brenda një viti. Është shumë e rëndësishme të kontaktoni një mjek nëse vëreni ndonjë simptomë urgjente. Është veçanërisht e rëndësishme të kërkoni kujdes mjekësor nëse keni ndonjë simptomë që mund të tregojë emboli pulmonare, të tilla si kollitja me gjak ose dhimbja në gjoks që përkeqësohet me frymëmarrje të thella.
