Përafërsisht, kjo është ajo që ka arritur Gjermania. Helmut Kohl i Unionit Kristian Demokratik (CDU) i qendrës së djathtë ishte kancelar nga 1982 në 1998. Ai u pasua nga Gerhard Schroeder i Partisë Social Demokratike (SPD) të qendrës së majtë nga 1998 deri në 2005. Për 16 vitet e fundit, Gjermania ka e udhëhequr nga Angela Merkel e CDU, duke qeverisur për shumicën e asaj kohe në koalicion me SPD.
Kancelarja Merkel largohet nga zyra me vlerësime më të larta miratimi se çdo udhëheqës tjetër botëror.
Ajo ka ulur shkallën e papunësisë në Gjermani, ka ruajtur stabilitetin dhe ka arritur me sukses sfida të tilla si kriza e borxhit të eurozonës në 2009, një fluks masiv refugjatësh në 2015 dhe një pandemi koronavirusi në 2020 dhe 2021.
Nuk është çudi që udhëheqësit e CDU dhe SPD po konkurronte se kush do të shihej si trashëgimtari i saj.
Fituesi, në votimin e së dielës ishte Olaf Scholz i SPD -së, i cili shërbeu si zëvendëskancelar dhe ministër i financave i Merkel për tre vitet e gjysmë të fundit.
Ai e tregoi veten si “Angela e dyta”, pikërisht për të bërë të njëjtin gjest me duart në formë diamanti si Merkel.
Gjermania ka ekstremistët e saj politikë-krahët e djathtë që kundërshtojnë vaksinat e koronavirusit, paralajmërojnë mashtrime zgjedhore që përfshijnë Sistemet e Votimit të Dominionit dhe përqafojnë teoritë e komplotit QAnon.
Pikëpamjet e tyre përfaqësohen në partinë Alternativa për Gjermaninë (AfD), e cila në 2017 u bë partia e tretë më e madhe në Bundestag.
Por partitë kryesore nuk pranuan të kishin asnjë lidhje me të, dhe ajo kurrë nuk iu afrua pushtetit.
Në zgjedhjet e së dielës, pjesa e votës së AfD ra nga 13 për qind në 10.5 për qind, duke e reduktuar atë në partinë e pestë më të madhe.
Çfarë kontrasti me Shtetet e Bashkuara, ku një ekstremist i krahut të djathtë-Donald Trump-u zgjodh president dhe ku pasuesit e tij ende dominojnë njërën nga dy partitë kryesore.
Nuk është për t’u habitur që Gjermania e shëndoshë dhe e fortë bën shumë më mirë në indekset e “cilësisë së jetës” sesa Shtetet e Bashkuara.
Për të marrë vetëm një shembull, Gjermania ka rreth gjysmën e vdekjeve nga covid për 1 milion banorë, dhe përqindja e popullsisë së saj që është plotësisht e vaksinuar është nëntë pikë më e lartë.
Gjermania gjithashtu ka jetëgjatësi më të lartë se Shtetet e Bashkuara.
Kjo mund të lidhet me faktin se Gjermania ka mbulim shëndetësor universal, dhe Shtetet e Bashkuara jo.
Për më tepër, shkalla e vrasjeve në Shtetet e Bashkuara është gati gjashtë herë më e lartë se në Gjermani.
Shtetet e Bashkuara janë pak më të pasura se Gjermania për frymë, por Gjermania ka dukshëm më pak pabarazi në të ardhura ndërsa është ende e pasur.
Nga çdo vlerësim objektiv, Gjermania qeveriset shumë më mirë se Shtetet e Bashkuara. Pyetja është pse.
Unë do të argumentoja se kjo është për shkak të preferencave të votuesve gjermanë dhe modelimit të sistemit politik gjerman – faktorë që dukshëm lidhen.
Gjermania zgjedh drejtuesit e saj në një proces kompleks ku votuesit zgjedhin si kandidatin e zonës zgjedhore ashtu edhe listën e partive politike.
Rezultati është që kancelarët të marrin pushtetin pas negociatave – tani po fillojnë – mes udhëheqësve të partive kryesore politike.
Kjo i jep përparësi lidershipit centrist, konsensual dhe zbeh pasionet politike të popullsisë. Në Shtetet e Bashkuara, përkundrazi, partitë politike janë të dobëta dhe janë subjekt i rrëmbimit nga lëvizjet populiste.
Me kujtimet e tyre historike për udhëheqësin nazist Adolf Hitler, votuesit gjermanë kanë një mosbesim ndaj politikanëve karizmatikë.
Ata nuk duan udhëheqës që i emocionojnë; ata duan udhëheqës që do t’i qeverisin me kompetencë.
Nga ana tjetër, amerikanët duan të argëtohen nga politikanët tanë.
Pothuajse në çdo zgjedhje presidenciale në SHBA, fiton kandidati më karizmatik.
Zgjedhjet e fundit ishin një përjashtim vetëm sepse vendi kishte vuajtur kaq shumë nën keqmenaxhimin e Trump ndaj Covid-19.
Gjermania ka parë se ku mund të udhëheqin lëvizjet antidemokratike të udhëhequra nga të huajt karizmatikë dhe në vend të kësaj ka zgjedhur teknokratë kompetentë.
Shtetet e Bashkuara ende nuk e kanë mësuar atë mësim. Me dëshirën tonë të pangopur për argëtim politik dhe përshkallëzim të polarizimit politik, duket se po ecën në gjumë drejt katastrofës.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Tragjedia’ e Angela Merkel
“Amerika e Para”, në stilin e Biden
