Një studim i ri nga Instituti i Politikave Globsec, me bazë në Bratislavë, i fokusuar në politikën ndërkombëtare dhe çështjet e sigurisë, tregon se Serbia është më e ndjeshme ndaj ndikimit rus dhe kinez.
“Vendet që ne vlerësuam janë nga Evropa Qendrore, Lindore dhe rajoni i Ballkanit Perëndimor. Nga këto, Republika Çeke dhe Rumania janë më elastiket. Më e cenueshme është Serbia”, tha Dominika Hajdu, kryetare e Qen drës për Demokraci të Globsec. & Resilience, dhe një nga autorët e studimit.
Indeksi vjen pas një projekti dy-vjeçar të mbështetur nga Qendra Globale e Angazhimit të Departamentit të Shtetit të SHBA-së, duke analizuar pikat vulnerabël, të synuara nga ndikimi i huaj, në tetë vende: Bullgari, Republika Çeke, Hungari, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Rumania, Serbi dhe Sllovakia.
Serbia është më e cenueshme ndaj ndikimit rus dhe kinez dhe merr 66 pikë nga 100 të mundshme.
E dyta më e cenueshme është Hungaria me 43 pikë dhe e treta Bullgaria me 36 pikë.
Pasohet nga Mali i Zi me 33, Republika Çeke me 28, Sllovakia me 26, Republika e Maqedonisë së Veriut me 25 dhe Rumania, me 18, është më pak e ekspozuar ndaj ndikimit të huaj.
Në rajonin e Ballkanit Perëndimor, Maqedonia e Veriut është më elastike ndaj ndikimit të huaj.
Forcat pro-perëndimore atje janë shtytësit më të mëdhenj të ndryshimeve pozitive dhe reformave në rajon, tregon indeksi. Megjithatë, shoqëria maqedonase karakterizohet nga polarizimi, dhe për këtë arsye mbetet e ndjeshme ndaj ndikimeve të jashtme.
Kina ka synuar vazhdimisht Ballkanin Perëndimor në një përpjekje për të rritur ndikimin e saj politik rajonal.
Sipas specialistëve të ndryshëm, Kina kërkon të rrisë ndikimin e saj në shtetet që ende nuk zbatojnë ligjin e BE-së.
Pekini tashmë po përpiqet të sigurojë burime të ndryshme në disa vende anëtare ekzistuese të BE-së.
Veprimet e fundit të Kinës, për shembull, përfshijnë një interes për transformimin e porteve të Pireut në Greqi dhe Zadarit në Kroaci në qendra për tregtinë e Kinës me Evropën.Për të njëjtin qëllim, u nënshkrua marrëveshja për ndërtimin e një hekurudhe të shpejtë midis Budapestit dhe Beogradit, e cila do të lidhej me portin e Pireut, duke konsoliduar kështu aksesin e produkteve kineze në Evropë.
Ndikimi i Kinës është në rritje, ndërsa ai i Rusisë është më i përhapur dhe i kuptuar më mirë në rajonin e gjerë – ndërsa Kina është një enigmë potencialisht e aftë të prishë sistemet politike dhe qytetare në rajon, tregon studimi.
Në Ballkanin Perëndimor, për shembull, Rusia është më e interesuar të prishë procesin e integrimit BE-NATO atje.
“Vendet më të cenueshme janë kryesisht ato që kanë marrëdhënie më të ngushta dypalëshe me Rusinë dhe kanë shoqëri që janë më pro-ruse dhe të favorshme për një narrativë pro-ruse”, beson Dominika Hajdu nga Globsec.
Arsyeja e saj përse Rumania dhe Republika Çeke janë më elastike ndaj ndikimit rus është mungesa e ndjenjës pro-ruse dhe mungesa e një narrative pro-sllave.
Për Hungarinë, pavarësisht se nuk është pjesë e familjes së kombeve sllave, politika luan një rol në hapjen ndaj Rusisë.
“Pas hyrjes në pushtet në vitin 2010, Fidesz u kthye drejt regjimeve lindore paralelisht me marrëdhëniet e tij gjithnjë e më konfliktuale me aleatët perëndimorë,” thotë studimi.
“Gjatë 10 viteve të fundit, retorika e partisë në pushtet për Rusinë dhe Kinën është bërë gjithnjë e më e favorshme, me marrjen e saj të shumë mediave që shohin këto mesazhe të shpërndara në një gamë më të gjerë votuesish. Mbështetësit e Fidesz janë tani elektorati më pro-rus. grup në Hungari”, tregon studimi.
Studimi gjithashtu tregon se Covid rezultoi një mundësi për rritjen e ndikimit.
“Ne mund të shihnim gjatë pandemisë Covid-19 që për shembull Kina po bënte shumë mirë me diplomacinë e saj të maskave dhe vaksinave. Ata po dërgonin maskat e tyre në vendet e Evropës Qendrore me një fushatë pompoze PR rreth saj. Ndërsa vendet perëndimore po bëjnë shumë më tepër për të ndihmë, thjesht mungon komunikimi dhe PR rreth tij”, tregon Dominika Hajdu.
Studimi tregon për zbrazëtitë në komunikim dhe investime që shfrytëzohen nga Rusia dhe Kina.
Për ta kundërshtuar këtë, BE-ja duhet të rrisë praninë e saj atje, thotë ajo.
Përkthyer dhe përshtatur nga Eu Observer/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Njeriu i Putinit kandidat për të parin e shërbimit inteligjent malazez”
“Armatosja e Serbisë nga Rusia, kërcënim për rajonin”
“Administrata Biden do t’i kushtojë vëmendje Ballkanit”
