Në verën e vitit 2015, Angela Merkel pezulloi rregullat e BE-së për azilin dhe lejoi 1 milion njerëz në Gjermani, në vendimin më të diskutueshëm të mandatit të saj. Në vend që të ktheheshin në pikën e tyre të parë të hyrjes në Evropën Jugore, sirianëve që mbërrinin në Gjermani iu dha një jetë e re në vendin më të begatë të Evropës. Në dhjetor 2021 dhe rregullat e azilit po pezullohen përsëri. Kësaj radhe synimi është t’i mbajmë njerëzit jashtë. Ata që kalojnë nga Bjellorusia në BE tani përballen me deri në katër muaj në një qendër paraburgimi, ndërkohë që aplikimi i tyre provedohet. Të tjerët nuk do të arrijnë as kaq larg. Rojet kufitare polake po i kthejnë ata përsëri në Bjellorusi.
Kur bëhet fjalë për politikën e azilit në BE, duket sikur “Wir schaffen das” (“Ne mund ta menaxhojmë këtë”) të Merkel të mos ishte folur kurrë. Gardhe po ngrihen. Propozimet për të ndarë barrën e azilkërkuesve në mënyrë më të barabartë “kanë ngecur” për pesë vjet.
Politikat më domethënëse që ndoqi Merkel në nivel evropian po zhbëhen. Kancelarja gjermane u largua nga skena evropiane vetëm më 8 dhjetor, kur koalicioni i socialdemokratëve, liberalëve dhe të Gjelbërve i Olaf Scholz mori zyrtarisht pushtetin. Megjithatë, shenja e lënë nga politikanja kryesore e BE-së e këtij shekulli tashmë po zbehet.
Një pjesë e kësaj është e natyrshme. Edhe në Gjermani, një vend ku konsensusi është mbret, një ndryshim i qeverisë çon në një ndryshim të politikës. Shihni pozicionin e saj për Evropën Qendrore.
Si kancelare, Merkel ‘përkëdheli’ Poloninë dhe Hungarinë teksa shkelnin normat demokratike. Unioni Kristian Demokrat i Merkel (dhe Unioni Kristian Social, motra e tij bavareze) penguan masat për të frenuar qeveritë e Hungarisë dhe Polonisë, të tilla si shkurtimi i fondeve të BE-së apo edhe thjesht izolimi i tyre politik. Në mendjen e Merkel, rreziku i ndarjes mposhti frikën për demokracinë.
Nën koalicionin e ri, do të shfaqet një qëndrim më i rreptë. Marrëveshja e koalicionit përmbante dispozita të ashpra për respektimin e shtetit të së drejtës. Asnjë qeveri gjermane nuk mund të shihet të ketë ndikim mbi çështjet polake, për arsye mjaft të qarta. Megjithatë, ajo mund të ndalojë së qëndruari në rrugën e të tjerëve, siç bëri Merkel.
Ishte një histori e ngjashme kur bëhej fjalë për reformimin e BE-së. Sa herë që Emmanuel Macron shtynte përshpejtuesin e motorit franko-gjerman, Merkel pengonte; makina do të bënte shumë zhurmë, por nuk do të shkonte askund. Në një klub prej 27 vetash, të qëndrosh i qetë është zakonisht kompromisi më i lehtë. Por ishte një opsion veçanërisht tërheqës për Gjermaninë.
Në fund të fundit, nga perspektiva gjermane, BE-ja funksionon mjaft mirë. Ajo i siguron Gjermanisë një monedhë që i mban eksportet të lira dhe një treg të madh në të cilin mund t’i shesë ato. Pse të ndryshoni status quo-në nëse funksionon?
Një fond prej 750 miliardë eurosh (845 miliardë dollarë) për të ndihmuar vendet e BE-së të rikuperohen nga Covid-19, i paguar me borxh të përbashkët, u ra dakord në kohën e saj. Ish-kancelarja e përshkroi atë si një hap pragmatik në rrethanat ekstreme të pandemisë.
Deri vonë, Gjermania mund të mbështetej në një mori aleatesh që ranë dakord. Tani ata që do të donin një përsëritje, apo edhe ta bënin atë të përhershëm, janë në rritje. Nëse një mjet është përdorur një herë, ai mund të përdoret përsëri.
Baticat politike kontinentale po lëvizin kundër botëkuptimit të Merkel. Energjia bërthamore, të cilën Merkel e hoqi në Gjermani, po shijon një rilindje. Evropa Lindore dhe Franca po bien sërish në dashuri me energjinë elektrike të besueshme dhe me pak karbon nga centralet bërthamore. (Gjermania po lufton një veprim praparoje për të ndaluar komisionin që të pranojë se energjia bërthamore është e gjelbër.) Merkel dikur u ul në krye të një kabale liderësh të qendrës së djathtë që përcaktuan drejtimin e klubit.
Një linjë më e lirë mbi rregullat fiskale po shfaqet në të gjithë BE-në. Nën udhëheqjen e Merkel, pikëpamja gjermane për shpenzimet (të këqija) dhe kursimet (mirë) u ngjall në një kontinent. Si ministër i financave, i qendrës së majtë z. Scholz u përpoq të shfaqte ngjashmëritë mes tij dhe Wolfgang Schäuble, paraardhësi i tij i linjës së ashpër të CDU. Zakonisht, pasaportat kanë më shumë rëndësi se politika kur bëhet fjalë për ministrat e financave të BE-së. Këtë herë Christian Lindner, ministri i ri liberal i financave, ka bërë të pamundurën për të mos e përshkruar si një qëndrim të ashpër. Nën kancelarin Scholz, politika fiskale duket se po ndryshon nga një e përshtatshme për Gjermaninë në një më të ashpër për Evropën Jugore.
Merkel ishte liderja më e fortë në skenën evropiane, sepse të tjerët ishin të dobët. Ndërsa Helmut Kohl kishte François Mitterrand dhe Charles de Gaulle kishte Konrad Adenauer, Merkel në përgjithësi qëndronte e vetme.
Momentet kur fuqia politike e kombinuar me kompetencën, si rritja e Macron në Francë dhe ngritja e Mario Draghit në kryeministër në Itali, janë të pakta. Të dy mund të largohen vitin e ardhshëm. Nëse Gjermania duket se dominon politikën e BE-së, kjo është po aq për shkak të çorganizimit të qeverive të tjera sa edhe fuqisë teutonike.
Në njëfarë kuptimi, “fshirja” e Merkel është mizore. Krahas Draghi, ajo ka pretendimin më të mirë se çdo lider për të mbajtur BE-në në këmbë.
Një më pak i durueshëm mund të kishte përfunduar lehtësisht duke e shtyrë Greqinë nga eurozona; një më dogmatik mund të kishte mbikëqyrur kolapsin e monedhës. Ajo e ndihmoi klubin t’i mbijetonte disa kohërave të vështira, por ajo nuk e formësoi atë.
Kujtimi i karrierës së Merkel do të zhduket si gjurmë në dëborë. Ajo e mbajti klubin të bashkuar, por mezi la gjurmë.
Burimi: The Economist
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
/News31
