Me gjithë publicitetin e keq që merr kolesteroli, njerëzit shpesh habiten kur mësojnë se ai është në të vërtetë i nevojshëm për ekzistencën tonë.
Ajo që është gjithashtu befasuese është se trupat tanë prodhojnë kolesterol në mënyrë natyrale. Por kolesteroli nuk është i mirë dhe as i keq – është një temë komplekse dhe për të cilën ia vlen të dihet më shumë.
Çfarë është kolesteroli?
Kolesteroli është një substancë e prodhuar në mëlçi që është jetike për jetën e njeriut. Kolesterolin mund ta merrni edhe përmes ushqimeve. Meqenëse nuk mund të krijohet nga bimët, mund ta gjeni vetëm në produktet shtazore si mishi dhe qumështi.
5 gjërat që nuk i dinit për kolesterolin
Në trupin tonë, kolesteroli shërben për tre qëllime kryesore:
Ndihmon në prodhimin e hormoneve seksuale.
Është një bllok ndërtimi për indet njerëzore.
Ndihmon në prodhimin e lengjeve biliare në mëlçi.
Këto janë funksione të rëndësishme, të gjitha varen nga prania e kolesterolit.
LDL kundrejt HDL
Kur njerëzit flasin për kolesterolin, ata shpesh përdorin termat LDL dhe HDL. Të dyja janë lipoproteina, të cilat janë komponime të përbëra nga yndyra dhe proteina që janë përgjegjëse për bartjen e kolesterolit në gjak në të gjithë trupin.
LDL është lipoproteinë me densitet të ulët, që shpesh quhet kolesterol “i keq”. HDL është lipoproteinë me densitet të lartë, ose kolesterol “i mirë”.
Pse është e keqe LDL?
LDL njihet si kolesteroli “i keq”, sepse shumë prej tij mund të çojë në ngurtësimin e arterieve.
LDL çon në akumulimin e pllakave në muret e arterieve. Kur krijohet kjo pllakë, mund të shkaktojë dy probleme të veçanta dhe po aq të këqija.
Së pari, mund të ngushtojë enët e gjakut, duke tendosur rrjedhën e gjakut të pasur me oksigjen në të gjithë trupin. Së dyti, mund të çojë në mpiksje gjaku, të cilat mund të shkëputen dhe të bllokojnë rrjedhën e gjakut, duke shkaktuar një atak në zemër ose goditje në tru.
Kur bëhet fjalë për nivelin e kolesterolit, LDL-ja është ajo që duhet ta mbani të ulët – në mënyrë ideale më pak se 100 miligramë për decilitër (mg/dL).
Pse është HDL e mirë?
HDL ndihmon në mbajtjen e sistemit kardiovaskular të shëndetshëm. Në fakt ndihmon në heqjen e LDL nga arteriet.
Ai e çon kolesterolin e keq përsëri në mëlçi, ku shpërbëhet dhe eliminohet nga trupi.
Nivelet e larta të HDL janë treguar gjithashtu se mbrojnë kundër goditjes në tru dhe sulmit në zemër, ndërsa HDL e ulët është treguar se rrit këto rreziqe.
Nivelet e HDL prej 60 mg/dL dhe më të larta konsiderohen si mbrojtëse, ndërsa ato nën 40 mg/dL janë një faktor rreziku për sëmundjet e zemrës.
Objektivat totale të kolesterolit
Kur të kontrolloni kolesterolin, do të merrni matje për HDL dhe LDL, por edhe për kolesterolin total dhe trigliceridet.
Një nivel ideal i kolesterolit total është më i ulët se 200 mg/dL. Çdo gjë ndërmjet 200 dhe 239 mg/dL është kufitare, dhe çdo gjë mbi 240 mg/dL është e lartë.
Trigliceridet janë një lloj tjetër yndyre në gjak. Ashtu si kolesteroli, shumë është një gjë e keqe. Por ekspertët janë ende të paqartë mbi specifikat e këtyre yndyrave.
Trigliceridet e larta zakonisht shoqërojnë kolesterolin e lartë dhe shoqërohen me një rrezik të shtuar të sëmundjeve të zemrës. Por nuk është e qartë nëse trigliceridet e larta janë një faktor rreziku.
Mjekët në përgjithësi peshojnë rëndësinë e numrit të triglicerideve kundrejt matjeve të tjera si obeziteti, nivelet e kolesterolit dhe më shumë.
