Shkrimtari është një ish-president i Bankës Botërore dhe autor i “Amerika në botë”
Pas videokonferencës së fundit midis presidentit amerikan Joe Biden dhe Presidentit Xi Jinping të Kinës, Uashingtoni përballet me një dilemë: si të angazhohet Pekini kur zyrtarët kryesorë të Biden kanë deklaruar se bisedimet kanë dështuar?
Opinioni politik i SHBA-së varion nga frika nga ngritja e Kinës deri tek paralajmërimi për dobësitë e brendshme të Pekinit, por sido që të jetë, konsensusi nga të dyja palët është të bëjnë betejë.
Strategët e Këshillit të Sigurisë Kombëtare, Jake Sullivan dhe Kurt Campbell, u përpoqën gjatë vitit 2020 të distancoheshin nga lidhjet e mëparshme Clinton-Obama me Kinën. Dhe eksperti i Kinës i NSC-së, Rush Doshi, botoi një libër këtë vit duke predikuar një doktrinë të paracaktimit diplomatik: Kina ka pasur një plan prej dekadash për të arritur hegjemoninë globale, duke mos lënë asnjë perspektivë për SHBA-në për të punuar me të.
Megjithatë, ekziston një problem me një mendim të tillë, i theksuar nga deklarata e fundit për Kinën nga përfaqësuesja e tregtisë amerikane Katherine Tai. Tai arriti në përfundimin se as diskutimet tregtare dhe as zbatimi nuk kishin funksionuar dhe se marrëveshja e Donald Trump kishte dështuar.
Por ajo nuk ofroi asnjë ide se çfarë duhet të bëjë administrata më pas.
Për dhjetë muaj, ekipi Biden e ka shtyrë çështjen e politikës së Kinës duke vënë në dukje përpjekjet në frontin e brendshëm ose duke ndërmarrë hapa për të rivendosur lidhjet me aleatët. Për shembull, pakti Aukus me Australinë dhe Britaninë e Madhe jep premtimin për më shumë bashkëpunim në teknologjinë e mbrojtjes dhe më shumë nëndetëse bërthamore aleate në Paqësor.
Kur Biden njohu rreziqet e antagonizmit, ai iu afrua Xi me një qasje a la carte, duke sugjeruar bisedime për klimën. Xi u vonua sepse u përball me një plenum të ndjeshëm të komitetit qendror në rrugën drejt mandatit të tij të tretë. Më e rëndësishmja, Xi po i sinjalizonte Uashingtonit se Pekini dëshironte një qasje gjithëpërfshirëse ndaj marrëdhënieve kino-amerikane.
Takimi eventual Biden-Xi nuk prodhoi një marrëveshje paqeje apo edhe një armëpushim; ishte më shumë një pauzë. Kinezët pohuan kuadrin e tyre të parimeve, prioriteteve, pikave të konsensusit dhe Tajvanit.
Nga ana e tyre, strategët e Bidenit mund të thoshin atë që nuk donin – kontroll, luftë të ftohtë dhe konflikt mbi Tajvanin – por kishin frikë të thonë se çfarë presin nga marrëdhëniet.
John Kerry, i dërguari i posaçëm presidencial i SHBA-së për klimën, ka krijuar një përjashtim nga politika e mosangazhimit: ai pranoi se një politikë e suksesshme klimatike e Bidenit varej nga bashkëpunimi me Kinën.
Biden tani duhet të vendosë nëse do të ndërtohet mbi dialogun e tij me Xi.
SHBA dhe Kina duhet të eksplorojnë interesa të mundshme reciproke – klima dhe karboni; rimëkëmbja nga pandemia dhe siguria biologjike e ardhshme; reciprociteti tregtar dhe rregullat në një botë të re të politikave industriale; flukset financiare ndërkombëtare dhe qëndrueshmëria ndaj goditjeve të pashmangshme; rritja në ekonomitë në zhvillim, duke përfshirë ristrukturimin e borxhit; parandalimi dhe siguria reciproke, veçanërisht në Indo-Paqësorin; dhe menaxhimin e teknologjisë dhe shkëputjen e të dhënave.
Presidenti duhet ta plotësojë atë axhendë duke ndërtuar kapacitetet ushtarake të SHBA-së dhe duke folur për të drejtat e njeriut, megjithëse ndikimi i fjalëve të tij do të varet nga vetë shembulli i Amerikës.
Armiqtë e brendshëm të Bidenit do të sulmojnë çdo lëvizje larg nga konfrontimi me Kinën, por atij do t’i duhet të zgjedhë midis kënaqjes së frikës së tyre ose arritjes së rezultateve. Është koha për një debat mbi objektivat e SHBA-së me Kinën – përveç ndryshimit të regjimit.
SHBA duhet të pranojë se edhe pala tjetër merr një votë.
Unë dyshoj se vazhdimësia në politikën Trump-Biden e ka bindur Pekinin se SHBA nuk mund të pranojë ngritjen e Kinës. Ndalimi do të jetë konstantja e re.
Xi beson se lindja po rritet dhe perëndimi në rënie.
Në vend që të presë për shkëputjen e SHBA-së, Kina do të shkëputet sipas kushteve të veta.
Prandaj, Xi është bërë më pak i interesuar për dialogun bashkëpunues; prioriteti i tij qëndron në shmangien e llogaritjeve të gabuara dhe gabimeve që mund të çojnë në konflikt, veçanërisht teksa përgatitet për kongresin e rëndësishëm të Partisë Komuniste Kineze të vitit të ardhshëm.
Përkrahësit e shkëputjes në Uashington mund të kenë dëshirën e tyre për shkak të reagimeve të Kinës. Biden do të duhet të vendosë nëse një drejtim i tillë u shërben më së miri interesave të SHBA-së si lider botëror dhe nëse e bën Amerikën më të sigurt.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.
