Visby, një port në ishullin suedez të Gotland, po patrullohej nga ushtarë dhe qen në mëngjesin e 14 janarit, sipas një gazetë suedeze. Më vonë, pas drekës, një duzinë automjetesh të blinduara iu bashkuan ushtarëve.
Në të njëjtën ditë një avion zbriti 100 trupa. “Një sulm kundër Suedisë nuk mund të përjashtohet,” paralajmëroi Peter Hultqvist, ministri suedez i mbrojtjes, më 15 janar, duke vënë në dukje se anijet ruse kishin hyrë tashmë në Detin Baltik.
“Suedia nuk do të qëndrojë pa reaguar nëse ndodh diçka.”
Vendimi i Suedisë për të fortifikuar ishullin Baltik, i cili ndodhet afër enklavës europiane të Rusisë, Kaliningrad, pasqyron frikën më të madhe se lufta po afrohet. Rusia ka vendosur mbi 100,000 trupa pranë kufijve të Ukrainës dhe ka deklaruar se bisedimet me Amerikën dhe NATO-n ishin një dështim. Gjithashtu ka filluar trajnimin dhe mobilizimin e forcave rezervë.
Përplasjet digjitale kanë filluar tashmë. Në të njëjtën ditë kur Suedia dërgoi forcat në Gotland, Ukraina u godit nga sulme kibernetike që hakëruan faqet e internetit të qeverisë dhe mund të kenë bllokuar disa kompjuterë të zyrtarëve.
Shtëpia e Bardhë pretendoi se kishte të dhëna që Rusia po planifikonte akte të organizuara sabotimi kundër forcave të saj në Ukrainën lindore për të gjetur një pretekst për të sulmuar vendin. Zyrtarët dhe ekspertët perëndimorë janë të pasigurt nëse Vladimir Putin, presidenti i Rusisë, do të sulmojë ose jo Ukrainën.
Ka arsye të shumta për të shpresuar se pasojat e shumta negative për Putin, duke përfshirë sanksionet perëndimore, mungesa e entuziazmit për një luftë dhe rreziku i një lufte të gjakosur mund ta pengojnë atë. Ndryshe nga viti 2014, kur propaganda shtetërore ishte e zënë me frymën anti-ukrainase në përgatitje për një ofensivë ushtarake, këtë herë Ukraina nuk është me pjesë e lajmeve ruse.
Çfarëdo vendimi të marrë Putin në javët e ardhshme, ai po përballet me pasiguri të shumta në lidhje me reagimin publik.
Megjithatë, kambanat e alarmit po bien. “Tani janë rritur gjasat që do të ketë një lloj operacioni ushtarak dramatik, por të kufizuar në Ukrainë,” tha James Sherr i Qendrës Ndërkombëtare për Mbrojtjen dhe Sigurinë, një institut në Talin.
Se si do të dukej një operacion i tillë është pyetja që po mundon analistët e inteligjencës në të gjithë Europën.
Një mundësi është që Rusia thjesht do të bënte hapur atë që ka bërë fshehurazi për shtatë vite: të dërgojë trupa në “republikat e Donetsk dhe Luhansk”, territore separatiste në rajonin Donbas të Ukrainës lindore, ose për të zgjeruar kufijtë e tyre drejt perëndimit ose për t’i njohur ato si shtetet e pavarura, siç bëri pas dërgimit të forcave në Abkhazi dhe Osetinë e Jugut, dy rajone gjeorgjiane, në 2008.
Një skenar tjetër, i diskutuar gjerësisht vitet e fundit, është se Rusia mund të kërkojë të krijojë një urë tokësore me Krimenë, gadishullin që ajo aneksoi në 2014. Kjo do të kërkonte pushtimin e 300 km (185 milje) përgjatë Detit Azov, duke përfshirë edhe pjesën kryesore të Ukrainës, porti i Mariupolit, deri në lumin Dnieper.
Kjo do të zgjeronte kontrollin rus në një zonë të njohur si Novorossiya, ose Rusia e Re, një pjesë historike e perandorisë ruse përgjatë Detit të Zi.Ajo që është më pak e qartë është nëse ato do t’i shërbenin qëllimeve të luftës së Kremlinit.
Nëse objektivi i Rusisë është të pengojë Ukrainën të bashkohet me NATO-n ose të bashkëpunojë me aleancën, thjesht konsolidimi i kontrollit mbi Donbas ose një sipërfaqe të vogël toke në Ukrainën jugore nuk ka gjasa të gjunjëzojë qeverinë në Kiev.
Kjo përfshin 3 strategji të gjera.
Njëra është ndryshimi i qeverisë në Kiev me forcë, siç bëri Amerika në Afganistan dhe Irak.
Një tjetër është t’i imponojë Ukrainës kosto masive – qoftë duke shkatërruar forcat e saj të armatosura, duke shkatërruar infrastrukturën e saj kritike kombëtare apo duke pushtuar territorin, derisa liderët e saj të bien dakord të ndërpresin lidhjet e tyre me Perëndimin.
E treta është t’i drejtohet Amerikës dhe NATO-s – këtë herë nga një pozicion komandues ushtarak.
Të tre rrugët përfshijnë një luftë të madhe.
Një zgjidhje joshëse do të ishte që Rusia të përdorte armë “të ndalura” pa trupa në terren, duke imituar luftën ajrore të NATO-s kundër Serbisë në 1999. Sulmet nga raketat do të bënin kërdi. Këto mund të plotësohen nga armë të reja, të tilla si sulmet kibernetike në infrastrukturën ukrainase, si ato që ndërprenë rrjetin elektrik të vendit në 2015 dhe 2016.
Ndëshkimi i Ukrainës nga larg, pa praninë e trupave tokësore, do të reduktonte numrin e viktimave. Në këtë mënyrë edhe Rusia mund të zvogëlojë presionin me kalimin e kohës, tha Keir Giles nga Chatham House, një institut kërkimi në Londër.
Problemi është se fushata të tilla bombardimesh kanë tendencë të zgjasin më gjatë dhe të rezultojnë më të vështira. Nëse nis lufta, sulmet kanë më shumë gjasa të jenë një prelud dhe një lufte tokësore sesa një zëvendësim i saj.
Sipas një studimi nga Korporata RAND në 2016 vuri në dukje se Rusia mund të pushtonte dy nga tre shtetet baltike me rreth 30 grupe taktike batalioni (BTG), një formacion rus i përbërë nga rreth 1000 trupa plus pajisje. Rusia tani ka rreth dyfishin e këtij numri të vendosur në kufijtë e Ukrainës.
Sipas një eksperti, Rusia mund të marrë në konsideratë atë që ushtria e Amerikës e quan një sulm të shpejtë dhe të thellë në një front të ngushtë, që synon të tronditë dhe paralizojë armikun në vend që të pushtojë territorin – shembulli i kësaj është sulmi i Amerikës në Bagdad në prill 2003.
Nëse Bjellorusia do ta lejonte Rusinë të sulmonte nga toka, Kievi mund të afrohej edhe nga perëndimi dhe të rrethohej; Alexander Lukashenko, udhëheqësi i Bjellorusisë, njoftoi më 17 janar se vendi i tij do të zhvillojë stërvitje të përbashkëta me Rusinë në kufijtë e saj jugorë dhe perëndimorë në shkurt dhe trupat ruse kanë filluar të mbërrijnë në vend.
Ushtarët ukrainas janë luftëtarë të mirë, tha Sherr, por pavarësisht viteve të trajnimit perëndimorë, forcave të tyre të armatosura u mungon niveli i aftësisë ruse në manovrat – përdorimi i forcave tokësore, forcave speciale, helikopterëve sulmues dhe parashutistëve si në vijën e frontit ashtu edhe larg.
Edhe me këto avantazhe, Rusia do të luftonte për të pushtuar kryeqytetin, e lëre më të gjithë Ukrainën, një vend po aq i madh dhe i populluar sa Afganistani. Që nga viti 2014, mbi 300,000 ukrainas kanë fituar një formë të përvojës ushtarake dhe shumica kanë akses në armët e zjarrit.
Zyrtarët amerikanë u kanë thënë aleatëve se Pentagoni dhe CIA do të mbështesin të dyja një kryengritje të armatosur. Megjithatë, Rusia ndoshta dëshiron të shmangë një pushtim të gjatë dhe mund të mos jetë e nevojshme.
“Sapo të jenë brenda rrezes së raketave në qendër të Kievit,” tha Shlapak, “a është kjo një situatë me të cilën duan të jetojnë ukrainasit?”
Edhe nëse Volodymyr Zelensky, presidenti i Ukrainës, është i gatshëm të tolerojë një pushtim, Rusia mund të luajë jë rol që qeveria e tij të shkatërrohet dhe mund të përdorë spiunë, forca special dhe dezinformata për të përshpejtuar atë proçes.
Rusia nuk ka luftuar në një ofensivë në shkallë të gjerë që përfshin këmbësorinë, forca të blinduara dhe fuqinë ajrore që nga betejat kulmore të Luftës së Dytë Botërore. Ivan Timofeev i Këshillit Rus për Çështjet Ndërkombëtare paralajmëron një “konfrontim të gjatë dhe të ngadaltë” që do të zgjatej nga ndihmat ushtarake perëndimore dhe do të çonin në vetë destabilizimin e Rusisë”.
Edhe fitorja do të kishte kosto.
“Ukrainasit do të luftojnë dhe do t’u shkaktojnë humbje të mëdha rusëve,” tha Peter Zwack, një gjeneral në pension i cili ishte atasheu i mbrojtjes së Amerikës në Moskë gjatë pushtimit të parë të Kremlinit në Ukrainë në 2014.
“Kjo do të jetë e vështirë për Rusinë dhe ata në thelb janë vetëm.” E gjithë kjo situatë tani, mund t’i japë Putinit kohën e nevojshme për të menduar.”
