Anemia është një gjendje në të cilën gjaku ka një sasi më të ulët se normale të qelizave të kuqe të gjakut ose hemoglobinës. Hemoglobina është proteina e cila lejon qelizat e kuqe të gjakut të transportojnë oksigjen nga mushkëritë në pjesën tjetër të trupit. Me më pak qeliza të kuqe të gjakut ose më pak hemoglobinë, indet dhe organet – si zemra dhe truri – mund të mos marrin oksigjen të mjaftueshëm për të punuar siç duhet.
Si lidhet anemia me sëmundjen kronike të veshkave?
Anemia është një ndërlikim i zakonshëm i sëmundjes kronike të veshkave (SKK). SKK do të thotë se veshkat janë të dëmtuara dhe nuk mund të filtrojnë gjakun ashtu siç duhet. Ky dëm mund të shkaktojë që mbetjet dhe lëngjet të grumbullohen në trup. SKK gjithashtu mund të shkaktojë probleme të tjera shëndetësore.
Anemia është më pak e zakonshme në sëmundjet e hershme të veshkave dhe shpesh përkeqësohet kur sëmundja e veshkave përparon më shumë dhe funksioni i veshkave humbet.
Anemia në SKK quhet edhe anemi e sëmundjes renale.
Kush ka më shumë gjasa të ketë anemi në SKK?
Rreziku për anemi rritet kur sëmundja e veshkave përkeqësohet.
Njerëzit me SKK të cilët gjithashtu kanë diabet janë në rrezik më të madh për anemi, priren të zhvillojnë anemi më herët dhe shpesh kanë anemi më të rëndë sesa njerëzit me SKK që nuk kanë diabet. Njerëzit më të vjetër se 60 vjec kanë gjithashtu më shumë gjasa të kenë anemi me SKK.
Cilat janë ndërlikimet e anemisë tek dikush me SKK?
Tek njerëzit me SKK, anemia e rëndë mund të rrisë mundësinë e zhvillimit të problemeve të zemrës, sepse zemra po merr më pak oksigjen se normalja dhe po punon më shumë për të pompuar mjaft qeliza të kuqe të gjakut në organe dhe inde.
Cilat janë simptomat e anemisë tek dikush me SKK?
Anemia e lidhur me SKK zakonisht zhvillohet ngadalë dhe mund të shkaktojë pak ose aspak simptoma në sëmundjen e hershme të veshkave.
Simptomat e anemisë në SKK mund të përfshijnë
lodhje
gulçim
lëkurë jashtëzakonisht të zbehtë
dobësi
dhimbje trupi
dhimbje gjoksi
marramendje
të fikët
rrahje të shpejta ose të parregullta të zemrës
dhimbje koke
probleme me gjumin
vështirësi në përqendrim
Çfarë e shkakton aneminë në SKK?
Anemia te njerëzit me SKK shpesh ka më shumë se një shkak.
Kur veshkat dëmtohen, ato prodhojnë më pak eritropoietinë (EPO), një hormon që sinjalizon palcën e eshtrave – indin sfungjer brenda kockave – për të krijuar qeliza të kuqe të gjakut. Me më pak EPO, trupi prodhon më pak qeliza të kuqe të gjakut dhe më pak oksigjen shpërndahet në organet dhe indet.
Përveç që trupi prodhon më pak qeliza të kuqe të gjakut, qelizat e kuqe të gjakut të njerëzve me anemi dhe SKK priren të jetojnë në qarkullimin e gjakut për një kohë më të shkurtër se normalja, duke bërë që qelizat e gjakut të vdesin më shpejt sesa mund të zëvendësohen.
Njerëzit me anemi dhe SKK mund të kenë nivele të ulëta të lëndëve ushqyese, të tilla si hekuri, vitamina B12 dhe folate që nevojiten për të bërë qeliza të kuqe të shëndetshme të gjakut.
Shkaqe të tjera të anemisë që lidhen me SKK përfshijnë
humbje gjaku, veçanërisht nëse trajtoheni me dializë për dështim të veshkave
infeksion
inflamacion
kequshqyerja, një gjendje që ndodh kur trupi nuk merr mjaftueshëm lëndë ushqyese
Si e trajtojnë profesionistët e kujdesit shëndetësor aneminë në SKK?
Mjekët fillimisht trajtojnë çdo gjendje themelore që mund të shkaktojë aneminë, siç është mungesa e hekurit ose vitaminës. Nëse anemia është e lehtë dhe keni pak simptoma, mund të mos keni nevojë për trajtim në fillim.
Trajtimet për aneminë mund të lehtësojnë simptomat dhe të përmirësojnë cilësinë e jetës.
Mjeku mund t’ju referojë te një hematolog ose nefrolog, një profesionist i kujdesit shëndetësor që trajton njerëzit me probleme të veshkave ose kushte të ngjashme.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Bëhem qull në djersë, u turpërova me njerëzit! Ç’të bëj?”
