Boja ishte ende duke u tharë në aplikimet e Suedisë dhe Finlandës për t’u bashkuar me NATO-n të martën kur Presidenti i Finlandës Sauli Niinistö mbërriti në pallatin mbretëror në Stokholm me një karrocë me kuaj.
Vizita shtetërore e Niinistö-s, e planifikuar disa javë më parë, shihet si simbolikë e e një procesi të shpejtë diskutimesh të brendshme dhe ndërkombëtare mbi pranimin e dy shteteve nordike në aleancën e mbrojtjes perëndimore.
Më herët të martën, para kamerave televizive, Ministrja e Jashtme e Suedisë Ann Linde kishte nënshkruar aplikacionin zyrtar të vendit të saj dhe tha se së shpejti do t’i shkonte Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, së bashku me një letër të ngjashme nga Finlanda.
Pasi Stoltenberg dhe ekipi i tij në Bruksel të kenë përpunuar dy aplikimet, 30 anëtarët ekzistues të aleancës më pas do të thonë fjalën e tyre për pranimet, një proces që pritet të zgjasë deri në vjeshtë.
Duke folur me ligjvënësit dhe çiftin mbretëror suedez në parlament, Niinistö i Finlandës falënderoi zyrtarët suedezë me të cilët pala finlandeze kishte punuar ngushtë për muaj të tërë.
Ai tha se vendi i tij dhe Suedia po përgatiteshin të ndërmarrin “hapa historikë së bashku” që do t’i bënin të dy kombet dhe aleatët e tyre më të sigurt.
“Anëtarësimi i Suedisë dhe Finlandës në NATO do të përmirësonte sigurinë tonë dhe të NATO-s,” tha ai.
Mbreti i Suedisë Carl XVI Gustaf e quajti vendimin për t’u anëtarësuar në NATO “një zgjedhje historike që ne po bëjmë krah për krah me vendin tonë vëlla”.
Si për Suedinë ashtu edhe për Finlandën, kalimi në anëtarësimin në NATO është një ndryshim i rëndësishëm, të cilin shumë liderë në Stokholm dhe Helsinki e shohin si të detyruar nga vendimi i presidentit rus Vladimir Putin për të pushtuar Ukrainën më 24 shkurt.
Suedia ka qëndruar jashtë aleancave ushtarake për dy shekujt e fundit. Për Finlandën, neutraliteti shihej për dekada si një mënyrë për të shmangur konfliktin e mëtejshëm pas dy luftërave brutale kundër Bashkimit Sovjetik midis 1939 dhe 1944.
Gjatë fjalimit të tij në Stokholm, Niinistö tha se vendi i tij dhe Suedia po aplikonin për t’u bashkuar me NATO-n “nën hijen e një lufte brutale”.
Ai tha se një zinxhir ngjarjesh që çuan në aplikimet kishin filluar dhjetorin e kaluar, me një deklaratë nga Moska që kërkonte, ndër të tjera, që NATO të mos pranonte anëtarë të rinj.
Ushtria suedeze po përjeton aktualisht një periudhë të rritjes së investimeve për të cilat qeveria thotë se do të arrijë 2 për qind të prodhimit ekonomik deri në vitin 2028, duke përmbushur udhëzimet e NATO-s.
Ajo ka shtuar numrin e trupave në ishullin e saj të vendosur në mënyrë strategjike në Detin Baltik, Gotland dhe gjithashtu ka rithemeluar pesë regjimente në të gjithë vendin. Në bazën detare nëntokësore Muskö pranë Bergës, tunelet anë rikthyer në funksion.
Pavarësisht nga një tërheqje e investimeve ushtarake për një dekadë, Suedia ka një histori të gjatë në zhvillimin dhe prodhimin e pajisjeve ushtarake.
Nga ana e saj, Finlanda ka një nga forcat më të mira mbrojtëse të Evropës me njësi artilerie të pajisura mirë. Ushtria e saj pretendon se është në gjendje të mobilizojë 280,000 ushtarë në rast lufte, dhe thotë se rezerva e saj përbëhet nga 870,000 finlandezë.
Gjatë procesit të aplikimit për t’u bashkuar me NATO-n, liderët suedezë dhe finlandezë do të jenë të prirur të tregojnë se si ushtritë e tyre mund të forcojnë NATO-n, edhe pse ata do të përfitojnë nga klauzola e mbrojtjes reciproke e nenit 5 të aleancës.
Megjithatë, rezistenca ndaj pranimit të tyre tashmë është shfaqur. Turqia përsëriti kundërshtimet e saj ndaj aplikantëve të rinj të martën, për shkak të pretendimeve të presidentit Recep Tayyip Erdoğan se Suedia dhe Finlanda po strehojnë terroristë.
Në fjalimin e tij para ligjvënësve suedezë, Niinistö tha se ai mbeti “optimist” se këto shqetësime mund të zgjidheshin.
Pra, disa ditë të tjera të ngarkuara po vijnë për Niinistö, i cili kaloi së fundmi COVID-19, që pengoi një udhëtim të planifikuar në Norvegji.
Pasi Niinistö përfundoi fjalimin e tij në parlamentin suedez, kryetari Andreas Norlen e shpalli seancën të përfunduar dhe u kërkoi ligjvënësve të shkonin drejt daljeve.
“Dhe pastaj ne vazhdojmë përpara së bashku,” tha Niinistö.
Burimi: Politico.eu
Përktheu dhe përshtati: Konica.al