Anemia aplastike idiopatike është një lloj anemie në të cilën palca e eshtrave ndalon së prodhuari qeliza të reja gjaku. Kjo mund të shkaktojë komplikime të mëdha shëndetësore.
Njerëzt me anemi nuk kanë funksionimin e mjaftueshëm të qelizave të kuqe të gjakut (RBCs). RBC-të janë përgjegjëse për transportin e oksigjenit. Kur jeni anemik, trupi juaj transporton oksigjen në mënyrë efikase dhe kjo mund t’ju bëjë të lodhur dhe të dobët.
RBC-të bartin oksigjen duke përdorur një proteinë të quajtur hemoglobinë. Hemoglobina është e nevojshme për transport efikas të oksigjenit. Ajo lidhet fort me oksigjenin në zonat me oksigjen të lartë dhe më pas e lëshon atë në zonat që kanë nevojë për oksigjen. Hemoglobina gjithashtu e bën gjakun të duket i kuq.
Hemoglobina përmban hekur, i cili është i nevojshëm që hemoglobina të lidhet me oksigjenin. Shumë raste të anemisë vijnë nga mungesa e hekurit. Këto lloje të anemisë janë lehtësisht të trajtueshme. Megjithatë, anemia aplastike fillon me një problem të palcës kockore dhe nuk shkaktohet nga mungesa e hekurit.
Gjendja është e rrallë, por mund të jetë fatale nëse nuk trajtohet. Nëse keni simptoma të anemisë aplastike, konsultohuni me mjekun menjëherë.
Simptomat e anemisë aplastike
Simptomat e anemisë aplastike janë të ngjashme me ato të anemisë së përgjithshme. Kur numri i RBC është i ulët, mund të përjetoni:
- marramendje
- lodhje e tepruar
- ndjeshmëri ndaj temperaturave të ftohta
- dobësi
- ritmi i shpejtë i zemrës
- nervozizëm
- zbehje
- gulçim
Numri i ulët i trombociteve ( rruazat e bardha) mund të shkaktojë:
- gjakderdhje nga hunda
- gjakderdhje në mishrat e dhëmbëve
- lëkura mavijoset lehtë
- skuqje me pika të vogla
- Shkaqet e Anemisë Aplastike
- Anemia aplastike shkaktohet nga dëmtimi i palcës së eshtrave.
Qelizat burimore në palcë normalisht prodhojnë qeliza gjaku, duke përfshirë:
- qelizat e kuqe të gjakut (RBC)
- qelizat e bardha të gjakut (ËBCs)
- trombocitet
Ky proces është i ndërprerë tek njerëzit me anemi aplastike. Qelizat staminale dëmtohen dhe prodhohen shumë pak qeliza gjaku.
Kushtet e shumta mund të dëmtojnë palcën e eshtrave. Tek njerëzit me anemi aplastike idiopatike, shkaku i atij dëmtimi shpesh është i panjohur dhe disa faktorë janë lidhur me të.
Disa shkencëtarë besojnë se anemia aplastike mund të jetë një gjendje autoimune. Në sëmundjet autoimune, trupi sulmon qelizat e veta si një infeksion. Shkaqe të tjera të mundshme përfshijnë:
- një reagim ndaj disa ilaçeve të përdorura për trajtimin e artritit, epilepsisë ose infeksionit
- kimikate toksike të përdorura në industri ose bujqësi, të tilla si benzeni, tretës ose avujt e ngjitësit
- ekspozimi ndaj rrezatimit ose kimioterapisë për trajtimin e kancerit
- anoreksia nervore, një çrregullim i rëndë i të ngrënit që është shoqëruar me anemi aplastike
- disa viruse si Epstein-Barr, HIV ose viruse të tjera herpes
- Edhe pse e rrallë, është e mundur që anemia aplastike të trashëgohet. Anemia aplastike nuk shkaktohet nga mungesa e hekurit.
Opsionet e trajtimit për aneminë aplastike
Trajtimi varet nga ashpërsia e gjendjes. Disa forma të lehta të anemisë aplastike nuk kërkojnë trajtim. Mund të rekomandohet ndalimi i një medikamenti ose qëndrimi larg kimikateve të mundshme. Shumë raste të moderuara kërkojnë transfuzion gjaku dhe trombocitesh. Transfuzionet janë përgjithësisht të nevojshme për rastet akute.
Transplantet e palcës së eshtrave mund të përdoren për të trajtuar raste të rënda. Kjo procedurë zëvendëson qelizat staminale me ato të një dhuruesi. Trajtimi funksionon më mirë te njerëzit nën 40 vjeç që kanë dhurues një vëlla ose motër.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A është anemia shenjë e ndonjë sëmundjeje tjetër?
5 shenja që tregojnë se cikli juaj menstrual po ju bën anemike
