Urdhri që trupat ruse duhet të tërhiqen nga qyteti i Khersonit – e vetmja qendër rajonale që ata kanë arritur të marrin që nga shkurti – është disfata më e fundit e madhe për Moskën në Ukrainë.
Vetëm dy muaj më parë, ushtria ruse u detyrua të largohej nga të gjitha zonat e pushtuara më parë të rajonit të Kharkiv.
Gjenerali Sergei Surovikin, i cili u emërua komandant i trupave ruse në Ukrainë pas tërheqjes së Kharkiv, ka paralajmëruar se “vendime të vështira” mund t’i presin.
Humbja e Khersonit është edhe më keq, sepse ky ishte një nga katër rajonet e pushtuara ukrainase që Kremlini njoftoi se po aneksonte në fund të shtatorit.
Që nga fillimi i pushtimit, ka pasur spekulime se dështimi ushtarak mund të çojë në rënien e Vladimir Putin. Në fund të fundit, junta greke dhe argjentinase morë fund pas aventurave të dështuara ushtarake dhe luftërat e pasuksesshme koloniale çuan në Revolucionin e Karafilit në Portugali dhe shpërbërjen e regjimit Salazar-Caetano.
Shembuj të tjerë tregojnë se duhet të jemi të kujdesshëm: humbja në Kuvajt në 1991 nuk e rrëzoi Sadam Huseinin dhe regjimi nacionalist i Slobodan Millosheviçit i mbijetoi shkatërrimit të forcave serbe në Kroaci dhe Bosnje.
Megjithatë, edhe nëse dështimet e tilla nuk e rrëzojnë Putinin, ato mund të ndryshojnë fytyrën e regjimit të tij.
Objektivat e Rusisë në luftën kundër Ukrainës nuk janë të qarta. Ato kanë përfshirë “denazifikimin” dhe “dekomunistizimin”; garantimi i sigurisë së banorëve të Donbasit; çmilitarizimi dhe mospranimi i Ukrainës në NATO; kthimi i tokave të mëparshme ruse; mbrojtja e gjuhës ruse; madje edhe “shpëtimi” i qyteteve të Ukrainës nga parada e homoseksualëve.
Mungesa e objektivave të përcaktuara qartë e bën të pasigurt përcaktimin e fitores.
Por kjo paqartësi i bën të paqarta edhe kriteret për humbjen – e lëre më një të tillë aq të keq sa të rrezikojë Putinin.
Në fakt, presidenti rus kishte mbijetuar tashmë nga disa disfata serioze: “Blitzkrieg” i hapjes së pushtimit dështoi dhe trupat ruse u detyruan të tërhiqen nga rrethi i Kievit dhe disa qytete të tjera.
Rusia humbi Moskën, anijen kryesore të flotës së saj të Detit të Zi dhe braktisi ishullin e gjarpërinjve.
Pas tërheqjes së nxituar nga rrethinat e Kharkiv, një tjetër objektiv simbolikisht i rëndësishëm – ura për në Krime – u sulmua.
Udhëheqës të tjerë mund të kishin marrë fund tashmë nga dështime të tilla ushtarake, por jo Putini.
Fakti është se mbështetësit e Putinit nuk e perceptojnë pushtimin e Ukrainës si një akt agresioni. Për ta, është një hakmarrje ndaj perëndimit shumë më të fuqishëm. Studiuesit e shoqërisë ruse po vëzhgojnë një paradoks befasues. Historia e vendos Rusinë në një rresht të perandorive të mëdha koloniale perëndimore. Por pas humbjes së tij në Luftën e Ftohtë, rënies së Bashkimit Sovjetik dhe vështirësive ekonomike të viteve 1990, një numër në rritje i rusëve menduan se ishin reduktuar në një koloni të sunduar nga forcat perëndimore.
Ata tani besojnë se po e hedhin poshtë regjimin që poshtëroi kaq shumë vendin e tyre dhe i “imponoi” kapitalizmin.
Në sytë e rusëve të pakënaqur, çdo formë e rezistencës ndaj perëndimit është një fitore, pothuajse pavarësisht nga rezultati përfundimtar. Edhe në tërheqje, ata do ta ngushëllojnë veten me mendimin se kanë parandaluar “skllavërimin e mëtejshëm” të Rusisë. Kjo është arsyeja pse nuk ka asnjë lidhje të drejtpërdrejtë midis pengesave ushtarake dhe dobësimit të fuqisë së Putinit.
Është po aq e vështirë për presidentin që ta humbasë këtë luftë, sa edhe ta fitojë atë.
Brenda vendit, edhe vetë pushtimi është një lloj fitoreje. Ndërkohë, shumica pasive mund të bindet se çdo rezultat është më i miri i mundshëm. Dhe kritikët do të heshtin me represion, ashtu siç janë heshtur deri tani.
Ka shenja se pas tërheqjes nga Kherson, elementët më pragmatikë në Kremlin do të kërkojnë një kompromis.
Fjala “negociata”, dikur pothuajse një tabu, tani dëgjohet gjithnjë e më shumë nga zyrtarët rusë.
Moska mund të përpiqet të sigurojë një njohje formale të kontrollit të saj mbi pjesën tjetër të territoreve të pushtuara dhe një ndërprerje të ofensivave ukrainase, në këmbim të kthimit të Khersonit në Ukrainë dhe përfundimit të bombardimeve të infrastrukturës kritike përpara se të fillojë dimri.
Por ka dy probleme me këtë. Njëra është mungesa totale e besimit nga Kievi. Tjetra është se do të rrezikonte statusin e Putinit si sfidues i perëndimit.
Rreziku është se kjo do ta shtyjë presidentin rus në një luftë praktikisht të pafund për hir të saj, dhe madje edhe në një represion më të ashpër në vend nga sa ai mund ta kishte menduar fillimisht të nevojshme.
Shkrimtari është një bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Endowment for International Peace dhe një ish-diplomat rus.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Analiza e BBC/ Putini “feston” fitoren ‘fantazmë’
