Katari që priti Kupën e Botës ka tërhequr kritika të gjera lidhur me rekordin e tij mbi të drejtat e grave, grupeve LGBTQ+ dhe punëtorëve migrantë. Është vënë në pikëpyetje frekuentimi i zyrtarëve, ekipeve, madje edhe tifozëve. Por lidhja jonë me Katarin shkon përtej turneut aktual, duke prekur shumicën e jetës sonë.
Disa mund të pyesin nëse kemi të drejtë për të nxitur lidhje të tilla me një regjim, vlerat e të cilit mund të duken në kundërshtim me ato britanike.
Në thelb të kësaj marrëdhënieje është gazi. Katari është një vend i vogël me madhësinë e Yorkshire, por ka një nga rezervat më të mëdha natyrore në planet – dhe Britania e Madhe është një klient kryesor.
Rreth gjysma e gazit tonë importohet dhe rreth gjysma vjen nëpërmjet një tubacioni nga Norvegjia. Por Katari është i dyti në atë listë duke furnizuar rreth 9% të importeve tona të energjisë. Në teori, kjo është sasia e nevojshme për të fuqizuar kaldajat e rreth një milion shtëpive britanike. Në më pak se 20 vjet, Katari është bërë një pjesë jetike e përzierjes sonë të energjisë.
Mbretëria e Bashkuar dhe Katari mund të kenë pak lidhje historike – por ky i fundit e ka kanalizuar pasurinë e saj të lulëzuar të bazuar në gaz për të futur veten në peizazhin e korporatave dhe pronën e Mbretërisë së Bashkuar, dhe duke çimentuar një marrëdhënie me nivelet më të larta të themelimit britanik.
Monarku i saj, Emiri, ishte një nga të paktët udhëheqës të Gjirit që mori pjesë në funeralin e Mbretëreshës. Mbreti aktual pranoi një donacion për fondacionin e tij bamirës me vlerë mbi 2 milion £ (një pjesë e të cilit dyshohet se ishte dorëzuar në çantat e transportit të Fortnum dhe Mason) nga një ish-lider politik i Katarit në 2015.
Në mënyrë jashtëzakonisht të pazakontë, forcat ajrore të kombeve tona kanë formuar dy skuadrilje të përbashkëta – njëra prej të cilave është duke patrulluar qiellin mbi vendet e Kupës së Botës.
Dhe në shtator, Katari mori pronësinë e 24 avionëve luftarakë të ndërtuar në Lancashire, pjesë e një marrëveshjeje prej 5 miliardë funtesh me sistemet BAE.
Në terren, qeveria e Katarit ka ricikluar disa nga paratë e saj duke investuar në MB. Nuk është një nga investitorët tanë më të mëdhenj – por zotërimet e tij janë zgjedhur në mënyrë strategjike për të maksimizuar profilin dhe ndikimin. Është ndër dhjetëra pronarët më të mëdhenj të pronave në Britani.
Në qendër të perandorisë së saj të pronave është Canary Wharf Group, i cili zotëron monumente, duke përfshirë 20 Fenchurch Street, me nofkën Walkie Talkie, dhe rizhvillimin e Qendrës Shell në Bankën Jugore të Londrës.
Qeveria e Katarit zotëron gjithashtu dyqanin luksoz Harrods dhe hotelin 5* Claridge’s në Londër.
Dhe në jetën tonë të përditshme ajo ka aksione të konsiderueshme disa prej markave tona më të mëdha. Bankoni me Barclays, blini në Sainsbury’s ose përdorni aeroportin Heathrow dhe përfitimet e Katarit. Hap rubinetin si klient i ujit Severn Trent dhe fatura juaj shton fitimet e saj.
Në total, krahu i investimeve shtetërore të Katarit ka investuar rreth 40 miliardë paund, në zona që prekin miliona jetë britanike dhe është projektuar për të siguruar që ndikimi i atij vendi të vogël të jetë shumë më i lartë se pesha e tij në tokën britanike.
Dhe ato janë fonde që qeveria jonë ka mirëpritur – dhe është e prirur t’i rrisë. Në maj, kryeministri i atëhershëm Boris Johnson trumbetoi një marrëveshje për Katarin për të investuar deri në 10 miliardë paund gjatë pesë viteve të ardhshme në Mbretërinë e Bashkuar në sektorë nga siguria kibernetike te shkencat e jetës.
Ndërkohë, mbështetja jonë në gazin e Katarit mund të rritet në të ardhmen. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka ushqyer marrëdhëniet me Dohën, për të garantuar sigurinë e furnizimit ndërsa rezervat e Detit të Veriut pakësohen.
Britania në muajt e fundit ka arritur të ndërpresë importet nga Rusia. Kjo ishte vetëm rreth 4% e totalit të Mbretërisë së Bashkuar – por e bën gazin që ne e marrim nga Katari edhe më vendimtar.
BE-ja është shumë më e varur nga gazi rus, kështu që sigurimi i alternativave është edhe më i ngutshëm.
Në përgjithësi, BE-ja mori vetëm 5% të gazit të saj nga Katari – por kjo mund të ndryshojë. Olaf Scholz, kancelari i gazit më të madh të bllokut – Gjermania – ka thënë se Katari do të luajë një rol qendror në strategjinë e vendit për të diversifikuar larg gazit rus. Por nuk do të ndodhë brenda natës.
Negociatat e kontratës kanë qenë të ndërlikuara. Katarit i pëlqen të furnizojë gaz sipas marrëveshjeve afatgjata, që zgjasin 15-20 vjet, gjë që mund të mos jetë në përputhje me synimet e vendeve perëndimore për dekarbonizimin.
Në të kundërt, Kina, me planet e saj më pak ambicioze për neto zero, ka zbuluar një marrëveshje 27-vjeçare për të blerë një vlerë masive prej 60 miliardë dollarësh gaz nga Katari. Dhe Gjermania duhet të rrisë infrastrukturën e saj, terminalet që marrin gazin natyror të lëngshëm – i njohur si LNG – në mënyrë që të marrë më shumë furnizime.
Mbretëria e Bashkuar është përpara lojës në këtë të fundit – falë bashkëpunimit nga Katari. Vendi është pronari i shumicës së terminalit South Hook në Uells, ku LNG shkarkohet në kontejnerë të veçantë. Pretendohet se vendi mund të mbajë një të pestën e nevojave ditore të gazit të Mbretërisë së Bashkuar – qeveria e Katarit po investon miliona për të rritur atë kapacitet me një të katërtën deri në vitin 2025.
Dhe deri në atë pikë, Katari pret të dyfishojë prodhimin e tij të LNG – pa mungesë klientësh. Shumë vende aziatike po konkurrojnë me Evropën për të kufizuar furnizimet për të garantuar sigurinë e energjisë – dhe Katari shihet si një opsion relativisht i besueshëm dhe gjeopolitikisht i zbutur. Alternativat mund të mos jenë tërheqëse: për shembull, ndërsa një pjesë e fushës më të madhe të gazit në botë bie në ujin e Katarit, pjesa tjetër qëndron në atë të Iranit (të dy vendet prodhojnë gaz në mënyrë të pavarur).
Disa prej nesh mund të mos jenë në gjendje ta lokalizojnë vendin në një hartë, por marrëdhënia jonë me Katarin duket se do të bëhet më e ngushtë në vitet në vijim.
/Përkthyer dhe pë5rshtatur për Konica.al nga BBC
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Europa po gënjen veten, jo Putinin!
Europa po shkon drejt recesionit!
