Kur vjen puna për të luftuar krizën klimatike, ne të gjithë kemi një rol për të luajtur. Nga riciklimi tek zgjedhja e ushqimeve me bazë bimore dhe riciklimi tek ecja në punë, ka shumë mënyra se si individët mund të reduktojnë gjurmën e tyre të karbonit.
Por ne nuk jemi të gjithë njëlloj përgjegjës për ngrohjen globale. Miliarderët përbëjnë rreth një milion herë më shumë gaze serrë se sa një person mesatar. Taksimi i ultra të pasurve mund të ndihmojë në zbutjen e disa prej ndikimeve botërore të ndryshimeve klimatike. Pra, si do të funksiononte një taksë e tillë?
Disa qeveri kanë luajtur me idenë e një ‘takse miliarderi’. Në fjalimin e tij për gjendjen e sindikatave të vitit 2023 në shkurt, Presidenti Joe Biden sugjeroi një taksë prej 25 % për të gjithë pasurinë mbi 100 milionë dollarë, që vlerësohet të zbatohet vetëm për 0.01 % të amerikanëve.
Ky propozim nuk ka gjasa të fitojë shumë tërheqje në një kongres të kontrolluar nga republikanët. Por studimet kanë sugjeruar se, e zbatuar në nivel global, edhe një taksë shumë më e vogël mund të ndihmojë vendet më pak të pasura të përballen me ndryshimet klimatike.
Një rregullim i sistemeve kombëtare të taksave – duke përfshirë një taksë 1.5 % për individët që fitojnë më shumë se 100 milionë dollarë (92 milionë euro) – mund të ndihmojë në ribalancimin e librave, sipas Raportit të Pabarazisë Klimatike.
Të ardhurat e krijuara do të paguanin për përshtatjen klimatike në vendet me të ardhura të ulëta – për shembull, ndërtimi i infrastrukturës rezistente dhe sistemeve të paralajmërimit të hershëm. “Flukset e financimit të përshtatjes drejt vendeve në zhvillim arritën në 29 miliardë dollarë (26 miliardë euro) [në 2020]. Nevojat për financa arrijnë në rreth 200 miliardë dollarë (192 miliardë euro),” thuhet në raport. “Një taksë mbi pasurinë mbi centimilionerët mund të gjenerojë 295 miliardë dollarë në vit, të mjaftueshme për të mbyllur hendekun dhe për të gjeneruar të ardhura shtesë.”
Autorët e raportit të pabarazisë klimatike argumentojnë për reformën progresive të taksave për të ribalancuar peshoren. Propozimi i tyre “relativisht modest” do t’i shihte njerëzit më të pasur në botë të tatohen në një shkallë ‘rrëshqitëse’.
Asetet me vlerë ndërmjet 100 milionë dollarë (92 milionë euro) dhe 1 miliardë dollarë (920 milionë euro) do të tatohen me 1.5 %. Ato ndërmjet 1 miliardë dollarë (920 milionë euro) dhe 100 miliardë dollarë (92 miliardë) do të tatohen me 2% dhe asetet mbi 100 miliardë dollarë me 3%.
Këto taksa do të zbatohen për afërsisht 65,000 njerëz – numri i njerëzve me pasuri më shumë se 100 milionë dollarë (92 milionë euro). “Le të theksojmë se në këto nivele të pasurisë, rritja e pasurisë neto për të rritur e vërejtur gjatë dy dekadave të fundit ka qenë rreth 7-9 për qind në vit,” thonë autorët e raportit. Kjo do të thotë se taksa e propozuar vështirë se do të shkatërronte llogaritë bankare të ultra të pasurve.
Sidoqoftë, do të mblidhte rreth 300 miliardë dollarë (275 miliardë euro) çdo vit. Këto para do të ishin të paçmueshme për të shpëtuar jetë në vendet në zhvillim.
Autorët e raportit bëjnë thirrje gjithashtu për taksa të tepërta mbi fitimin – të ashtuquajturat ‘taksa të papritura’ mbi shumat masive të parave të bëra nga kompanitë e energjisë. “Mblidhni frutat e varura”, shkruajnë ata.