MENU
klinika

Eksperimenti më i fundit i NASA-s

A do të mbijetonin një vit në një habitat marsian?

16.04.2023 - 19:25

Nëse tashmë të jetosh me familjen dhe miqtë mund të jetë e vështirë, imagjinoni të ndani të njëjtat hapësira të ngushta 225 milionë km larg shtëpisë, me burime të kufizuara dhe në një mjedis armiqësor si ai i Marsit. Për të studiuar forcën psikologjike të astronautëve të ardhshëm, NASA i ka kushtuar një zonë të Qendrës Hapësinore Johnson në Hjuston Mars Dune Alpha, një habitat i printuar 3D që riprodhon në mënyrën më besnike karakteristikat e bazave të ardhshme në Planetin e Kuq.

Duke filluar nga qershori, katër vullnetarë të cilët nuk janë përzgjedhur ende, por me nivele të larta përgatitjeje në lëndët shkencore, do të kalojnë një vit në këto 160 metra katrorë të pakët, plotësisht të izoluar nga jashtë, përveç disa kontakteve telefonike me 22 minuta vonesë në komunikim, siç do të jetë midis Marsit dhe Tokës.

Për aq sa është e mundur, ata do t’i nënshtrohen një ngarkese pune dhe kufizimi të mjeteve dhe burimeve të ngjashme me ato që do të përballen me banorët e ardhshëm të një kolonie marsiane. Ata do të kenë akses në furnizime të kufizuara ushqimore, do të përjetojnë dështime të pajisjeve që do të zgjidhen me atë pak që kanë dhe do të duhet të kryejnë misione të simuluara hapësinore në pjesën e jashtme të habitatit, të cilit do t’i qasen përmes një blloku ajri dhe pasi të veshin kostume ​​false hapësinore.

Mars Dune Alpha është ajo që quhet shkencërisht një “analog” marsian dhe është baza e programit të simulimit të NASA-s të quajtur CHAPEA (Creë Health Performance Exploration Analog). Nuk është eksperimenti i parë që kërkon të përsërisë kushtet e jetesës në Mars, por ka avantazhin që e bën këtë në një lloj arkitekture që është teknikisht e riprodhueshme në Planetin e Kuq: printimi 3D në fakt do të bënte të mundur krijimin e hapësirave dhe mjetet direkt në vend duke lehtësuar ngarkesat që do të transportohen në udhëtimet e shtrenjta dhe të rrezikshme në Mars.

Në këtë zonë “astronautët” do të kryejnë aktivitete të simuluara jashtë automjeteve, me ndihmën e “tapis roulant” dhe shikuesve të realitetit virtual, të cilët do të riprodhojnë efektin e ecjeve të gjata në sipërfaqen e Marsit.

Në disa raste, atyre do t’u kërkohet të identifikojnë mostra shkëmbore interesante, t’i fotografojnë dhe t’i kthejnë brenda për analiza ose të vlerësojnë vendet për zgjerimet e bazës në të ardhmen. Pas kthimit ata do të duhet të kujdesen për punën e mirëmbajtjes së bazës, pastrimin dhe kujdesin e paneleve të energjisë diellore. NASA do të analizojë edhe mbeturinat e qiramarrësve, për të kuptuar se çfarë lloj mbetjesh prodhohen në një mjedis marsian dhe si mund të ripërdoren.

Grupi do të ndiqet nga afër me analiza psikologjike dhe analiza gjaku për të zbuluar çdo shenjë stresi fizik dhe mendor. Krahasuar me misionet e tjera të kaluara, ky duket të jetë aspekti në të cilin agjencia hapësinore amerikane është më e interesuar: “Ne nuk kemi shumë të dhëna se çfarë ndodh me dikë që qëndron në izolim për një vit,” shpjegoi Suzanne Bell, drejtuese e mendësisë së Laboratorit Shëndetësor dhe performancës së Qendrës Hapësinore të NASA Johnson.

“Jo vetëm që këta njerëz do të duhet të shkojnë mirë. Ata gjithashtu do të duhet të punojnë mirë së bashku”. Nëse kjo nuk ndodh, priten dy astronautë rezervë për të njëjtin numër ndryshimesh, në mënyrë që mbledhja e të dhënave të mund të vazhdojë.

Lejuan personin e tretë misterioz në makinën e viktimave të largohej

Masakra në Dobraç/ Gjykata jep vendimin për 4 efektivët e “Shqiponjave”

“E gjithë Shqipëria në Tiranë!”

Berisha njofton protestën e radhës

Ministrja Manastirliu: Më shumë se një thesar fjalësh!

Prezantohet “Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe”