MENU
klinika

Arsyet që çuan në 'qetësimin' e tregut

Analiza: Çfarë po ndodh me çmimet e naftës?

09.05.2023 - 17:46

Të premten, më 7 prill, nafta e papërpunuar Brent u mbyll me mbi 85 dollarë për fuçi. Kjo ishte disa ditë pasi OPEC+ kishte njoftuar se do të reduktonte prodhimin e tij me 1.16 milionë fuçi shtesë në ditë.

Përpara një muaj, dhe Brent është pothuajse 10 dollarë më lirë. Pavarësisht shkurtimit të premtuar të ofertës, pavarësisht një pezullimi të prodhimit në Kurdistan dhe pavarësisht rritjes së kërkesës së Kinës, çmimet kanë rënë. Dhe ata mund të kenë për të rënë më tej. Për një kohë, të paktën.

Arsyeja kryesore për rënien e çmimeve që dëshmuam gjatë katër javëve të fundit ishte ndjenja ekonomike, veçanërisht ajo ekonomike në Shtetet e Bashkuara. Analistët besnikë ndaj qeverisë federale kanë filluar t’u mbarojnë eufemizmat për “recesion”. Mediat po bëhen më të guximshme me përdorimin e fjalës. Nuk është çudi që çmimet e naftës janë ulur.

Ka shumë arsye për shqetësim. Kërkesa për naftë është ulur pas disa muajsh shqetësimi se SHBA po përballet me mungesë të naftës, sepse kërkesa po tejkalon ofertën. Epo, kjo është një gjë për të cilën njerëzit nuk duhet të shqetësohen më. Sepse kërkesa për naftë është ulur shumë, dhe kjo sjell telashe më të mëdha: quani atë një ngadalësim, quani atë një korrigjim, por ajo që vjen deri te ajo që një analist e quajti recesion.

Ndërkohë, inflacioni është në rënie, por ende shumë më i lartë se niveli i rehatisë së Fed-it në 5% për prillin, duke shkaktuar një rritje tjetër të normës javën e kaluar që nuk bëri asgjë për demat e naftës. Kjo ishte për shkak të marrëdhënies tradicionalisht të anasjelltë midis normave të interesit dhe kërkesës për naftë, pasi e para rriti dollarin, duke e bërë naftën më të shtrenjtë në terma absolutë.

Në të njëjtën kohë, sektori i prodhimit është duke u tkurrur për gjashtë muaj radhazi, sipas Institutit për Menaxhimin e Furnizimit. Ai u tkurr përsëri në prill, megjithëse S&P Global vlerësoi një zgjerim në sektor për muajin e kaluar. Fillon të bëhet e qartë pse është kaq e vështirë të quash një recesion në SHBA tani për tani.

Bazuar në tendencat më të fundit të çmimit të naftës, padyshim që ka një recesion, pavarësisht nga të dhënat aktuale. E mira është se ky recesion duket se është, të paktën pjesërisht, në mendjet e tregtarëve të naftës sesa në ekonominë aktuale të SHBA-së, ku sektori i shërbimeve po rritet pavarësisht tkurrjes së prodhimit. Jo gjithçka humbet derisa një bankë tjetër shembet me një zhurmë.

Lëkundjet e sektorit bankar të javëve të fundit kanë pasur gjithashtu shumë të bëjnë me çmimet e naftës: frika e një rënieje bankare është shndërruar në frikën e një shkrirjeje më të gjerë dhe kjo është përkthyer në një frikë nga shkatërrimi i kërkesës për naftë dhe, rrjedhimisht, një shitje. Por këtu është gjëja. Situata e furnizimit mund të jetë gati për të ndryshuar.

Kërkesa e Kinës për naftë arriti në 15 milionë fuçi në ditë në mars, duke thyer një rekord. Inventarët e naftës së papërpunuar në SHBA tani janë nën mesataren pesëvjeçare për këtë periudhë të vitit, pas një varg të gjatë rëniesh javore. Dhe, sipas John Kemp të Reuters dhe modeleve historike, rritja e prodhimit të naftës dhe gazit në SHBA mund të ngadalësohet ndjeshëm gjatë muajve të ardhshëm.

Në një kolonë në fillim të këtij muaji, Kemp vuri në dukje vonesën disamujore midis lëvizjeve të çmimeve dhe aktivitetit të shpimit në SHBA, që do të thotë se duhen disa muaj që shpimi të zgjerohet në çfarëdo mënyre të dukshme pas një rritjeje të qëndrueshme të çmimeve. Në të njëjtën mënyrë, vuri në dukje Kemp, duhen disa muaj midis një rënieje të qëndrueshme të çmimit dhe rënies pasuese të aktivitetit të shpimit.

Gjë është se prodhimi në SHBA ishte tashmë në rënie në shkurt, sipas të dhënave të fundit zyrtare. Totali ishte gati 1.2 milion fuçi në ditë më i lartë se mesatarja për shkurt 2022, por ishte gjithashtu më shumë se 80,000 fuçi në ditë më e ulët se mesatarja për janarin 2023.

Kjo nuk është shumë kur keni një total prej 12.5 milionë fuçi në ditë, por është një zhvillim shumë i ndryshëm nga ai që kishte parashikuar Administrata e Informacionit të Energjisë për shkurt: një rritje tjetër e prodhimit në një nivel të lartë rekord. VNM tani po parashikon që rekord i lartë do të arrihet në mars.

Nëse VNM supozon drejt, çmimet mund të ulen më tej, veçanërisht nëse kërkesa për karburante mbetet e ndrydhur tani që sezoni i vozitjes po fillon. Nëse supozohet gabim, megjithatë, nafta ka të ngjarë të mbledhë avull përsëri nëse nuk ndodh një shpërthim tjetër në shqetësimin e recesionit, natyrisht.

“Shitja ishte shumë më e madhe se ajo që tregojnë bilancet e tregut – domethënë inventarët më të ulët me perspektivën e tërheqjes së inventarit ndërsa po shpaloset vera e hemisferës veriore”, tha shefi i mallrave të Citi, Edward Morse, siç citohet nga Bloomberg, në fillim të këtij muaji.

Me fjalë të tjera, lëvizjet e çmimeve të naftës nuk janë në sinkron me bazat e naftës dhe një korrigjim mund të jetë vetëm çështje kohe.

/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com